Terpentyna

Ten artykuł dotyczy substancji chemicznej. Zobacz też: miejscowość o tej nazwie.

Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo
zwroty H	H226, H302+H312+H332, H304, H315, H317, H319, H411
zwroty P	P273, P280, P301+P310, P305+P351+P338, P331
MSDS	dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-01-22]

Terpentyna, sylwestren (numer CAS: 8006-64-2, numer RTECS: YO8400000) – mieszanina terpenów (głównie pinenów) o charakterystycznym, intensywnym zapachu. Jest bezbarwną lub żółtą cieczą, łatwopalną i słabo rozpuszczalną w wodzie. Terpentyna rozpuszcza tłuszcze, parafiny, żywice i inne substancje organiczne. Otrzymuje się ją z żywicy drzew iglastych, głównie sosny, przez destylację z parą wodną lub ekstrakcję benzyną karpiny sosnowej. Pozostałością stałą po destylacji jest kalafonia.

Jej gęstość wynosi około 0,86 g/cm³^[1], temperatura topnienia od −60 do −50 °C, a temperatura wrzenia 149–180 °C. Jej temperatura zapłonu wynosi 30–46 °C (mierzona w tyglu zamkniętym), natomiast temperatura samozapłonu 220–255 °C. LD₅₀ to 3956 mg/kg (szczur, doustnie)^[2].

Zastosowanie

Terpentyna stosowana jest jako rozpuszczalnik farb i lakierów, laku, do wyrobu past do obuwia i podłóg, jako surowiec do syntez organicznych. W medycynie jako środek do nacierań wywołujący miejscowe przekrwienie (używany w leczeniu zapalenia opłucnej, odmrożeń, do uśmierzania nerwobólów).

W 2014 roku terpentyna została użyta jako lakier zapachowy dający woń sosny przy produkcji serii znaczków dla Poczty Polskiej przedstawiającej grzyby polskich lasów. W sumie nakład wyniósł 1 600 000 sztuk^[3].

Zobacz też

• Terebenthen – terpentyniarnia w Hajnówce

Przypisy