Obrona skandynawska

W tym artykule użyto notacji algebraicznej w celu opisania szachowych posunięć.
Obrona skandynawska
abcdefgh
8
a8 – Czarna wieża
b8 – Czarny skoczek
c8 – Czarny goniec
d8 – Czarny hetman
e8 – Czarny król
f8 – Czarny goniec
g8 – Czarny skoczek
h8 – Czarna wieża
a7 – Czarny pionek
b7 – Czarny pionek
c7 – Czarny pionek
e7 – Czarny pionek
f7 – Czarny pionek
g7 – Czarny pionek
h7 – Czarny pionek
d5 – Czarny pionek
e4 – Biały pionek
a2 – Biały pionek
b2 – Biały pionek
c2 – Biały pionek
d2 – Biały pionek
f2 – Biały pionek
g2 – Biały pionek
h2 – Biały pionek
a1 – Biała wieża
b1 – Biały skoczek
c1 – Biały goniec
d1 – Biały hetman
e1 – Biały król
f1 – Biały goniec
g1 – Biały skoczek
h1 – Biała wieża
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Ruchy

1.e4 d5

Kod ECO

B01

Pochodzenie

Castellví–Vinyoles, Walencja 1475

Nazwany po

Skandynawia

Rodzic

Otwarcie pionem królewskim

Obrona skandynawska – otwarcie szachowe charakteryzujące się posunięciami:

  • 1.e4 d5

Opis

Jest to debiut półotwarty. W klasyfikacji encyklopedii otwarć szachowych jest oznaczony kodem ECO B01.

Obronę skandynawską zastosowano w najstarszej znanej partii szachów europejskich, rozegranej około 1475 r. w Walencji. W 1497 r. jej opis znalazł się w książce Luisa Luceny. W XIX wieku analizował ją Carl Jänisch. Dużą popularność zyskała na przełomie XIX i XX wieku. Swoją nazwę zawdzięcza pracom szwedzkich szachistów Ludwiga i Gustafa Collijnów. W 1918 roku monografię otwarcia opublikował Jacques Mieses, który często stosował ten debiut w turniejach i znacząco przyczynił się do rozwoju jego teorii.

W późniejszych latach obrona skandynawska była rzadko stosowana przez czołowych szachistów świata. W 1979 r. w Montrealu Bent Larsen skutecznie zastosował ten debiut w wygranej partii z mistrzem świata, Anatolijem Karpowem[1] (była to jedyna porażka Karpowa w tym turnieju)[2]. W 1995 r. obrona skandynawska pojawiła się w meczu o mistrzostwa świata. Viswanathan Anand uzyskał po debiucie dobrą pozycję przeciwko Garriemu Kasparowowi, jednak partię przegrał[3].

Warianty

klasyczny 2.ed5 H:d5

wariant Miesesa (główny)   3.Sc3 Ha5 4.d4 Sf6 5.Sf3 Gf5
wariant Laskera   3.Sc3 Ha5 4.d4 Sf6 5.Sf3 Gg4 6.h3
kontrgambit Anderssena   3.Sc3 Ha5 4.d4 e5
gambit Kotrca-Miesesa   3.Sc3 Ha5 4.b4
wariant Gubnickiego-Pytla   3.Sc3 Hd6

nowoczesny 2.ed5 Sf6

gambit islandzki   3.c4 e6
gambit skandynawski   3.c4 c6
gambit Marshalla   3.d4 S:d5
wariant Richtera   3.d4 g6
wariant Nimzowitscha   3.d4 Sc6
wariant portugalski   3.d4 Gg4
wariant Burna   3.Gb5+

Wybrana literatura

  • Ron Harman, Shaun Taulbut (1993), Winning with the Scandinavian, Henry Holt ISBN 0-8050-2935-4
  • Michael Melts (2002), Scandinavian Defense: The Dynamic 3...Qd6, Russell Enterprises, ISBN 978-1-888690-11-8
  • James Plaskett (2004), The Scandinavian Defence, Batsford, ISBN 0-7134-8911-1
  • John Emms (2004), The Scandinavian, 2nd ed.., Everyman Chess, ISBN 1-85744-375-6
  • Jerzy Konikowski (2006), Skandinavisch-richtig gespielt, Joachim Beyer Verlag, ISBN 3-88805-421-4
  • Jovanka Houska (2009), Starting Out: The Scandinavian, Everyman Chess, ISBN 1-85744-582-1
  • Christian Bauer (2010), Play The Scandinavian, Quality Chess, ISBN 978-1-906552-55-8
  • Jerzy Konikowski (2019), Obrona skandynawska, Wydawnictwo RM, ISBN 978-83-8151-171-1

Przypisy

  1. ↑ Anatoli Karpov vs Bent Larsen, Montreal 1979
  2. ↑ Montreal 1979. [dostęp 2016-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)].
  3. ↑ Garry Kasparov vs Viswanathan Anand, World Championship Match 1995

Bibliografia

  • W.Litmanowicz, J. Giżycki, "Szachy od A do Z", tom II, Warszawa 1987, str. 1115

Linki zewnętrzne

  • Chessdatabase
  • LCCN: sh2018002855
  • J9U: 987012575119005171
  • DSDE: skandinavisk