Sanatorium Gryf w Połczynie-Zdroju
nr rej. obiekt proponowany do wpisu do rejestru zabytków | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | |||
Adres | ul. Solankowa 8 | ||
Typ budynku | sanatorium | ||
Inwestor | Kaiserbad AG | ||
Kondygnacje | 3 | ||
Rozpoczęcie budowy | 1894 | ||
Ukończenie budowy | 1896 | ||
Zniszczono | 1945–1947 | ||
Odbudowano | 1947–1948 | ||
Pierwszy właściciel | Kaiserbad AG, Karl Steltner | ||
Kolejni właściciele | dr Rudolf Hölzl (1912–), Armia Czerwona (1945–1947) | ||
Obecny właściciel | Uzdrowisko Połczyn S.A. (1947–) | ||
Położenie na mapie Połczyna-Zdroju | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |||
Położenie na mapie powiatu świdwińskiego | |||
Położenie na mapie gminy Połczyn-Zdrój | |||
53°45′29,970″N 16°05′31,423″E/53,758325 16,092062 | |||
| |||
Strona internetowa |
Szpital Uzdrowiskowy Gryf – największy obiekt sanatoryjny uzdrowiska Połczyn-Zdrój, zarządzany obecnie przez spółkę Uzdrowisko Połczyn. Zlokalizowany jest na skraju angielskiej części parku zdrojowego, przy ul. Solankowej 8.
Historia
Został zbudowany z inicjatywy władz miejskich w l. 1894–1896 jako sanatorium Kaiserbad (Sanatorium „cesarskie”) na 350 pacjentów. Od samego początku współpracował z Invaliditäts- und Altersversorgungsanstalt der Provinzen Pommern und Posen (Zakład opiekuńczy dla inwalidów i osób w podeszłym wieku prowincji pomorskiej i poznańskiej). Przed II wojną światową określany mianem „nordyckiego Wiesbaden” lub „borowinowego kurortu Wschodu” był największym sanatorium w Europie płn., jak i dzięki udziałowcowi Mosesowi Libermannowi, największym w Europie sanatorium żydowskim. Szczyt zainteresowania pacjentów tego wyznania sanatorium przypada na 1907. Od 1912 do końca lat 30. sanatorium było własnością dr. Rudolfa Hölzla, stąd jego pełna nazwa w tym okresie – Sanitätsrat Dr. Hölzl’s Kaiserbad-Sanatorium, physikalisch-diätetische Heilanstalt, Staatlich konzessionierte Privatkrankenanstalt, Bad Polzin in der Pommerschen Schweiz (Sanatorium Kaiserbad radcy sanitarnego dr. Hölzla, Sanatorium fizyczno-dietetyczne, Szpital niepubliczny posiadający koncesję państwową, Połczyn-Zdrój w Szwajcarii Pomorskiej). W 1929 dyrektorem sanatorium był Erich Roesner[potrzebny przypis].
W obiekcie funkcjonowało wówczas kasyno, kręgielnia, basen, kilka restauracji, w tym z kuchnią koszerną, jak i dom publiczny. W latach 30. wśród pacjentów dominowała kadra oficerska Wehrmachtu[potrzebny przypis].
W okresie I wojny światowej (np. w 1915) obiekt pełnił funkcję szpitala zapasowego (Res.-Lazarett). Podobnie w okresie II wojny światowej – najpierw wojsk niemieckich, a następnie do 1947 Armii Czerwonej (Лазарет)[potrzebny przypis].
Dla polskich kuracjuszy sanatorium było sukcesywnie udostępniane od 1948, przy jednoczesnym prowadzeniu prac remontowych. Do lat 70. ub. w. był to największy obiekt tego typu w Polsce[potrzebny przypis]. Obecnie jest przygotowany na obsługę 430 pacjentów. Współpracuje z NFZ oraz z ZUS[potrzebny przypis].
Zobacz też
Bibliografia
- Sanitätsrat Dr. Hölzls Kaiserbad Sanatorium, Staatl. konzessionierte Privatkrankenanst., Bad Polzin, Pomm. Schweiz, 1925, 24 s.
- Rudolf Hoelzl: Sanitätsrat Dr. Hölzl’s Kaiserbad-Sanatorium, 1929, 30 s.
- Sanitätsrat Dr. Hölzl’s Kaiserbad-Sanatorium Bad Polzin (Pommersche Schweiz), Lorsch & Nachbar 1930, 24 s.
- Sanitätsrat Dr. Hölzl’s Kaiserbad-Sanatorium, physikal.-diätet. Heilanstalt, staatl. konzess. Privatkrankenanstalt, Bad Polzin in d. pommerschen Schweiz, Kaiserbad-Sanatorium Polzin 1938, folder
- Sanatoryjny olbrzym – połczyński „Gryf”, [w:] strona polskaniezwykla.pl
Linki zewnętrzne
- hasło o sanatorium na fotopolska.eu