Smołwy

Smołwy

Smalvos

Kościół
Państwo	Litwa
Okręg	uciański
Rejon	jezioroski
Gmina	Turmont
Populacja (2001) • liczba ludności	212
Położenie na mapie Litwy Smołwy
Położenie na mapie Polski w 1939 Smołwy
55°38′30″N 26°21′40″E/55,641667 26,361111
Multimedia w Wikimedia Commons

Smołwy (lit. Smalvos) – wieś, położona w okręgu uciańskim w rejonie jezioroskim i starostwie Turmont, 11 km na południowy zachód od Turmontu, 212 mieszkańców (2001).

Ludność

We wsi mieszka ludność o różnym składzie narodowościowym – Polacy, Litwini, Białorusini i Rosjanie. Przeważa ludność napływowa.

Historia

Pierwsze wzmianki o miejscowości sięgają XVI wieku, należała ona wówczas do Kieblowskich, Podbereskich, nieco później - dobra ziemskie Gintowtów i Bartoszewiczów. W 1600 roku Jan Samson Podberski, pisarz ziemski brasławski, ufundował tu drewniany klasztor kanoników od pokuty. Fundację odnowili w 1750 lub 1766 roku Antoni, Jerzy i Jan Podberscy. Zakonnicy pełnili posługę w kościele parafialnym p.w. Św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty^[1]. Klasztor został skasowany przez Rosjan w 1832 roku po upadku Powstania listopadowego.

Po Rozbiorach miejscowość została włączona do Rosji.

Po 1918 roku nieopodal przebiegała linia demarkacyjna z Polską, w okresie dwudziestolecia do 1939 roku należały do Polski jako siedziba gminy Smołwy.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 119 osób, 97 było wyznania rzymskokatolickiego, 3 prawosławnego a 19 mojżeszowego. Jednocześnie 97 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 3 rosyjską a 19 żydowską. Było tu 20 budynków mieszkalnych. W 1931 w 18 domach zamieszkiwało 110 osób^[2].

Wierni należeli do parafii rzymskokatolickiej w Smołwach. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w m. Turmont i Okręgowy w Wilnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Turmont^[3].

W czasach radzieckich – centrum kołchozu.

Zabytki

• Kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Różańcowej, zbudowany w 1857 roku.

Przypisy

Bibliografia

• Bronius Kviklys, Mūsų Lietuva, 1 t., Vilnius: Mintis, 1989, 642.

Linki zewnętrzne

• Smołwy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 914 .
• Smołwy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 599 .
• Łazaret, gmina Smołwy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 261 .