Ulica Świętojańska w Gdyni
| Śródmieście, Wzgórze Św. Maksymiliana | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok w kierunku Placu Kaszubskiego. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Gdynia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 1,8 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Gdyni  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 54°30′55,0800″N 18°32′26,1600″E/54,515300 18,540600 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Świętojańska – jedna z głównych ulic Śródmieścia Gdyni, uznawana za ulicę reprezentacyjną. Ze względu na dużą liczbę lokali handlowych uznawana była za salon handlowy Gdyni. Po transformacji ustrojowej w 1989 państwowe, uspołecznione placówki szybko zostały wyparte przez prywatne sklepy i butiki, nierzadko z luksusowym asortymentem - głównie odzieżą i obuwiem. Wzdłuż całej arterii swoje siedziby mają liczne banki i kancelarie prawnicze.
Na początku XX wieku ulicę nazywano Drogą na Oksywie, potem ulicą św. Jana, wreszcie ul. Świętojańską.
Była to pierwsza ulica w Gdyni poza ulicami prowadzącymi do morza, która została wybrukowana i urządzona zgodnie z ówczesnym, nowym planem miasta[1]. Intensywna zabudowa ulicy kamienicami nastąpiła po nadaniu Gdyni praw miejskich w 1926 r. W 1930 r. stało przy niej kilkanaście budynków, m.in. kościół, kawiarnia Grand Caffe i restauracja Polonia. W tym czasie zrealizowano budowę kanalizacji i wodociągów, ułożono bruki uliczne, krawężniki i chodniki; wtedy też na parterach znajdujących się tu kamienic pojawiły się pierwsze sklepy. Znajdujące się nad nimi mieszkania zajmowane były przez osoby zamożne[2].
Podczas okupacji Niemcy zmienili nazwę ulicy na Adolf Hitler Straße[3][4], przechodziła przez Sopot, a zaczynała się przy dworcu Gdańsk Główny. Przy ulicy znajdują się kościół parafialny Najświętszej Marii Panny Królowej Polski oraz kolegiata z 1924.
4 lipca 2020 na ulicy, na odcinku od skrzyżowania z 10 Lutego do skrzyżowania z al. Marszałka Piłsudskiego, wprowadzono ruch jednokierunkowy (z wyjątkiem trolejbusów i rowerów)[5].
Przebudowa
Na przełomie XX i XXI wieku wdrożono plan modernizacji ulicy. Przewidywał on kilka etapów w następnych latach. Wiązało się to z wymianą kostki chodnikowej, usunięciem dotychczasowych drzew i posadzeniem w ich miejsce młodszych. Zmodernizowano też latarnie i wymieniono nawierzchnię jezdni.
Ważniejsze obiekty
- Kamienica Władysława Budyna z 1930, arch. Stanisław Pollack (ul. Świętojańska 9, róg Kazimierza Pułaskiego)
- Kamienica Józefa Skwiercza z 1935, arch. Jerzy Müller i Stefan Reychman (23)
- Kamienica Kazimierza Kolińskiego z 1936, arch. Stanisław Ziółkowski (41)
- Kamienica z projektu Zbigniewa Kupca z 1936 r., z salonem Empiku otwartym w 1994 r.
- Kamienica Franciszki Glasenappowej z 1938, arch. Tadeusz Jędrzejewski (42, róg Armii Krajowej)
- Kamienica firmy Paged z 1934, arch. Jan Bochniak (44, róg Armii Krajowej)
- Kamienica Leona Stankiewicza z 1931, arch. Włodzimierz Prochaska i Tadeusz Jędrzejewski, w 1938 mieściła m.in. Związek Fabrykantów i Przemysłowców (53)[6]
- Kamienica Krenskich z 1939, arch. Zbigniew Kupiec i Tadeusz Kossak (55, róg Żwirki i Wigury)
- Kamienica Albina i Marianny Orłowskich z domem towarowym "Bon Marche" z 1936, ob. salon Empik, arch. Zbigniew Kupiec (68, róg Żwirki i Wigury)
- Kamienica Józefy Wieczorkowskiej z 1931, arch. Jan Goździewski (78a, róg Kilińskiego)
- Kamienica „Grażyna” z 1928, arch. Stanisław Odyniec-Dobrowolski i Włodzimierz Prochaska (81-85)
- Kamienica Franciszka Wegnera z 1937, arch. Stanisław Żwirski (89, róg Krasickiego)
- Kamienica narożna Antoniego Ogończyka-Blocha i Leona Mazalona z 1937, arch. Leon Mazalon i Stefan Koziński (122, róg al. Piłsudskiego)
- Kamienica modernistyczna z 1931, arch. Bohdan Lachert (139), z muralem na elewacji[7]
Galeria
-
Budynek przy Świętojańskiej 9 -
Na wysokości skrzyżowania z ul. Armii Krajowej -
Na wysokości skrzyżowania z ul. Żwirki i Wigury -
Na wysokości skrzyżowania z al. Marszałka Piłsudskiego -
Na wysokości skrzyżowania z ul. 10 Lutego
Przypisy
- ↑ Gazeta Gdańska 15.05.1927
- ↑ Wolna niedziela. Królowa gdyńskich ulic
- ↑ www.gotenhafen.com.pl. [dostęp 2016-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-13)].
- ↑ i pod tą nazwą stanowiła jedność z al. Zwycięstwa
- ↑ Świętojańska od soboty jednokierunkowa. To kolejny etap rewolucji w gdyńskim Śródmieściu
- ↑ Kamienica Leona Stankiewicza, ul. Świętojańska 53
- ↑ Gdynia. Wielka reklama zasłoniła mural włoskich artystów i modernistyczną kamienicę
Linki zewnętrzne
- Ilona Godlewska Jadłodajnia Lublinianka, kawiarnia Grand Caffé. Tak wyglądała Świętojańska przed wojną
