Tezaurus

Tezaurus – słownik odzwierciedlający strukturę pola semantycznego danego języka informacyjno-wyszukiwawczego[1], obejmujący deskryptory, ich relacje oraz reguły stosowania[2].

Tezaurusy tworzy się dla języków deskryptorowych, w których to językach znajdują się deskryptory związane relacjami paradygmatycznymi oraz askryptory[1].

Artykuł słownikowy tezaurusa składa się z hasła (znajduje się w nim nazwa pola semantycznego) i wyrażeń tworzących pole semantyczne:

  • synonimy,
  • hiponimy,
  • hiperonimy,
  • antonimy,
  • wyrażenia powiązane relacjami asocjacyjnymi[1].

Tezaurusy mogą tworzyć system (kompletny zbiór terminów z obszernej dziedziny wiedzy) złożony zwykle z: tezaurusa centralnego (kompletne słownictwo) lub tezaurusa podstawowego (główne terminy) i spójnych z nimi tezaurusów cząstkowych lub tezaurusów specjalistycznych (branżowych, dziedzinowych).

Pierwszym słownikiem tego rodzaju był Roget’s Thesaurus of English Words and Phrases Classified and Arranged so to Assist in Literary Composition z 1852 roku, opracowany przez Petera Marka Rogeta[3]. Sama nazwa thesaurus pochodzi z języka łacińskiego, w którym słowo to znaczy m.in. „skarbiec”.

Zobacz hasło tezaurus w Wikisłowniku

Przypisy

  1. a b c Bożenna Bojar (red.): Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych. Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 2002, s. 278, seria: Nauka, Dydaktyka, Praktyka. ISBN 83-87629-84-7.
  2. Tezaurus. [w:] Sternik [on-line]. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2014-10-11].
  3. The Remarkable Roget's Thesaurus | Merriam-Webster [online], merriam-webster.com [dostęp 2024-04-26]  (ang.).
Kontrola autorytatywna (słownictwo kontrolowane):
  • BnF: 119359187
  • BNCF: 10052
  • NKC: ph203888
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: topic/thesaurus-information-retrieval
  • SNL: tesaurus