Nowe Motule

Nowe Motule

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	suwalski
Gmina	Filipów
Liczba ludności (2011)	182[2][3]
Strefa numeracyjna	87
Kod pocztowy	16-424[4]
Tablice rejestracyjne	BSU
SIMC	0757192[5]
Położenie na mapie gminy Filipów Nowe Motule
Położenie na mapie Polski Nowe Motule
Położenie na mapie województwa podlaskiego Nowe Motule
Położenie na mapie powiatu suwalskiego Nowe Motule
54°12′01″N 22°40′52″E/54,200278 22,681111[1]

Ten artykuł od 2016-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Nowe Motule – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Filipów^[5][6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Historia

Motule Nowe powstały w roku 1911, po podziale terenu wsi Motule. Podział ten nastąpił po przybyciu na te tereny osadników z Lubelszczyzny (byli to mieszkańcy gminy Firlej, wówczas powiat lubartowski). Na podstawie relacji najstarszych mieszkańców wsi wiadomo, że osadnicy przybyli z księdzem, który pragnął założyć w Motulach kościół i prawdopodobnie parafię. Zakupił dwór i przyległe doń pole i staw. Nie są znane powody, które stały się przyczyną sporu między osadnikami a księdzem. Nieporozumienie to spowodowało, że ksiądz sprzedał nabytą ziemię wraz z dworem, zaś sam odjechał. Nowo przybyli pochodzili z rodzin zróżnicowanych pod względem majątkowym. Byli wśród nich chłopi bardzo ubodzy, którym pieniędzy starczyło zaledwie na nabycie gruntu i w okresie tzw. "dorobku" wspomagani byli przez resztę mieszkańców; byli również i tacy, którzy posiadali odpowiednią ilość gotówki, by zakupić grunt, szybko wybudować budynki gospodarcze, wynająć służbę i parobków. Przybysze przywieźli ze sobą zwierzęta hodowlane.

Przybysze z Lubelszczyzny rozpoczęli edukację w Motulach i okolicy. Od 1911 roku we wsi nauczał 13-letni Jan Wrotkowski^[7]. Było to nauczanie nielegalne, więc władze carskie aresztowały chłopca - ale jako nieletni został wkrótce uniewinniony i prowadził swoje nauki dalej.

Wśród mieszkańców przybyłych z Lubelszczyzny były m.in. rodziny Jabłońskich, Jurków, Kossaków, Michna, Milewskich, Owczarzy, Panków, Rola, Rogala, Wrotkowskich i Żelaznych.

W okresie od 1917 roku w Motulach Nowych działała sekcja Polskiej Organizacji Wojskowej. Mieszkańcy wsi (m.in. Władysław Panek, Szymon Jurek, Bolesław Michna) wchodzili w skład Sekcji Motule Gmina Czostków. Po udziale w powstaniu sejneńskim zostali wcieleni do 41 Pułku Piechoty im. Józefa Piłsudskego i jako żołnierze regularnej armii walczyli w wojnie polsko-bolszewickiej, z epilogiem pod Warszawą. Motulscy Peowiacy zostali po zakończeniu walki o granice odznaczeni medalami niepodległości i uhonorowani nadaniami ziemi przez Komendanta. Jeden z uczestników walk w wojnie polsko-bolszewickiej - Marcin Rola odznaczony został Krzyżem Virtuti Militari.

W czasie II RP nastąpił znaczny rozkwit wsi. Gospodarstwa prosperowały, a we wsi działał agronom, który szkolił rolników w nowoczesnych uprawach. Sprowadzano bydło z Grodna i środkowej Polski. Rozwój wsi zahamował wybuch II wojny światowej. Wcześniej (sierpień 1939 r.) czynni Peowiacy zostali zmobilizowani do wojska w ramach pułków zapasowych. Żołnierze ci walczyli później w okolicach Grodna i po napaści Związku Radzieckiego na Polskę, uciekając z niewoli w drugiej połowie września, wrócili do Motul. Okupacja radziecka trwająca na terenach Motul od ok. 25 IX do 12 X 1939 spowodowała, że część mieszkańców przeprowadziła się do Suwałk, jednakże wkrótce większość powróciła do domów, pozostając podczas okupacji niemieckiej do dyspozycji volksdeuschów i bogatych gospodarzy, produkujących żywność dla Niemców. Ludność wsi była również masowo kierowana do przymusowych robót do Rzeszy.

Zobacz też

• Stare Motule

Przypisy

Bibliografia

• Kopciał J., Suwalsko- mazurskie od A do Z, „Krajobrazy” 1978,nr 48, s.13,
• Wiśniewski J., Dzieje osadnictwa w powiecie suwalskim od XV do połowy XVII wieku, [w:] Studia i materiały do dziejów Suwalszczyzny, praca zbiorowa pod red. J. Antoniewicza, Białystok 1965.
• Kallas M., Historia ustroju Polski X- XX w., Warszawa 1996.

Linki zewnętrzne

• Motule, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 750 .