Tomomi Iwakura
 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 26 października 1825 | ||
|---|---|---|---|
| Data śmierci | 20 lipca 1883 | ||
| dyplomata | |||
| |||
Tomomi Iwakura (jap. 岩倉 具視 Iwakura Tomomi; ur. 26 października 1825, zm. 20 lipca 1883[1]) – japoński polityk schyłkowego okresu Edo i okresu Meiji.
Życiorys
Urodził się w Kioto w drobnej rodzinie samurajskiej jako Kanemaru Horikawa (jap. 堀川 周丸 Horikawa Kanemaru)[1]. Później został adoptowany przez rodzinę Iwakura, otrzymując imię Tomomi[1]. W 1854 roku został mianowany szambelanem na dworze cesarza Kōmei. Opowiadał się przeciwko zawartemu cztery lata później Traktatowi japońsko-amerykańskiemu o przyjaźni i handlu (tzw. traktatowi Harrisa) i przekonał cesarza do niepodpisywania go[1][2][3]. Był zwolennikiem kompromisowej koncepcji kōbu-gattai, usiłującej, poprzez małżeństwo sioguna Iemochi Tokugawy z księżniczką Chikako, wypracować polityczną unię między cesarzem a systemem bakufu. Ściągnęło to na niego niechęć ze strony zwolenników bezkompromisowej rozprawy z siogunem i w 1862 roku został usunięty z dworu. Przyjął wówczas święcenia mnisie i osiadł w niewielkiej wsi na północ od Kioto[1].
W okresie przymusowego zesłania potajemnie nawiązał kontakty ze środowiskami dążącymi do obalenia siogunatu i po wstąpieniu na tron cesarza Mutsuhito w 1867 roku powrócił na dwór. Odegrał istotną rolę w okresie restauracji Meiji, odpowiadając m.in. za zredagowanie proklamacji cesarskiej z 1868 roku i zniesienie systemu hanów[1]. Stał na czele wielkiego poselstwa (tzw. misja Iwakury), które w latach 1871–1873 odbyło podróż do Europy i Stanów Zjednoczonych w celu zapoznania się z zachodnimi systemami społeczno-politycznymi i renegocjacji traktatów nierównoprawnych[1][2][3]. Po powrocie do Japonii zapobiegł planowanej przez Takamoriego Saigō wojnie z Koreą. W 1874 roku doszło z tego powodu do próby zamachu na jego życie[1][3]. W trakcie sporów o przyszłą formę rządów w Japonii opowiadał się za silną władzą cesarza i wspierał konserwatywne stronnictwo Hirobumiego Itō przeciw domagającemu się szybkiego wprowadzenia konstytucji i zwołania parlamentu Shigenobu Ōkumie[1]. W 1881 roku zlecił Kowashiemu Inoue opracowanie projektu przyszłej konstytucji dla Japonii[2].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i Japan at War: An Encyclopedia. edited by Louis G. Perez. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2013, s. 154-155. ISBN 978-1-59884-741-3.
- ↑ a b c Kenneth Henshall: Historical Dictionary of Japan to 1945. Lanham: Scarecrow Press, 2014, s. 181. ISBN 978-0-8108-7871-6.
- ↑ a b c Modern Japan: An Encyclopedia of History, Culture, and Nationalism. edited by James L. Huffmann. New York: Routledge, 1998, s. 101. ISBN 978-0-815-32525-3.
Kontrola autorytatywna (osoba):
- PWN: 3915769
- Britannica: biography/Iwakura-Tomomi
- БРЭ: 1997999
- SNL: Tomoni_Iwakura
- DSDE: Iwakura_Tomomi
