Marian Gawalewicz

Marian Gawalewicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 października 1852
Lwów

Data i miejsce śmierci

26 maja 1910
Lwów

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Dziedzina sztuki

dramat, powieść, publicystyka

Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach
Grób Mariana Gawalewicza na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Stan obecny. Widoczne zniszczenia: z kapliczki i umieszczonego w niej brązowego popiersia zmarłego pozostały jedynie fragmenty kapliczki.

Marian Gawalewicz (ur. 21 października 1852 we Lwowie, zm. 26 maja 1910 we Lwowie) – polski dramatopisarz, powieściopisarz, publicysta.

Życiorys

Ukończył gimnazjum we Lwowie, po czym podjął studia w Instytucie Technicznym w Krakowie oraz na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1868 debiutował we lwowskiej prasie jako nowelista i poeta. Jest autorem m.in. powieści obyczajowych: Filistry, Mechesy, Szubrawcy oraz zbioru legend Królowa niebios.

Był redaktorem i współtwórcą pism: „Szkice Społeczne i Literackie”, „Kurier Warszawski”, „Tygodnik Powszechny”, „Kłosy”, „Romans i Powieść”, „Tygodnik Ilustrowany” oraz „Bluszcz”.

Miał córkę Gustawę, piszącą do Bluszcz pod pseudonimem „Toporczanka” (zmarła w 1906)[1]. Zmarł we Lwowie i został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim[2] w alei zasłużonych, w pobliżu grobu Gabrieli Zapolskiej, której był partnerem życiowym.

Działalność teatralna

W latach 1899–1901 był kierownikiem artystycznym Teatru Ludowego w Warszawie. Podobną funkcję pełnił w latach 1909–1910 w lwowskim teatrze miejskim.

Próbował również swoich sił jako przedsiębiorca teatralny. W latach 1903–1905 był dyrektorem sceny polskiej w Łodzi w oparciu o tzw. „Teatr Wielki” przy ówczesnej ul. Konstantynowskiej (ob. Legionów), z racji czego był jednym ze współorganizatorów wizyty H. Sienkiewicza w tym mieście 3 stycznia 1904 roku[3].

Publikacje

W dorobku publikacyjnym M. Gawalewicza znajdują się m.in.[4]:

  • Królowa niebios[5]
  • Od jutra[6]
  • Znak zapytania[7]
  • Drugie pokolenie[8][9][10]
  • Warszawa[11][12][13]
  • Dwie baśnie (1907)
  • Dusze w odlocie (1897)
  • Szkice i obrazki (1898)
  • Ćma[14][15]
  • Gąbka – Opowieść ze wspomnień redakcyjnych[16]

Przypisy

  1. „Śmierć Toporczanki”. „Nowości Illustrowane”. Nr 44, s. 23, 3 listopada 1906. 
  2. Kronika. „Głos Rzeszowski”, s. 2, nr 22 z 29 maja 1910. 
  3. „Łódź w Ilustracji”, 26 X 1924, nr 10, s. 1.
  4. Gawalewicz, Marian (1852-1910). Katalog elektroniczny Biblioteki Narodowej. [dostęp 2017-09-04].
  5. MaryanM. Gawalewicz MaryanM., Królowa niebios : legendy o Matce Boskiej, wyd. 1894 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  6. MaryanM. Gawalewicz MaryanM., Od jutra : powieść współczesna z papierów famijilnych spisana, wyd. 1895 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  7. MarianM. Gawalewicz MarianM., Znak zapytania : (kartka z dziejów młodego serca), wyd. 1900 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  8. MarianM. Gawalewicz MarianM., Drugie pokolenie : powieść (cz. 1), wyd. 1912 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  9. MarianM. Gawalewicz MarianM., Drugie pokolenie : powieść (cz. 2), wyd. 1912 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  10. MarianM. Gawalewicz MarianM., Drugie pokolenie : powieść (cz. 3), wyd. 1912 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  11. MaryanM. Gawalewicz MaryanM., Warszawa : powieść społeczno-obyczajowa. T. 1, wyd. 1901 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  12. MaryanM. Gawalewicz MaryanM., Warszawa : powieść społeczno-obyczajowa. T. 2, wyd. 1901 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  13. MaryanM. Gawalewicz MaryanM., Warszawa : powieść społeczno-obyczajowa. T. 3, wyd. 1901 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  14. MaryanM. Gawalewicz MaryanM., Ćma : materyały do powieści. [Cz. 1], wyd. 1914 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  15. MaryanM. Gawalewicz MaryanM., Ćma : materyały do powieści. Cz. 2, wyd. 1914 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .
  16. MarianM. Gawalewicz MarianM., Gąbka : (opowieść ze wspomnień redakcyjnych), wyd. 1921 [online], polona.pl [dostęp 2019-01-26] .

Bibliografia

  • Henryk Markiewicz: Pozytywizm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13849-1.
  • Marian Gawalewicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2021-04-11] .

Linki zewnętrzne

  • Utwory Mariana Gawalewicza w bibliotece Polona
  • ISNI: 0000000071389413
  • VIAF: 9840679
  • LCCN: nr89009934
  • GND: 123079624
  • BnF: 11525163z
  • SUDOC: 176149740
  • NKC: jn20030924009
  • NTA: 203596390
  • Open Library: OL1416639A, OL6535612A
  • PLWABN: 9810549892205606
  • NUKAT: n93120522
  • J9U: 987007336992805171
  • LIH: LNB:V*328973;=BS
  • RISM: people/179924
  • PWN: 3904311
  • ETP: 46486