Propyn

Propyn
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
prop-1-yn
Inne nazwy i oznaczenia
metyloacetylen
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C3H4

Inne wzory

HCCCH
3, HC≡C−CH
3

Masa molowa

40,06 g/mol

Wygląd

bezbarwny gaz[1] o słodkawym zapachu

Identyfikacja
Numer CAS

74-99-7

PubChem

6335

SMILES
C#CC
InChI
InChI=1S/C20H26ClN3/c1-20(2)10-7-16(13-20)24-19(14-3-5-15(21)6-4-14)17-8-11-22-12-9-18(17)23-24/h3-6,16,22H,7-13H2,1-2H3
InChIKey
MWWATHDPGQKSAR-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
0,001707 g/cm³ (15 °C)[3]; gaz
Rozpuszczalność w wodzie
3640 mg/l[2]
w innych rozpuszczalnikach
benzen, chloroform, dobrze w etanolu[1]
Temperatura topnienia

−103,0 °C[1]

Temperatura wrzenia

−23,2 °C[1]

Punkt krytyczny

129,2 °C[3]; 5,63 MPa[3]; 0,245 g/cm³[3]

logP

0,94[2]

Współczynnik załamania

1,3863 (589 nm, −40 °C)[1]

Prężność pary

512,3 kPa (20 °C)[3]

Budowa
Moment dipolowy

0,784 ± 0,001 D[4]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2015-12-11]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Płomień Wykrzyknik
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H220, H280, H335

Zwroty P

P210, P261, P410+P403

Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Łatwopalny Drażniący
Łatwopalny
(F) 		Drażniący
(Xi)
Zwroty R

R11, R37, R43

Zwroty S

S16, S36, S37, S38

NFPA 704
Na podstawie
podanego źródła[6]
4
2
2
 
Granice wybuchowości

2,1–12,5%[5]

Numer RTECS

UK4250000

Podobne związki
Podobne związki

acetonitryl

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Propyn, C
3H
4 – organiczny związek chemiczny, węglowodór nienasycony z szeregu homologicznego alkinów.

Jest składnikiem gazu MAPP. W przeciwieństwie do acetylenu, propyn może być bezpiecznie sprężany.

Właściwości

Propyn istnieje w równowadze z propadienem, których mieszanina występuje pod nazwą MAPD:

H
3CC≡CH ⇄ H
2C=C=CH
2

Stała równowagi tej reakcji wynosi 0,22 (270 °C).

Toksykologia

Propyn działa drażniąco na drogi oddechowe, oczy i skórę. Potencjalne objawy w przypadku inhalacji: ból głowy, zawroty głowy, senność, problemy z koordynacją ruchową, rozszerzenie źrenic, utrata przytomności[7].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Haynes 2014 ↓, s. 3-470.
  2. ↑ a b 1-Propyne, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2015-12-11]  (ang.).
  3. ↑ a b c d e Propyne, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 13940 [dostęp 2015-12-11]  (niem. • ang.).
  4. ↑ Haynes 2014 ↓, s. 9-59.
  5. ↑ Haynes 2014 ↓, s. 16-20.
  6. ↑ Propyn, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2015-12-11]  (pol. • ang.).
  7. ↑ a b c Propyne (nr 295493) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2010-05-25]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Bibliografia

  • CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, ISBN 978-1-4822-0867-2  (ang.).
  • p
  • d
  • e
Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • GND: 4597971-6