Piekielnica

Alburnoides bipunctatus^[1]

(Bloch, 1782)

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

karpiokształtne

Rodzina

karpiowate

Rodzaj

Alburnoides

Gatunek

piekielnica

Synonimy

Abramis bipunctatus (Bloch, 1782)
Alburnoides bipunctatus rossicus Berg, 1924
Alburnoides bipunctatus smyrnae Pellegrin, 1927
Alburnoides bipunctatus smyrnaea Pellegrin, 1927
Alburnoides bipunctatus strymonicus Chichkoff, 1940
Alburnoides bipunctatus tzanevi Chichkoff, 1933
Alburnoides maculatus (Kessler, 1859)
Alburnoides rossicus Berg, 1924
Alburnus bipunctatus (Bloch, 1782)
Alburnus maculatus Kessler, 1859
Aspius bipunctatus (Bloch, 1782)
Cyprinus annoni Walbaum, 1792
Cyprinus bipunctatus Bloch, 1782
Cyprinus blockii Nau, 1787
Cyprinus punctatus Shaw, 1804
Cyprinus riemling Hermann, 1804
Cyprinus spirlin Lacepède, 1803
Leuciscus baldneri Valenciennes, 1844
Leuciscus bipunctatus (Bloch, 1782)
Spirlinus bipunctatus (Bloch, 1782)

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Piekielnica^[2], szweja^[3], bystrzanka^[4] (Alburnoides bipunctatus) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).

Występowanie

Europa od Francji po Ural, Półwysep Bałkański i Azja Mniejsza. W Polsce nieliczna. Wrażliwa na zanieczyszczenie wody. Występuje w czystych, dobrze natlenionych rzekach. Przebywa zazwyczaj w płytkich miejscach o szybkim nurcie, nad żwirowym lub piaszczystym dnie. Przebywa zazwyczaj w przypowierzchniowych warstwach wody.

Wyróżniany wcześniej podgatunek piekielnica wschodnia^[5] (Alburnoides bipunctatus rossicus) – występujący w zlewiskach Morza Czarnego, Kaspijskiego i Jeziora Aralskiego – nie jest obecnie uznawany^[6].

Cechy morfologiczne

Osiąga 10–15 cm długości. Ciało wydłużone, bocznie spłaszczone. Grzbiet lekko zaokrąglony. Otwór gębowy w położeniu końcowym. Dwa szeregi zębów gardłowych. Cykloidalne łuski średniej wielkości. Grzbiet ciemnoszarozielonkawy, boki srebrzyste, brzuch biały. Linia boczna ujęta w podwójny szereg ciemnych plamek. Płetwy grzbietowa, ogonowa i piersiowe szare, natomiast płetwy brzuszne i odbytowa żółtawe z jaskrawopomarańczową nasadą.

Odżywianie

Zjada larwy owadów wodnych, owady zbierane z powierzchni, skorupiaki oraz rośliny.

Rozród

Trze się w V i VI na podłożu żwirowym lub piaszczystym.

Zagrożenia i ochrona

Na terenie Polski gatunek ten objęty był ścisłą ochroną gatunkową^[7]. Od 2014 r. podlega ochronie częściowej^[8]^[9].

Zobacz też

ryby Polski

Przypisy

↑ Alburnoides bipunctatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
↑ G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
↑ Jerzy Gronau: Słownik nazw ryb. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994. ISBN 83-901154-9-2.
↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby – Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
↑ RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., RichardR. Van der Laan RichardR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 9 września 2013 [dostęp 2013-09-22] (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2011 r. nr 237, poz. 1419)
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..

Bibliografia

Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
Maria Brylińska: Ryby słodkowodne Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1986. ISBN 83-01-12286-2.