Teofil Iwanowski

Teofil Iwanowski

Teofil Reich, Teófilo Iwanowsky

generał
Data i miejsce urodzenia	1827 Poznań
Data i miejsce śmierci	24 września 1874 San Luis
Multimedia w Wikimedia Commons

Teofil Iwanowski (ur. jako Teofil Reich, także w Argentynie: Teófilo Iwanowsky, ur. 1827 w Poznaniu, zm. 24 września 1874 w San Luis^[1] w Argentynie) – polski powstaniec 1846, generał armii argentyńskiej.

Życiorys

Ojciec Teofila Iwanowskiego był Niemcem, a matka Polką. Sam Iwanowski deklarował zawsze narodowość polską^[2]. W Poznaniu ukończył gimnazjum. W 1846 walczył podczas powstania wielkopolskiego pod dowództwem Ludwika Mierosławskiego.

Zagrożony represjami uciekł do Hamburga i zmienił nazwisko na Iwanowski (po matce). W 1848, nadal zagrożony przez Prusaków, zgłosił się do brazylijskiego legionu cudzoziemskiego, celem wsparcia Montevideo, obleganej przez Argentyńczyków stolicy Urugwaju. W 1850 przyłączył się do argentyńskich federalistów. Pod rozkazami generała Bartolomé Mitre wsławił się w rozstrzygającej bitwie z secesjonistami pod Pavon (1861). Otrzymał wówczas awans na kapitana armii argentyńskiej. Po zwycięstwie tłumił powstania secesjonistów w prowincji Entre Ríos oraz Mendoza. Brał też udział w krwawych wojnach Argentyny z Urugwajem i Paragwajem. 1 maja 1869 został mianowany rzeczywistym pułkownikiem^[3].

W 1873 otrzymał tytuł generała z rąk prezydenta Domingo Faustino Sarmiento, pod którego rozkazami wcześniej walczył (była to pierwsza lista awansów generalskich po zaprzysiężeniu Sarmiento)^[3]. W tym czasie otrzymał również nominację na dowódcę okręgu wojskowego ciągnącego się przy granicy z Chile. Zginął w trakcie tłumienia jednego z ostatnich buntów secesjonistów w San Luis^[4].

Upamiętnienie

Jeden ze szczytów w Cordillera de Santa Clara, o wysokości 5.070 m n.p.m. nazwano Generał Teofil Iwanowski^[2]. W mieście Merlo stoi pomnik Iwanowskiego w formie popiersia^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Gonzaga. Polak generałem argentyńskim. „Polska Zbrojna”. 350, s. 3, 1937-12-19. Warszawa.