Powinowactwo chemiczne

William Thomson, Lord Kelvin (1824–1907)

Powinowactwo chemiczne (A) – miara siły napędowej reakcji chemicznych, traktowanych jako samorzutne procesy, zmierzające do stanu równowagi termodynamicznej, w tym do równowagi chemicznej. Najbardziej popularnymi miarami powinowactwa chemicznego są wartości[1][2]:

  • w przemianach izotermiczno-izobarycznych (T, p = const) – entalpii swobodnej reakcji: A = – Δg,
  • w przemianach izotermiczno-izochorycznych (T, v = const) – energii swobodnej reakcji: A = – Δf.

Powyższe znaczenie pojęcia „powinowactwo chemiczne” jest oparte na interpretacji drugiej zasady termodynamiki, ogłoszonej przez Lorda Kelvina (William Thomson) w 1853 roku[2]. Zastąpiło znaczenie wcześniejsze, wprowadzone ok. 1250 roku przez Alberta Wielkiego (Albertus Magnus), odnoszące się do reaktywności chemicznej. Współcześnie pojęcia „powinowactwo chemiczne” i „reaktywność” bywają stosowane zamiennie w języku potocznym: stwierdzenie, że powinowactwo chemiczne tlenu do wodoru jest bardzo wysokie, a tlenu do azotu znacznie mniejsze, oznacza, że w większości przypadków tlen chętniej reaguje z wodorem niż z azotem. Mówi się również, że np. tłuszcze mają małe powinowactwo do wody, w związku z czym są hydrofobowe[3].

Przypisy

  1. Józef Szarawara: Termodynamika chemiczna. Warszawa: WNT, 1969.
  2. a b Stanisław Bursa: Chemia fizyczna. Wyd. 2 popr. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979. ISBN 83-01-00152-6.
  3. hasła: Hydrofilowość; liofiowość, lipofilowość. [w:] Encykopedia WIEM [on-line]. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2018-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-05-25)]. (pol.).
Kontrola autorytatywna (wielkość fizyczna):
  • LCCN: sh85022888
  • GND: 4132311-7
  • BnF: 119788729
  • BNCF: 34093
  • BNE: XX5545779
  • J9U: 987007284925405171
  • Universalis: affinite-chimique
  • БРЭ: 4666031
  • DSDE: affinitet_-_kemisk_begreb