Order Luizy
Awers insygniów orderu I klasy | |||
Awers insygniów orderu II klasy | |||
Baretka wojenna | |||
Ustanowiono | 3 sierpnia 1814 | ||
---|---|---|---|
Wycofano | 11 sierpnia 1919 | ||
Powyżej | Order Świętego Jana (Prusy) | ||
Poniżej | |||
|
Order Luizy lub Order Ludwiki (niem. Luisen-Orden) – do 1918 jeden z niewielu orderów damskich Królestwa Prus. Nadawano go kobietom, które wyróżniły się swoją pomocą podczas pruskiego wysiłku wojennego.
Historia i insygnia
Order został ustanowiony 3 sierpnia 1814 – w czasie wojen z Napoleonem I – przez króla Prus Fryderyka Wilhelma III dla uczczenia pamięci jego zmarłej w 1810 małżonki, Luizy i był przeznaczony wyłącznie dla kobiet.
Odznaką pierwotnie jednoklasowego orderu był złoty krzyż grecki z rozszerzonymi ramionami (niem. Tatzenkreuz, fr. Croix pattée), emaliowany na czarno, z literą „L” otoczoną siedmioma złotym gwiazdkami w niebieskim medalionie awersu. W medalionie rewersu znajdowały się najpierw daty „1813–1814”, zaś od Wiosny Ludów daty: „1848–1849”. Ten drugi model był nadawany od 1850. Liczba dam orderu, które musiały być poddankami pruskimi, ograniczona była do stu. Damy wyznania niechrześcijańskiego otrzymywały zamiast krzyża złoty medal z medalionem „L” z awersu orderu.
Syn Luizy, król Wilhelm I, ustanowił 30 października 1865 drugi, niższy stopień orderu, podzielony na dwie klasy, z mniejszymi, nieemaliowanymi krzyżami. Ostatni król pruski Wilhelm II dodał do orderu Wielki Krzyż z gwiazdą noszoną na piersi (1914), nie wiadomo jednak czy były jakiekolwiek nadania. Po upadku pruskiej monarchii w 1918 Order Luizy nie był nadawany jako odznaczenie państwowe[a], przetrwał jako order domowy cesarskiego rodu Hohenzollernów, którego wielkim mistrzem jest obecny pretendent do niemieckiego tronu Jerzy Fryderyk[1].
Odznaczenia było noszone w formie damskiej kokardy nad lewą piersią na białej wstążce orderowej z dwoma czarnymi bocznymi paskami za zasługi w czasie wojny, lub z trzema czarnymi paskami za zasługi w czasie pokoju.
Odznaczone
- Z tym tematem związana jest kategoria: Damy Orderu Luizy.
Uwagi
- ↑ Konstytucja weimarska z 11 sierpnia 1919 w artykule 109 pkt 4 i 5 znosiła możliwość nadawania orderów i odznaczeń przez państwo niemieckie, a jednocześnie zabraniała obywatelom Niemiec przyjmowania jakichkolwiek tytułów i orderów obcych rządów (patrz: Die Verfassung des Deutschen Reichs („Weimarer Reichsverfassung”) vom 11. August 1919).
Przypisy
- ↑ Dynastic orders. [w:] Register of orders of chivalry. Report of the International Commission for Orders of Chivalry (2002) [on-line]. en. [dostęp 2016-05-24].
Bibliografia
- Gustav Adolph Ackermann, Ordensbuch sämmtlicher in Europa blühender und erloschener Orden, Annaberg 1855
- Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak, Warszawa 1939, s. 445
- Jörg Nimmergut, Orden und Ehrenzeichen von 1800-1945, München 1977
- Christopher Clark: Prusy. Powstanie i Upadek 1600-1947. Warszawa: Bellona, 2009, s. 338–339.
- Handbuch über den Königlich Preussischen Hof und Staat. Berlin: 1911, s. 46.
- p
- d
- e
Ks. Anhalt | |
---|---|
Wlk. Ks. Badenii |
|
Królestwo Bawarii/ /Palatynat Reński |
|
Brema/Hamburg/Lubeka |
|
Ks. Brunszwiku |
|
Królestwo Hanoweru |
|
Wlk. Ks. Hesji (-Darmstadt) |
|
Elektorat Hesji (-Kassel) |
|
Ks. Hohenlohe |
|
Ks. Hohenzollern | |
Ks. Detmold-Lippe |
|
Ks. Schaumburg-Lippe |
|
Wlk. Ks. Meklemburgii-Schwerinu |
|
Wlk. Ks. Meklemburgii-Strelitzu | |
Wlk. Ks. Oldenburga |
|
Królestwo Prus |
|
Ks. Reuss-Greiz i Reuss-Gera |
|
Królestwo Saksonii |
|
Wlk. Ks. Saksonii-Weimaru |
|
Ks. Saksonii-Altenburga- -Koburg-Gota-Meiningen |
|
Ks. Schwarzburg-Rudolstadt |
|
Ks. Waldeck-Pyrmont |
|
Królestwo Westfalii | |
Królestwo Wirtembergii |
|
- p
- d
- e
Rodzaj odznaczenia |
|
---|---|
Elementy insygniów | |
Formy zredukowane |
|
Lista odznaczeń w |
|
Lista baretek w |
|
Prawo | |
System odznaczeń w Polsce |