Mleczan etylu

Mleczan etylu
enancjomer L (S) enancjomer D (R)

bez określonej konfiguracji
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
2-hydroksypropanonian etylu
enancjomer S: (S)-2-hydroksypropanonian etylu
enancjomer R: (R)-2-hydroksypropanonian etylu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C5H10O3

Masa molowa

118,13 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

687-47-8 (izomer L)
7699-00-5 (izomer D)
97-64-3 (racemat)

PubChem

DL: 7344
L: 92831
D: 637513

SMILES
O=C(OCC)C(O)C
InChI
InChI=1S/C5H10O3/c1-3-8-5(7)4(2)6/h4,6H,3H2,1-2H3
InChIKey
LZCLXQDLBQLTDK-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
1,0328 g/cm³ (20 °C)[3]; ciecz
Rozpuszczalność w wodzie
mieszalny[1]
w innych rozpuszczalnikach
mieszalny: eter dietylowy, węglowodory, alkohole, ketony, estry[1]
Temperatura topnienia

−26 °C[3]

Temperatura wrzenia

151 °C[3]

logP

0,06[2]

Współczynnik załamania

1,4124 (20 °C)[3]

Lepkość

2,8 mPa·s[2]

Budowa
Moment dipolowy

2,4 D[3][a]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Carl Roth Polska [dostęp: 2016-02-20]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Płomień Działanie żrące Wykrzyknik
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H226, H318, H335

Zwroty P

P210, P280, P305+P351+P338, P310

Temperatura zapłonu

46 °C[2][3]

Temperatura samozapłonu

400 °C[3]

Granice wybuchowości

>1,5%[3]

Numer RTECS

OD5075000

Dawka śmiertelna

LD50 8,2 g/kg (szczur, doustnie)[2]

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Mleczan etyluorganiczny związek chemiczny z grupy estrów, ester etylowy kwasu mlekowego. Ma łagodny, maślano-owocowy zapach.

Podobnie jak kwas mlekowy jest związkiem optycznie czynnym, zawiera jeden asymetryczny atom węgla i występuje w formie dwóch enancjomerów:

Jest obecny naturalnie w małych ilościach w wielu produktach żywnościowych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego[6]. Stosowany jest jako dodatek do żywności i środków zapachowych[potrzebny przypis]. Wykorzystany jest także jako rozpuszczalnik o efektywności podobnej do rozpuszczalników węglowodorowych[6]. Jest mieszalny zarówno z wodą, jak i rozpuszczalnikami organicznymi[1]. Wzbudza duże zainteresowanie przemysłu, gdyż jest mało szkodliwy dla środowiska (hydrolizuje do związków naturalnych: kwasu mlekowego i etanolu)[6].

Przemysłowo otrzymuje się go w bezpośredniej syntezie z kwasu i alkoholu[6]:

CH
3
CH(OH)COOH + C
2
H
5
OH CH
3
CH(OH)COOC
2
H
5
+ H
2
O

Jest to reakcja równowagowa i dla uzyskania wysokich wydajności produktu konieczne jest usuwanie wody, np. przez destylację[6].

Uwagi

  1. Wartość wyznaczona w fazie ciekłej z możliwym dużym błędem wskutek asocjacji cząsteczek.

Przypisy

  1. a b c Ethyl lactate, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 7344  (ang.).
  2. a b c d Karta charakterystyki produktu: mleczan etylu. Carl Roth, 2015-02-03. [dostęp 2016-02-19].
  3. a b c d e f g h CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 3-260, 9-56, 16-23, ISBN 978-1-4822-0867-2  (ang.).
  4. L-Mleczan etylu, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 92831  (ang.).
  5. D-Mleczan etylu, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 637513  (ang.).
  6. a b c d e Carla S.M. Pereira, Viviana M.T.M. Silva, Alirio E. Rodrigues. Ethyl lactate as a solvent: Properties, applications and production processes – a review. „Green Chemistry”. 13 (10), s. 2658–2671, 2011. DOI: 10.1039/C1GC15523G.