Skala logarytmiczna

Ten artykuł od 2013-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Trzy krzywe w różnych skalach

Skala logarytmiczna – rodzaj skali pomiarowej, w której mierzona wartość wielkości fizycznej jest przekształcana za pomocą logarytmu.

Wartości na skali logarytmicznej są zawsze bezwymiarowe, są one albo podawane w odniesieniu do pewnej jednostki, albo będące logarytmami wielkości niemianowanych. Skala musi również mieć zdefiniowaną podstawę logarytmu. Zgodnie z właściwościami logarytmu, skala logarytmiczna może być używana jedynie do odwzorowania wielkości dodatnich. Najczęściej używa się logarytmów dziesiętnych oraz logarytmów naturalnych tj. o podstawach równych odpowiednio 10 i e.

Przy odwzorowaniu wielkości w skali logarytmicznej, używane są często specyficzne jednostki miary, właściwe dla danej dziedziny, np. bele (B) i decybele (dB) w elektronice i przetwarzaniu sygnałów czy nepery w akustyce.

Przykłady skal logarytmicznych

Skale logarytmiczne są szeroko stosowane w nauce i technice dla odwzorowania wielkości, które przyjmują wartości z szerokiego zakresu. Przykłady skal logarytmicznych:

• skala Richtera – do określania amplitudy drgań wstrząsów sejsmicznych;
• skala decybelowa – do określania poziomu wielkości elektrycznych i akustycznych;
• skala pH – do określania kwasowości i zasadowości wodnych roztworów związków chemicznych;
• skala entropii w termodynamice;
• skala Krumbeina – dla określania wielkości ziaren w geologii;
• skala wielkości gwiazdowych.

Należy zaznaczyć, że skala logarytmiczna jest w pewnych zastosowaniach skalą naturalną, ze względu na to, że zmysły człowieka reagują na bodźce właśnie w sposób logarytmiczny, a nie liniowy (patrz: prawo Webera-Fechnera).

Na skali logarytmicznej wygodnie jest prezentować wzrost wykładniczy, dlatego często błędnie określa się go jako logarytmiczny. W tej skali wzrost logarytmiczny nie jest coraz szybszy, lecz coraz wolniejszy, jak widać na rysunkach obok.

Zobacz też

• skala liniowa
• dBc
• dBi
• dBm
• fon