Odludki i poeta

Odludki i poeta
Ilustracja
Strona wydania z 1826
Autor

Aleksander Fredro

Typ utworu

komedia

Data powstania

1825

Wydanie oryginalne
Język

polski

Data wydania

1826

Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach

Odludki i poeta. Komedia w jednym akcie, wierszem – jednoaktowa komedia Aleksandra Fredry napisana w 1825. Prapremiera odbyła się w teatrze lwowskim 10 listopada 1826.[1][2]

Opis

Sztuka powstała wiosną 1825 – we lwowskim czasopiśmie „Rozmaitości” z 30 marca 1825 pojawiła się wzmianka, że autor pracuje nad sztuką, nazywaną pierwotnie Idealizm i realizm, zaś w numerze z 27 lipca 1825 poinformowano, że sztuka jest już gotowa[3]. Po raz pierwszy komedia została wystawiona we Lwowie 10 listopada 1826[3]. Drukiem ukazała się po raz pierwszy w 1826 w tomie II zbiorowego wydania dzieł Fredry (s. 293–327)[3]. W zbiorach Ossolineum przechowywany jest autograf sztuki, będący odpisem na czysto, zaś we Lwowie znajduje się kopia utworu przedstawiona cenzurze lwowskiej w 1825[4].

Treść

Akcja komedii rozgrywa się w oberży, do której przybywają dwaj goście: Czesław i Astolf. Obaj są odludkami i wiodą samotniczy tryb życia. Mimo to bardzo różnią się pod względem nastawienia do innych ludzi: Czesław jest rozczarowany ludźmi i nie potrafi dojść z nikim do porozumienia, ale też nikogo nie nienawidzi. Astolf natomiast odczuwa gorącą nienawiść i wstręt do całej ludzkości. W oberży zastaje ich następująca sytuacja: Zuzia, córka właściciela oberży jest z wzajemnością zakochana w swym nauczycielu, Edwinie (tytułowym poecie). Ich związkowi przeciwny jest ojciec Zuzi, ze względu na ubóstwo i niski stan społeczny Edwina. Astolf (zgodnie ze swym charakterem) stara się zniechęcić Edwina do małżeństwa i poezji, starając się przedstawić obie te rzeczy od jak najgorszej strony. Czesław natomiast jest poruszony historią młodych i postanawia podzielić się z Edwinem swoim majątkiem, tym samym umożliwiając mu ślub z Zuzią.[2]

Inscenizacje (wybór)[5]

Spektakle radiowe

  • Odludki i poeta (1950, reż. Jan Koecher)[6]
  • Odludki i poeta (2009, reż. Henryk Rozen)[7]

Spektakle telewizyjne

  • Odludki i poeta (1963, reż. Jacek Szczęk)[8][9]
  • Odludki i poeta (1979, reż. Andrzej Łapicki)[10][11]
  • Teatr polski, Nowy Sącz, 1865
    Teatr polski, Nowy Sącz, 1865
  • Afisz, Teatr Polski, Kraków, 1865
    Afisz, Teatr Polski, Kraków, 1865
  • Afisz, Teatr Miejski, Kraków, 1898
    Afisz, Teatr Miejski, Kraków, 1898
  • Afisz, Teatr Polski, Poznań, 1901
    Afisz, Teatr Polski, Poznań, 1901

Przypisy

  1. ↑ AleksanderA. Fredro AleksanderA., Komedie. Seria pierwsza. II, Intryga na prędce ; Nowy Don Kiszot ; Cudzoziemszczyzna ; Pierwsza lepsza ; Odludki i poeta, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, s. 295 .
  2. ↑ a b MarcinM. Cieński MarcinM., Fredro, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2003, s. 73-75, ISBN 83-7023-984-6 .
  3. ↑ a b c Pigoń 1955 ↓, s. 295.
  4. ↑ Pigoń 1955 ↓, s. 296.
  5. ↑ Odludki i poeta, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2023-07-22] .
  6. ↑ Odludki i poeta, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-07-22] .
  7. ↑ Odludki i poeta, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-07-21] .
  8. ↑ Odludki i poeta, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-07-22] .
  9. ↑ Odludki i poeta [online], FilmPolski.pl [dostęp 2023-07-21] .
  10. ↑ Odludki i poeta, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-07-21] .
  11. ↑ Odludki i poeta [online], FilmPolski.pl [dostęp 2023-07-22] .

Bibliografia

  • Stanisław Pigoń: Komentarz. W: Aleksander Fredro: Komedie. Seria pierwsza II. T. 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, s. 265–357, seria: Pisma wszystkie.

Linki zewnętrzne