Tekstura krystaliczna
Tekstura krystaliczna – rozkład orientacji krystalograficznej ziaren w materiale polikrystalicznym[1].
W materiałach polikrystalicznych tekstura jest przypadkowa, a w efekcie ich właściwości uśredniają się i materiał taki jest anizotropowy[2]. Teksturę można kształtować poprzez procesy obróbki cieplno-mechanicznej materiału (np. walcowanie)[3].
Podział tekstury
Wyróżnia się dwie charakterystyczne orientacje:
- tekstura deformacyjna
- tekstura wyżarzenia (rekrystalizacji)[3]
Tekstura deformacyjna (odkształcenia)
W walcowanych na zimno materiałach większość ziarn jest tak zorientowana, że pewna płaszczyzna(hkl) jest praktycznie równoległa do powierzchni materiału, a pewien kierunek [uvw] leżący w tej płaszczyźnie jest równoległy do kierunku, w którym walcowany był materiał. Spowodowane jest to tendencją ziarna do obrotu podczas odkształcenia plastycznego[3].
Tekstura wyżarzenia
Obrobiony na zimno materiał wykazujący teksturę deformacyjną rekrystalizowany jest poprzez wygrzewanie. Nowa struktura materiału ma zwykle wyróżnioną orientację, często inną od orientacji uzyskanej w wyniku obróbki plastycznej na zimno. Rozróżnia się dwa rodzaje takiej tekstury ze względu na przeprowadzony proces rekrystalizacji:
- pierwotną
- wtórną[3]
Znaczenie tekstury krystalograficznej
Tekstura ma duże znaczenie dla przemysłu, gdyż wyróżniona orientacja w bardzo znaczący sposób wpływa na makroskopowe własności materiałów. Dla blach do głębokiego tłoczenia metal powinien płynąć plastycznie równo we wszystkich kierunkach. Jeżeli taka blacha będzie wykazywać w wysokim stopniu wyróżnioną orientację, to w pewnych kierunkach różnice w granicy plastyczności danego materiału będą niekorzystnie duże. Niekiedy od materiałów wymaga się silnie kierunkowych własności. W blachach transformatorowych zachodzi powtarzający się cykl magnesowania i rozmagnesowywania, co wymaga wysokiej przenikliwości w kierunku przyłożonego pola. Monokryształ żelaza łatwiej magnesuje się w kierunku krystalograficznym [100], niż w innych. Proces walcowania i wyżarzania prowadzony jest tak, aby otrzymać wysoki stopień wyróżnionej orientacji w kierunku [100]. Kierunek łatwego magnesowania jest jednocześnie kierunkiem walcowania[3].
Przypisy
- ↑ KrzysztofK. Sztwiertnia KrzysztofK., Characteristics of materials structure by the X-ray diffraction. IV. Crystallographic texture [online], Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN [dostęp 2023-11-17] (ang. • pol.).
- ↑ MariaM. Głowacka MariaM., AndrzejA. Zieliński AndrzejA. (red.), Podstawy materiałoznawstwa, Gdańsk: Politechnika Gdańska, 2011, s. 26–27 .
- ↑ a b c d e Cullity Bernard Denis: Podstawy dyfrakcji promieni rentgenowskich. Warszawa: PWN, 1964.
