Pirofyllit
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | zasadowy krzemian glinu | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 1-1,5 | ||
Przełam | nierówny | ||
Łupliwość | doskonała, jednokierunkowa | ||
Układ krystalograficzny | jednoskośny lub trójskośny | ||
Gęstość minerału | 2,66-2,9 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | biała, szara, żółtawa, zielonawa, czerwonawa, niebieskawa | ||
Rysa | biała | ||
Połysk | perłowy | ||
Współczynnik załamania | 1,534-1,601 | ||
Inne | Dwójłomność: 0,050 | ||
| |||
|
Pirofyllit (pyrofyllit) – dihydroksyfylokrzemian glinu – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy minerałów blaszkowych (fyllokrzemianów). Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.
Jego nazwa pochodzi od greckich słów pyr- ogień i phyllon- liść, wiążących się z jego zachowaniem podczas ogrzewania (traci wodę, tworząc blaszkowatą masę).
Właściwości
Tworzy kryształy niewielkie o pokroju blaszkowym. Występuje w skupieniach blaszkowych, łuskowych, lamelkowych, włóknistych, promienistych, rozetowych. Pirofyllit wyglądem bardzo przypomina talk – jest z nim blisko spokrewniony. Jest miękki, strugalny, giętki, bywa przeświecający. W dotyku jest tłusty. Tworzy pseudomorfozy po dystenie i piroksenach.
Występowanie
Produkt niskotemperaturowych przeobrażeń hydrotermalnych. Współwystępuje z kwarcem, miką, talkiem.
Miejsca występowania: większe skupiska znane są w Chinach jako aglamatolity (wykorzystywane jako kamień ozdobny). Także Rosja, RPA, USA, Brazylia, Włochy, Słowacja, Finlandia.
W Polsce stwierdzono go w żyłach kwarcu przecinających granity okolic Strzelina. Występuje w okolicach Kowar na Dolnym Śląsku.
Zastosowanie
- surowiec ceramiczny,
- wypełniacz do gumy i papieru,
- do produkcji suchego smaru,
- do produkcji izolatorów termicznych i elektrycznych,
- do produkcji mydła i kosmetyków,
- ma znaczenie naukowe – określa warunki metamorfizmu,
- poszukiwany kamień kolekcjonerski,
- odmiany zbite wykorzystywane do produkcji biżuterii,
- nośnik substancji aktywnych.
Bibliografia
- prof. Mirosław Handke "Krystalochemia krzemianów"
- Borkowska Maria, Smulikowski Kazimierz: Minerały skałotwórcze, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1973, s. 307-309
Linki zewnętrzne
- Artykuł o pirofyllicie na stronie Webmineral (ang.)
- Britannica: science/pyrophyllite
- Universalis: pyrophyllite
- БРЭ: 3140968
- SNL: pyrofyllitt
- identyfikator minerału w Mindat: 3323