Półwsie Zwierzynieckie

Półwsie Zwierzynieckie
Ilustracja
Pólwsie Zwierzynieckie widok z północnego zachodu (z Błoń). Od lewej: hotel „Cracovia”, stadion KS Cracovia, wille Półwsia wzdłuż al. Focha. W tle od lewej kopuła kościoła św. św. Piotra i Pawła, zabudowa Wawelu.
Państwo

 Polska

Miasto

Kraków

Dzielnica

Dzielnica VII Zwierzyniec

Poprzednia nazwa

Dzielnica XII Półwsie Zwierzynieckie

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Półwsie Zwierzynieckie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Półwsie Zwierzynieckie”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Półwsie Zwierzynieckie”
Ziemia50°03′26″N 19°55′06″E/50,057222 19,918333
Multimedia w Wikimedia Commons
Półwsie Zwierzynieckie na planie z 1916 roku jako dzielnica Krakowa.

Półwsie Zwierzynieckie – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy VII Zwierzyniec, dawna wieś rozciągająca się między dzisiejszym biegiem rzeki Rudawy (za którą zaczynała się wieś Zwierzyniec) a obecną Aleją Krasińskiego oraz między Wisłą a obecną al. 3 Maja (za którą zaczynała się Czarna Wieś).

Wieś została włączona do Krakowa 13 listopada 1909 roku jako XII dzielnica katastralna. W 1991 roku stała się częścią nowej dzielnicy administracyjnej Zwierzyniec. Sercem Półwsia Zwierzynieckiego jest Plac Na Stawach.

Wieś zamieszkiwali włóczkowie, flisacy związani z legendą o Lajkoniku. Z Półwsia pochodzili również mlaskoty, czyli muzykanci towarzyszący pochodowi Lajkonika.

Pochód Lajkonika rozpoczyna się na Półwsiu. Spod budynku Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji idzie ulicą Senatorską, przez plac Na Stawach, pobierając "haracz" od miejscowych kupców, na Zwierzyniec do klasztoru norbertanek. Po harcach na dziedzińcu klasztoru udaje się ulicami Kościuszki i Zwierzyniecką na krakowski Rynek Główny.

Niewielki plac obok Mostu Dębnickiego i ul. Kościuszki nosi nazwę Skwer Konika Zwierzynieckiego. Są tutaj ulice Mlaskotów oraz Włóczków. Jest także ulica Tatarska (przecznica ul. Kościuszki).

Folklor Półwsia Zwierzynieckiego i Zwierzyńca kultywują Aleksander Kobyliński „Makino” i jego kapela Andrusy. O tych okolicach pisali wiersze Jerzy Harasymowicz i Wojtek Belon.

Na Półwsiu znajdują się: Błonia, stadion KS Cracovia, hotel „Cracovia” i kino „Kijów”, Hotel Ibis Kraków Centrum, Hotel Novotel Kraków Centrum, Krakowski Teatr Scena STU, zabytkowy budynek Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji (Dworzec Wodociągowy), Małopolskie Centrum Reumatologii i Rehabilitacji, Zespół Państwowych Szkół Plastycznych, firma Miastoprojekt Kraków, Dwór Łowczego. W 2018 oddano do użytku halę 100-lecia KS Cracovia Centrum Sportu Osób Niepełnosprawnych.

Osoby związane z Półwsiem

  • Plac Na Stawach, widok z zachodu (2011).
    Plac Na Stawach, widok z zachodu (2011).
  • Kamieniczki przy ul. M. Borelowskiego-Lelewela
    Kamieniczki przy ul. M. Borelowskiego-Lelewela
  • Ulica Syrokomli, po lewej budynek d. Szkoły Przemysłowej Żeńskiej, proj. Jan Zawiejski 1913-1914, były Zespół Szkół Odzieżowych nr 1.
    Ulica Syrokomli,
    po lewej budynek d. Szkoły Przemysłowej Żeńskiej, proj. Jan Zawiejski 1913-1914, były Zespół Szkół Odzieżowych nr 1.
  • Ulica Kraszewskiego 22 Willa, proj. Ludwik Wojtyczko 1923, zmodernizowany klasycyzm.
    Ulica Kraszewskiego 22
    Willa, proj. Ludwik Wojtyczko 1923, zmodernizowany klasycyzm.
  • Ulica Kraszewskiego 23 Kamienica, proj. Janusz Zarzecki 1923, modernizm.
    Ulica Kraszewskiego 23
    Kamienica, proj. Janusz Zarzecki 1923, modernizm.
  • Ulica Senatorska 1 (ul. Łowiecka 2) MPWiK, proj. Jan Rzymkowski 1913.
    Ulica Senatorska 1 (ul. Łowiecka 2)
    MPWiK, proj. Jan Rzymkowski 1913.
  • Ulica Komorowskiego 7 Kamienica projektu Bogdana Laszczki (1936). Na prawo od wejścia pracownia rzeźbiarska jego ojca, Konstantego. W tym domu założono Teatr Rapsodyczny.
    Ulica Komorowskiego 7
    Kamienica projektu Bogdana Laszczki (1936). Na prawo od wejścia pracownia rzeźbiarska jego ojca, Konstantego. W tym domu założono Teatr Rapsodyczny.
  • Ulica Kasztelańska po lewej obwałowanie Rudawy.
    Ulica Kasztelańska
    po lewej obwałowanie Rudawy.
  • Szkoła Podstawowa nr 31 przy ul. Prusa 18, dawna szkoła ludowa, proj. Jan Zawiejski 1912.
    Szkoła Podstawowa nr 31 przy ul. Prusa 18, dawna szkoła ludowa, proj. Jan Zawiejski 1912.
  • Błonia.
    Błonia.
  • Bulwar Rodła.
    Bulwar Rodła.
  • Aleja 3 Maja.
    Aleja 3 Maja.
  • Ulica Bolesława Komorowskiego.
    Ulica Bolesława Komorowskiego.
  • Ulica Bolesława Prusa.
    Ulica Bolesława Prusa.
  • Ulica Mlaskotów.
    Ulica Mlaskotów.

Przypisy

  1. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2018-10-19] .

Bibliografia

  • Encyklopedia Krakowa, Antoni HenrykA.H. Stachowski (red.), ElżbietaE. Adamczyk, Warszawa: PWN, 2000, ISBN 83-01-13325-2, OCLC 830213257 .

Linki zewnętrzne

  • Półwsie Zwierzynieckie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 735 .
  • p
  • d
  • e
dawne wsie
osiedla

herb Krakowa