Plac Ratuszowy w Kołobrzegu

plac Ratuszowy
Śródmieście
Ilustracja
pl. Ratuszowy od strony ul. Armii Krajowej
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Miejscowość

Kołobrzeg

Poprzednie nazwy

Marktplatz

Położenie na mapie Kołobrzegu
Mapa konturowa Kołobrzegu, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „plac Ratuszowy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „plac Ratuszowy”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „plac Ratuszowy”
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego
Mapa konturowa powiatu kołobrzeskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „plac Ratuszowy”
Ziemia54°10′33,8″N 15°34′38,1″E/54,176056 15,577250
Multimedia w Wikimedia Commons

Plac Ratuszowy w Kołobrzegu (do 1945 r. niem. Marktplatz) – prostokątny plac na terenie Starego Miasta w Kołobrzegu. Do Rynku prowadzi pięć ulic – do południowo-wschodniego narożnika ulica Emilii Gierczak, do północno-wschodniego Giełdowa, do północno-zachodniego Ratuszowa, a do narożnika południowo-zachodniego Gabriela Narutowicza. Ponadto plac od południowego wschodu ogranicza ulica Armii Krajowej.

Historia

Przed II wojną światową

Marktplatz, w głębi dzisiejszy budynek Urzędu Miasta

Rynek wytyczono w 1255 r. w związku z lokacją miasta[1]. Na jego środku wzniesiono w 1364 r. gotycki budynek ratusza miejskiego. W czasie ostrzału miasta w trakcie francuskiego oblężenia ratusz uległ zniszczeniu i w 1826 r. został wyburzony. Dwa lata później w jego miejscu powstał nowy gmach w stylu neogotyckim[2]. Wszystkie pierzeje rynku zabudowano kilkupiętrowymi kamienicami. W 1914 r. kamienice przy narożniku z ulicą Giełdową zostały wyburzone, a na ich miejscu rostocki kupiec Gustaw Zeeck wybudował dom handlowy.

Czas PRL

Zabudowa rynku (poza ratuszem) uległa silnym zniszczeniom w trakcie walk między wojskiem niemieckim a wojskami polskim i radzieckim podczas bitwy o Kołobrzeg. Po II wojnie światowej ruiny zabudowań rozebrano, pozostawiając jedynie nieuszkodzony ratusz, jedną kamienicę z pierzei południowo-zachodniej w pobliżu narożnika ulic Armii Krajowej i Narutowicza, szkielet domu towarowego Zeecka i dwie przylegające do niego kamienice: nr 2 (odbudowana w zmienionej postaci) i nr 1 (dawny Dom Partii, dzisiejsze starostwo)[3]. Kamienice te odbudowano w zmienionej postaci. W 1967 r. ruiny domu towarowego zrównano z ziemią a na ich miejscu powstał gmach filii warszawskiej Fabryki Podzespołów Radiowych Elwa[4]. Po 1973 r. rozebrano wolnostojącą kamienicę w pierzei południowo-zachodniej[5]. Prostopadle do linii dawnej pierzei południowo-wschodniej powstały kilkupiętrowe bloki kryte płaskimi dachami.

Po roku 1989

Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku rozpoczęto przy rynku budowę spółdzielczego osiedla Nowa Starówka[6][7]. Jako pierwszą stylizowanymi kamienicami zabudowano pierzeję południowo-zachodnią[8]. Potem kamienice zbudowano jeszcze w pierzei południowo-wschodniej, zasłaniając bloki. Nie odbudowano pierzei północno-zachodniej, na jej miejscu znajduje się skwer Miast Partnerskich. W 2005 r. otwarto postmodernistyczną Galerię Hosso w zmodernizowanym budynku dawnej Elwy[4].

Galeria

  • Kołobrzeski ratusz
    Kołobrzeski ratusz
  • Pierzeja północno-wschodnia z dwiema przedwojennymi kamienicami (po przebudowie)
    Pierzeja północno-wschodnia z dwiema przedwojennymi kamienicami (po przebudowie)
  • Galeria Hosso, dawniej Elwa
    Galeria Hosso, dawniej Elwa
  • Pierzeja południowo-wschodnia
    Pierzeja południowo-wschodnia
  • Pierzeja południowo-zachodnia
    Pierzeja południowo-zachodnia
  • Pusty plac po pierzei północno-zachodniej
    Pusty plac po pierzei północno-zachodniej

Przypisy

  1. ↑ Kołobrzeska Starówka - co warto zobaczyć? [online], Muzeum 6D Kołobrzeg, 11 grudnia 2021 [dostęp 2023-10-18]  (pol.).
  2. ↑ Ratusz [online], zabytek.pl [dostęp 2023-10-18]  (pol.).
  3. ↑ Mamy arcykoszmar architektury? [online], Kołobrzeg - Informacje, Atrakcje, Wydarzenia - MiastoKolobrzeg.pl, 3 lutego 2012 [dostęp 2023-10-18]  (pol.).
  4. ↑ a b 50 lat temu uruchomiono "Elwę" [wideo] [online], Kołobrzeg - Informacje, Atrakcje, Wydarzenia - MiastoKolobrzeg.pl, 22 grudnia 2019 [dostęp 2023-10-18]  (pol.).
  5. ↑ Kołobrzeg - Ratusz - stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2023-10-18] .
  6. ↑ Kołobrzeg - Plac Ratuszowy - stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2023-10-18] .
  7. ↑ JerzyJ. Połowniak JerzyJ., Jak powstawała kołobrzeska starówka [online], szczecin.wyborcza.pl, 29 września 2005 [dostęp 2023-10-18] .
  8. ↑ Kołobrzeg - Ratusz - stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2023-10-18] .

Bibliografia

  • Jerzy Patan, Przewodnik po Kołobrzegu i okolicach, Agencja Wydawnicza Patan-Press, Kołobrzeg 1996, ISBN 83-905468-1-7