Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Turowie

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
sobór katedralny
Ilustracja
Makieta soboru
Państwo

 Białoruś

Miejscowość

Turów

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański

Eparchia

turowska

Historia
Data rozpoczęcia budowy

połowa XII w.

Data zakończenia budowy

lata 70. XII w.

Data zniszczenia

3 maja 1230

Data odbudowy

nie odbudowany

Dane świątyni
Styl

staroruski

Świątynia
• materiał bud.


• cegła

Kopuła
• liczba kopuł


1

Liczba ikonostasów

1

Ołtarz
• liczba ołtarzy


1

Liczba naw

3

Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, na dole znajduje się punkt z opisem „Sobór Zaśnięcia Matki Bożej”
52,073272°N 27,723355°E/52,073272 27,723355
Zabezpieczone ruiny soboru

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej[1] – prawosławna cerkiew katedralna w Turowie, istniejąca od połowy XII w. do 1230, gdy została zniszczona wskutek trzęsienia ziemi.

Historia

Budowa soboru w Turowie rozpoczęła się w połowie XII stulecia. Obiekt ten był ściśle połączony z zamkiem w Turowie i potocznie znany był także jako cerkiew zamkowa. Prace budowlane trwały do lat 70. XII w. W soborze odbywały się pochówki biskupów turowskich oraz książąt turowskich[2]. Według Latopisu Ławrentijewskiego zniszczenie soboru nastąpiło 3 maja 1230 w czasie trzęsienia ziemi. Przyczyną zawalenia się budynku było usytuowanie go na piaszczystym podłożu[2]. Do odbudowy świątyni nigdy nie doszło z powodu najazdów tatarskich na ziemię turowską, jak również walk między książętami. W Turowie nie powstał więcej obiekt sakralny dorównujący rozmiarami zniszczonej cerkwi[2].

W XX w. odnalezione zostały fragmenty ścian pozostałe po soborze, jednak dopiero w latach 1961–1963 przeprowadzono kompleksowe prace archeologiczne, które pozwoliły odsłonić jego fundamenty. W czasie dalszych prac w 1992 odkryta została gramota metropolity kijowskiego Cyryla II, w której zezwalał on na zbiórkę funduszy na odbudowę świątyni[2].

W latach 2010–2013 wzniesiono w Turowie sobór Świętych Cyryla i Laurentego Turowskich, będący upamiętnieniem soboru Zaśnięcia Matki Bożej[3].

Architektura

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Turowie był jedną z największych cerkwi w metropolii kijowskiej. Obiekt ten został wzniesiony na planie krzyża greckiego, w stylu staroruskim. Jego konstrukcja opierała się na sześciu potężnych filarach. Cerkiew wieńczyła jedna kopuła usytuowana w miejscu przecięcia ramion krzyża greckiego. Każda z trzech naw soboru kończyła się absydą. Z zewnątrz świątynię zdobiła sztukateria[2].

Cerkwie reprezentujące analogiczny typ budownictwa zostały w XII w. wzniesione w ośrodkach religijnych na ziemi kijowskiej, na Wołyniu, na Smoleńszczyźnie i na ziemi połockiej. Z obiektów tych najbliższy konstrukcyjnie cerkwi w Turowie jest sobór Zaśnięcia Matki Bożej we Włodzimierzu Wołyńskim[2].

  • Model przedstawiający przypuszczalny wygląd cerkwi w Turowie
    Model przedstawiający przypuszczalny wygląd cerkwi w Turowie
  • Fundamenty cerkwi
    Fundamenty cerkwi

Przypisy

  1. ↑ Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 280. ISBN 978-83-61209-55-3.
  2. ↑ a b c d e f Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 158–161. ISBN 978-83-61209-55-3.
  3. ↑ Кафедральный собор святителей Кирилла и Лаврентия Туровских. turov.by. [dostęp 2020-09-27]. (ros.).