Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r.

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r.
Ilustracja
Pomnik Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 w Toruniu, 2020
Dzień

2 października

Państwa

 Polska

Upamiętnia

zbrodnię pomorską w 1939

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r. – polskie święto, obchodzone 2 października, ustanowione uchwałą Sejmu RP w dniu 13 stycznia 2023[1].

Historia święta

Obchody rocznicy zbrodni pomorskiej odbywały się na Pomorzu rokrocznie, na początku października[2]. W związku z tym Kaszubsko-Kociewskie Stowarzyszenie im. Tajnej Organizacji Wojskowej Gryf Pomorski, zajmujące się propagowaniem wiedzy o zbrodni pomorskiej, rozpoczęło starania o ustanowienie święta państwowego, upamiętniającego to wydarzenie[3]. Z inicjatywy jego prezesa, Romana Dambka, 29 listopada 2022 grupa 40 posłów wniosła projekt uchwały w sprawie ustanowienia święta[4].

Uchwała ustanawiająca święto została uchwalona przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 13 stycznia 2023 przez aklamację (głosowało 451 posłów)[5].

Data święta

Data święta została ustalona na 2 października podczas prac nad jej ustanowieniem. Zgodnie z uzasadnieniem uchwały, jest ona związana z kapitulacją ostatniego bastionu podczas obrony Wybrzeża w kampanii wrześniowej 1939 – Helu. Dodatkowo, jest to dzień urodzin doktora Józefa Bednarza, nazywanego „Pomorskim Korczakiem”, który nie opuścił pacjentów szpitala psychiatrycznego w Świeciu i został wraz z nimi zamordowany w żwirowni w Mniszku[6]. Dodatkowo, wpływ na taką decyzję miały: coroczne obchody w lasach piaśnickich na początku października[7] oraz warunki pogodowe wczesną jesienią, pozwalające na organizację obchodów święta w plenerze[8].

Obchody

W 2023 uroczystości po raz pierwszy związane z ustanowionym świętem odbyły się w ponad 400 miejscowościach, miejscach kaźni Polaków w 1939[3]. Celem Kaszubsko-Kociewskiego Stowarzyszenia jest również, aby w przyszłości centralne obchody święta odbywały się cyklicznie: w Piaśnicy, w lesie Szpęgawskim i w Toruniu[8].

Dzień ten nie jest dniem wolnym od pracy[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b M.P. z 2023 r. poz. 77 – Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 stycznia 2023 r. w sprawie ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 roku.
  2. Instytut Pamięci Narodowej-I.P.N. Gdańsk Instytut Pamięci Narodowej-I.P.N., Dzień pamięci ofiar zbrodni pomorskiej 1939 – Toruń, 2 października 2022 [online], Instytut Pamięci Narodowej - Gdańsk [dostęp 2023-06-23]  (pol.).
  3. a b i, W Szymbarku uczczono pamięć ofiar Zbrodni Pomorskiej. Radość z decyzji Sejmu [online], Radio Gdańsk, 15 stycznia 2023 [dostęp 2023-06-23]  (pol.).
  4. Druk nr 2847 – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej [online], www.sejm.gov.pl [dostęp 2023-06-23] .
  5. Telewizja PolskaT.P. S.A Telewizja PolskaT.P., 2 października Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 roku [online], gdansk.tvp.pl [dostęp 2023-06-23]  (pol.).
  6. Sejm za ustanowieniem 2 października Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r. [online], dzieje.pl [dostęp 2023-06-23]  (pol.).
  7. Sejm ustanowił Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 [online], Radio Kaszëbë, 17 stycznia 2023 [dostęp 2023-06-23]  (pol.).
  8. a b Roman Dambek o Zbrodni Pomorskiej: Wielu ludziom przywrócimy honor [online], Dziennik Bałtycki, 27 stycznia 2023 [dostęp 2023-06-23]  (pol.).