Masłosz Parka
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | wrzosowce | ||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | masłosz | ||
| Gatunek | masłosz Parka | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Vitellaria paradoxa C.F.Gaertn. Suppl. Carp. 131 1807[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
| Zasięg | |||
 Zasięg występowania | |||
| |||
Masłosz Parka (Vitellaria paradoxa) – gatunek rośliny należący do rodziny sączyńcowatych, jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju masłosz (Vitellaria C.F.Gaertn.). Występuje naturalnie w zachodniej i środkowej Afryce[5].
Morfologia
Drzewo dorasta do wysokości 25 m, choć zazwyczaj osiąga do 15 m. Liście są odwrotnie jajowate, wydłużone i skupione na końcach gałązek. Blaszka liściowa jest skórzasta i od spodu owłosiona. Okazałe kwiaty mają pięciokrotny kielich i koronę. Płatki są okazałe, kremowobiałe, pręciki liczne, słupek pojedynczy. Owocem jest eliptyczna jagoda o barwie żółtej lub żółtozielonej z pojedynczym, okrągławym nasionem o barwie czerwonobrązowej i długości do 2,5 cm[6].
Zastosowanie
Roślina uprawiana jest dla owoców, których nasiona są bogate w tłuszcze. Z gniecionych nasion wytwarza się masło shea. Drzewo jest także źródłem drewna służącego do wyrobu mebli[6].
-
Owoce -
Nasiona -
Masło shea
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-08-19] (ang.).
- ↑ Vitellaria paradoxa. [w:] The Plant List [on-line]. Kew Gardens. [dostęp 2011-08-19]. (ang.).
- ↑ Taxon: Vitellaria paradoxa. [w:] Germplasm Resources Information Network [on-line]. (GRIN). [dostęp 2011-08-20]. (ang.).
- ↑ a b Makerere University Institute of Environment and NaturalM.U.I.E.N. Resources Makerere University Institute of Environment and NaturalM.U.I.E.N., Vitellaria paradoxa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-08-19] (ang.).
- ↑ a b Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1989, s. 220. ISBN 83-09-00256-4.
Linki zewnętrzne
- Masłosz Parka – Butyrospermum parkii (G. Don) Kotschy) = Vitellaria paradoxa Gaertner = Bassia parkii G. Don jako źródło tłuszczu
- Vitellaria paradoxa Brunken, U., Schmidt, M., Dressler, S., Janssen, T., Thombiano, A. & Zizka, G. 2008. West African plants — A Photo Guide. Forschungsinstitut Senckenberg
- SNL: smørtre_-_Vittelaria_paradoxa, smørtre_-_Butyrospermum_parkii
Identyfikatory zewnętrzne:
