Okręt-baza wodnosamolotów

Pierwszy tender wodnosamolotów, francuski „Foudre” w 1912 roku, z zamontowanym hangarem lotniczym i dźwigami

Okręt-baza wodnosamolotów, transportowiec wodnosamolotów, zbliżone określenie tender wodnosamolotów – okręt lotniczy zbudowany lub przystosowany do prowadzenia operacji lotniczych za pomocą bazujących na nim wodnosamolotów. Pierwsze okręty-bazy powstały przed I wojną światową i były rozwijane w okresie międzywojennym. W miarę upływu czasu oraz doskonalenia techniki wojskowej zostały ostatecznie zastąpione przez lotniskowce.

Za pierwszy tender uważa się francuski „Foudre” (wcześniej używany także jako okręt balonowy), innym wczesnym przykładem okrętu-bazy wodnosamolotów jest brytyjski HMS „Hermes”. Określenia „tender wodnosamolotów” używa się czasem wymiennie w stosunku do starszych jednostek, jednak według niektórych autorów, określenie „tender” dotyczyć powinno jedynie okrętów, których głównym przeznaczeniem są funkcje serwisowania i zaopatrywania wodnosamolotów, natomiast okręt-baza może je także transportować, z funkcją startu jedynie z wody[1].

Transportowce wodnosamolotów używane były w czasie I wojny światowej i w okresie międzywojennym. W czasie II wojny światowej używane jeszcze były przez United States Navy i Japońską Marynarkę Wojenną, głównie jako okręty naprawcze i bazy dla wodnosamolotów dalekiego zasięgu.

Wybrane transportowce wodnosamolotów

Amerykański okręt-baza wodnosamolotów USS „Timbalier” razem z dwiema łodziami latającymi Martin PBM Mariner w 1946
  • HMAS „Albatross” (Australia, 1928)
  • „Commandant Teste” (Francja, 1932)
  • „Giuseppe Miraglia” (Włochy, 1927)
  • „Dédalo” (Hiszpania, 1922)
  • HMS „Ark Royal” (Wielka Brytania, 1914)
  • USS „Curtiss” (Stany Zjednoczone)
  • „Chitose”, „Mizuho”, „Nisshin” (Japonia)

Przypisy

  1. Jarosław Jastrzębski, Zaopatrzeniowiec, tender, okręt-baza. Podobieństwa i różnice. "Okręty Wojenne" nr 1/2012(111), s. 80

Bibliografia

  • Antony Preston: The World's Great Aircraft Carriers: from World War I to the Present Day. Greenwich Editions,U.S.. ISBN 0-86288-778-X.
  • R. D. Layman: Before the aircraft carrier the development of aviation vessels, 1849-1922. London Conway Maritime 1989. ISBN 0-85177-516-0. (ang.).
  • p
  • d
  • e
Współczesne klasy okrętów
(od XX wieku)
Lotnicze
Artyleryjskie
i torpedowe
Rakietowe
Transportowe
Wojny minowej
Podwodne
Pomocnicze
i specjalne
Improwizowane
Określenia
Według
przeznaczenia
Inne okręty
Powiązane
  • pogrubioną czcionką oznaczono klasy pozostające w użytku