Stop drukarski

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2021-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Stop drukarski – stop ołowiu z cyną i antymonem stosowany w różnych proporcjach składników do odlewania czcionek i innych elementów składu zecerskiego. Można wyróżnić następujące stopy:

  • stop czcionkowy – do odlewania czcionek do składania ręcznego;
  • stop justunkowy – do odlewania wszystkich rodzajów justunku;
  • stop linomonotypowy, zwany stopem uniwersalnym – stosowany zarówno do odlewania składu wierszowego w składarkach wierszowych (linotypowych), jak i składu czcionkowego w odlewarkach monotypowych;
  • stop monotypowy – do odlewania składu czcionkowego, jak i dolewek, linii, ornamentów, tytułów oraz pism dużych stopni.
stop Antymon (Sb)
%
Cyna (Sn)
%
Ołów (Pb)
%
Dopuszczalne zanieczyszczenia ogółem
(Cu, Ni, Al, Zn, Fe)
%
Temperatura topnienia
°C
Twardość Brinella
HB
justunkowy 12,0–18,0 1,8–2,8 reszta 0,35–0,40 250–300 16–19
linomonotypowy 12,0–13,0 5,0–6,0 reszta 0,35 245–255 21–22
monotypowy 14,5–15,5 5,5–6,5 reszta 0,35 255–265 25–26
czcionkowy 19,5–26,0 6,5–7,5 reszta 0,45 300–340 27–32
według PN-78/H-87202

Stop drukarski służył do produkowania przeważającej większości elementów składu zecerskiego, jedynie czcionki w dużych stopniach pisma (tzw. czcionki afiszowe) wykonywano z twardych gatunków drewna, a później także z tworzywa sztucznego, natomiast linie (szczególnie te cienkie), jako elementy wąskie i długie, a przez to niewytrzymałe mechanicznie, wykonywano z mosiądzu.

Zobacz też

  • zecerstwo
Kontrola autorytatywna (stop metali):
  • BNCF: 20964
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: technology/type-metal
  • DSDE: typemetal