Ulica Krakowska w Krakowie

ulica Krakowska

Stare Miasto
Widok ogólny ulicy od strony Mostu Piłsudskiego w kierunku północnym, w centralnym punkcie zdjęcia widoczny Ratusz Kazimierski.
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Przebieg
ul. J. Dietla, ul. Stradomska ul. Miodowa ul. Meiselsa ul. Józefa ul. św. Katarzyny ul. Skałeczna ul. Węgłowa pl. Wolnica ul. Skawińska ul. Trynitarska ul. Podgórska, ul. Rybaki Most Józefa Piłsudskiego, Wisła
Położenie na mapie Krakowa ulica Krakowska
Położenie na mapie Polski ulica Krakowska
Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Krakowska
50,048970°N 19,943131°E/50,048970 19,943131
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Krakowska – ulica w Krakowie na Kazimierzu. Wytyczona w ramach planu lokacyjnego miasta Kazimierza w 1335 roku jako jego główna arteria i oś komunikacyjna. Ulicą biegnie torowisko tramwajowe.

Historia

Był to prastary szlak handlowy tzw. droga solna wiodąca przez Wieliczkę i Bochnię na Węgry. Początkowo północny odcinek nazywano Glinianą lub Szewską, środkowy – od początku Krakowską, zaś południowy – Solną. Obecna nazwa na całej długości obowiązuje od 1881 r.

Do końca XIX wieku zabudowę w większości stanowiły domy drewniane, chociaż pierwsze kamienice pojawiły się przy Krakowskiej już w średniowieczu. Arkadowe podcienia znajdujące się na zachodniej pierzei w północnej części ulicy zostały przebite przez Niemców podczas II wojny światowej celem usprawnienia komunikacji.

Zabudowa

Budynki to głównie kamienice czynszowe, w większości z końca XIX wieku oraz kilka klasztorów.

Strona nieparzysta:

• ul. Krakowska 5 – kamienica czynszowa, projektował August Pluszyński, 1836. W 1941 przebicie podcieni. Powstała na miejscu starszej zabudowy, od XIV do XIX w. na zapleczu dzisiejszego budynku znajdowała się kazimierska łaźnia.
• ul. Krakowska 9 – od XIV w. istniała miodosytnia, która dotrwała do II wojny światowej^[1].
• ul. Krakowska 13 – kamienica „Na Wolfowem” (Pałac Wolfów), budynek z końca XVIII wieku.
• ul. Krakowska 27 (ul. Skałeczna 2) – kamienica „Pod Gwiazdą”, obecnie Dom Norymberski.
• ul. Krakowska 29 (ul. Węgłowa 1-1a) – dawny „Zajazd Krakowski”, projektował Ignacy Hercok, 1837. Obecnie budynek Biblioteki Kraków.
• ul. Krakowska 41 (ul. Skawińska 2) – Gmach Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej.
• ul. Krakowska 43-45 – Dom Generalny Braci Albertynów.
• ul. Krakowska 47 – Dom Macierzysty Sióstr Albertynek.
• ul. Krakowska, skrzyżowanie z ul. Rybaki – od 1447 do 1700 r. znajdował się tutaj kościół św. Leonarda.

Strona parzysta:

• ul. Krakowska 18 – kamienica „Bractwa Pięciu Ran Chrystusa”.
• ul. Krakowska 20 – kamienica „Wojewodzińska”.
• Ratusz dawnego miasta Kazimierza.
• ul. Krakowska 46 – Dom Esterki.
• ul. Krakowska 48 (ul. Trynitarska 1) – kościół św. Trójcy oraz klasztor i szpital bonifratrów.
• ul. Krakowska 50 – kamienica „Zaorowska”, apteka bonifratrów.

• 
  Widok od ul. Dietla. Prawa strona nieparzysta.
• 
  Widok z ul. Podgórskiej (na północ).
  Po prawej kościół Trójcy Świętej.
• 
  Widok od skrzyżowania z ul. Węgłową na południe, przystanek tramwajowy „Plac Wolnica”.
• 
  Widok od skrzyżowania z ul. Skawińską na północ, przystanek tramwajowy „Plac Wolnica”.
• 
  Ulica Krakowska przed remontem (2016).
• 
  Czynszowe kamienice, zachodnia pierzeja ulicy naprzeciw pl. Wolnica.
• 
  ul. Krakowska 10
  Kamienica (bud. Beniamin Torbe, 1898)
• 
  ul. Krakowska 11
  Kamienica (XVI/XVII wiek)
• 
  ul. Krakowska 13
  Kamienica Na Wolfowem (XVIII wiek)
• 
  ul. Krakowska 22
  Kamienica (bud. Ignacy Hercok, 1847–1857)
• 
  ul. Krakowska 30
  Kamienica (bud. Beniamin Torbe, 1907)
• 
  ul. Krakowska 32
  Kamienica (proj. Jozue Oberleder, 1914)
• 
  Kamienica, ul. Krakowska 35
• 
  ul. Krakowska 36
  Kamienica (proj. Jozue Oberleder, 1912)
• 
  ul. Krakowska 38
  Kamienica (proj. Jozue Oberleder, 1912)
• 
  ul. Krakowska 41 (ul. Skawińska 2)
  Gmach Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej (proj. Henryk Lamensdorf, 1909)
• 
  ul. Krakowska 43
  Dom św. Brata Alberta (Dom Pomocy Społecznej) (1835–1837)
• 
  ul. Krakowska 45
  Kamienica (ok. 1850–1875)
• 
  ul. Krakowska 46
  Dom Esterki (Dom Bartłomieja Berrecciego)
• 
  ul. Krakowska 47
  Dom Macierzysty Sióstr Albertynek (przed 1789)
• 
  ul. Krakowska 48
  Klasztor i szpital bonifratrów oraz kościół św. Trójcy.
• 
  Widok na północ

Widok ulicy dawny i obecny

• 
  Przed rokiem 1876.
• 
  W roku 2021.

Przypisy

Bibliografia

• Krakowska, ulica. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 2000, s. 491. ISBN 83-01-13325-2.
• Krakowska, ulica. W: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 81-82. ISBN 83-85579-48-6.
• Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-92298-1