Pawieł Kowalewski

Pawieł Iwanowicz Kowalewski (ros. Павел Иванович Ковалевский, ur. 1849 lub 1850 w Petropawliwce, zm. 17 października 1931 w Liège) – rosyjski lekarz psychiatra i neurolog, profesor Uniwersytetu Charkowskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu w Kazaniu i Uniwersytetu w Sankt Petersburgu, pisarz, ideolog rosyjskiego nacjonalizmu.

Życiorys

Ukończył szkołę teologiczną i seminarium w Jekaterynosławiu. Potem studiował medycynę na Charkowskim Uniwersytecie Imperatorskim, studia ukończył w 1874. Na temat rozprawy doktorskiej wybrał symptomatologię melancholii. W 1884 został profesorem na Charkowskim Uniwersytecie. W 1892 został profesorem na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, przez dwa lata pełnił godność rektora uczelni. Od 1903 na katedrze Uniwersytetu w Kazaniu, potem na Uniwersytecie w Sankt Petersburgu.

Autor licznych artykułów i książek, napisał kilkukrotnie wznawiany podręcznik psychiatrii, tłumaczył na rosyjski prace Pinela, Meynerta, Wernickego i inne. Założyciel i redaktor pierwszego rosyjskiego czasopisma psychiatrycznego „Archiw niewrołogi i psichiatrii”^[1]. Członek korespondent Royal College of Psychiatrists od 1889 roku^[2].

Był autorem patobiografii postaci historycznych, m.in. Iwana Groźnego, Piotra III, Mahometa, Joanny d’Arc, Pawła I, Napoleona, Kambyzesa II, Ludwika II i Emanuela Swedenborga.

Okoliczności jego śmierci długo były niejasne. W grudniu 1924 emigrował do Belgii, gdzie zmarł w 1931 roku^[3].

Uczniami Kowalewskiego byli m.in. Andruzski, Trutowski, Juszczenko, Popow, Płatonow, Muchin.

Niekiedy jest mylony z rosyjskim anatomem i embriologiem polskiego pochodzenia, Aleksandrem Kowalewskim^[4].

Wybrane prace

Psychopathologie légale tome II: générale. Paris: Vigot Frères, 1903
Wahnsinnige als Herrscher und Führer der Völker. Psychiatrische Studien aus der Geschichte. Mit Genehmigung des Verfassers nach der sechsten Auflage aus dem Russischen übersetzt von Wilhelm Heckel. 1. Teil. München: Verlag der Aerztlichen Rundschau Otto Gmelin, 1910.
Завоевание Кавказа Россией. Исторические очерки. Санкт-Петербург, 1911
История России с национальной точки зрения. Санкт-Петербург, 1912
Основы Русского национализма. Санкт-Петербург, 1912
История Малороссии. Санкт-Петербург, 1914
Психология Русской нации. Санкт-Петербург, 1915

Przypisy

↑ Uniwersytet Warszawski  1869-1915. [dostęp 2010-05-04].
↑ Thomas Bewley: Honorary Corresponding Members
↑ Профессор-националист. К 75-летию со дня кончины П.И.Ковалевского
↑ A O Kovalevski and the Neurenteric Canal: A Note on Some Historical Inaccuracies. Proc R Soc Med 54(11): 927–929 (1961)

Rektorzy Uniwersytetu Warszawskiego

Rektorzy Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego	Wojciech Szweykowski (1818–1831) Józef Karol Skrodzki (1831)
Rektorzy Szkoły Głównej Warszawskiej	Józef Mianowski (1862–1869)
Rektorzy Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego	Piotr Ławrowski (1869–1873) Nikołaj Błagowieszczański (1874–1884) Nikołaj Ławrowski (1884–1890) Michaił Szałfiejew (1895) Pawieł Kowalewski (1896) Grigorij Zenger (1896) Michaił Szałfiejew (1898) Grigorij Uljanow (1899–1903) Piotr Ziłow (1904) Jefim Karski (1905–1911) Wasilij Kudrewiecki (1911–1912) Iwan Triepicyn (1913) Siergiej Wiechow (1914–1915) Józef Brudziński (1915–1917) Antoni Kostanecki (1917–1918)
Rektorzy Uniwersytetu Warszawskiego	Antoni Kostanecki (1918–1919) Stanisław Józef Thugutt (1919–1920) Jan Karol Kochanowski (1920–1921) Jan Mazurkiewicz (1921–1922) Jan Łukasiewicz (1922–1923) Ignacy Koschembahr-Łyskowski (1923–1924) Franciszek Krzyształowicz (1924–1925) Stefan Pieńkowski (1925–1926) Bolesław Hryniewiecki (1926–1927) Antoni Szlagowski (1927–1928) Gustaw Przychocki (1928–1929) Tadeusz Brzeski (1929–1930) Mieczysław Michałowicz (1930–1931) Jan Łukasiewicz (1931–1932) Józef Ujejski (1932–1933) Stefan Pieńkowski (1933–1935)
Rektorzy Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego w Warszawie	Stefan Pieńkowski (1935–1936) Włodzimierz Antoniewicz (1936–1939) Jerzy Modrakowski (1939)
Rektorzy Uniwersytetu Warszawskiego	Stefan Pieńkowski (1945–1947) Franciszek Czubalski (1947–1949) Jan Wasilkowski (1949–1952) Stanisław Turski (1952–1969) Zygmunt Rybicki (1969–1980) Henryk Samsonowicz (1980–1982) Kazimierz Albin Dobrowolski (1982–1985) Rector electus Klemens Szaniawski (1984) Grzegorz Białkowski (1985–1989) Andrzej Kajetan Wróblewski (1989–1993) Włodzimierz Siwiński (1993–1999) Piotr Węgleński (1999–2005) Katarzyna Chałasińska-Macukow (2005–2012) Marcin Pałys (2012–2020) Alojzy Nowak (od 2020)