Przeciwnatarcie

Przeciwnatarcie (ang. strategic counter attack)^[1]) – operacyjny (strategiczny) zwrot zaczepny wykonywany na włamującego się w głąb obrony przeciwnika; rodzaj natarcia przygotowywanego w toku działań obronnych, w czasie których broniący się wyczerpuje nacierającego, a jednocześnie gromadzi siły i w odpowiednim momencie uderza z zadaniem rozbicia głównego zgrupowania nacierających wojsk przeciwnika i przejęcia inicjatywy strategicznej^[2], ewentualne przeniesienie działań na terytorium wroga^[1][3]. Jest przejawem aktywności w działaniach obronnych^[4]. Rodzaj strategicznej operacji zaczepnej prowadzonej z położenia obronnego, mającej na celu przejęcie inicjatywy i ewentualne przeniesienie działań na terytorium przeciwnika^[1]. To rodzaj natarcia, na wyższym szczeblu dowodzenia, do którego przechodzi się bezpośrednio z bitwy obronnej w celu ostatecznego rozbicia nieprzyjaciela, osłabionego w toku przeprowadzonego przez niego natarcia^[5]. Polega ono na przejściu do działań zaczepnych większości sił prowadzących dotychczas operację obronną. Przejście do przeciwnatarcia oznacza zmianę dotychczasowego charakteru prowadzonych działań^[6][7].

Przeciwnatarcie w skali operacyjnej występuje wówczas, gdy broniący się związek operacyjny większością sił przechodzi z operacji obronnej do zaczepnej. Jest rodzajem operacji zaczepnej wykraczającej poza zadania prowadzonej do tej pory. W wymiarze przestrzennym zadania wojsk mogą sięgać poza przedni skraj obrony danego szczebla^[8]. Celem przeciwnatarcia wyprowadzonego po uprzednim zerwaniu operacji zaczepnej przeciwnika jest rozbicie jego zgrupowania uderzeniowego i rozwinięcie własnej operacji zaczepnej zmierzającej do opanowania ważnych rubieży i obiektów znajdujących się poza przednim skrajem uprzednio zajmowanej obrony. Może ono być kontynuowane także na terytorium przeciwnika^[9].

Przeciwnatarcie wykonuje swoim drugim rzutem broniący się związek operacyjny przechodzący z obrony do natarcia, czyli zmieniający rodzaj działań^[8]. Wyznaczony do przeciwnatarcia związek taktyczny realizuje przedsięwzięcia typowe dla natarcia w skali taktycznej^[10][11].

W czasie wyprowadzania przeciwnatarcia szczególnie ważne jest przejęcie inicjatywy, wyprzedzenie przeciwnika w wykonaniu uderzeń ogniowych oraz rozwinięciu wojsk i wyprowadzeniu zgrupowań uderzeniowych na skrzydła. Często będzie konieczne wcześniejsze wprowadzenie drugich rzutów i odwodów oraz zwalczanie desantów powietrznych i zgrupowań rajdowych przeciwnika. Jeżeli przeciwnik pospiesznie zajmuje obronę i w jego ugrupowaniu powstały luki i odsłonięte skrzydła, przeciwnatarcie powinno rozpoczynać się bez zbędnej zwłoki i skomplikowanych przegrupowań; jeśli zaś przeciwnik został zatrzymany i umocnił się na dogodnych rubieżach, to przeciwnatarcie będzie musiało rozpoczynać się przełamaniem. Wojska pierwszego rzutu nie powinny wiązać się w długotrwałe walki z przeciwnikiem pozostającym na ich skrzydłach i tyłach. Powinny zdecydowanie rozwijać natarcie w głąb, pozostawiając rozbicie ocalałych wojsk przeciwnika siłom odwodowym. Takie działanie zapewnia możliwość osiągnięcia szybkiego tempa natarcia i zmniejszenie strat od ognia obrońcy^[12].

W terminologii wojskowej II Rzeczypospolitej przeciwnatarcie (fr. contre-attaqe, contre-offensive; niem. Gegenangriff) definiowano jako planowe przeciwdziałanie, celem którego było odebranie utraconej pozycji w obronie lub odparcie natarcia nieprzyjaciela. W obronie stałej przeciwnatarcie na szczeblu taktycznym wykonywały odwody pułkowe i dywizyjne^[13]. W sprzyjających warunkach dowódca szczebla operacyjnego (strategicznego) mógł zdecydować o przejściu do działań zaczepnych „w szerszym stylu”^[14].

Zobacz też

• kontratak
• przeciwuderzenie

Przypisy

Bibliografia

• Michał Huzarski (red.), Jarosław Wołejszo (red.): Leksykon obronności. Polska i Europa. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 2014, s. 31. ISBN 978-83-11-13382-2.
• Stanisław Koziej: Teoria sztuki wojennej. Warszawa: „Bellona”, 2011. ISBN 978-83-11-12122-5.
• Marian Laprus (red.): Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06229-3.}
• Otton Laskowski (red.): Encyklopedia wojskowa. T. VI. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, 1937.
• Zbigniew Sabak: Strategia. Słownik terminów. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014. ISBN 978-83-7523-330-8.
• Zbigniew Ściborek (red.): Działania taktyczne wojsk lądowych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 1995. ISBN 978-83-7523-273-8.
• Bogdan Zdrodowski (red.): Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2008.
• Halina Zgółkowa (red.): Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. T. 33. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2001. ISBN 83-88276-74-3.
• Sygn. DWLąd Wewn. 115/2008. Regulamin działań Wojsk Lądowych. Warszawa: Dowództwa Wojsk Lądowych, 2008.
• Regulamin działań wojsk lądowych. Warszawa: Dowództwo Wojsk Lądowych, DWLąd16/99.