Lygodactylus

Lygodactylus
J.E. Gray, 1864[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – L. mombasicus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Rząd

łuskonośne

Infrarząd

Gekkota

Rodzina

gekonowate

Rodzaj

Lygodactylus

Typ nomenklatoryczny

Lygodactylus strigatus J.E. Gray, 1864 (= Hemidactylus capensis Smith, 1849)

Synonimy
  • Scalabotes Peters, 1881[2]
  • Microscalabotes Boulenger, 1883[3]
  • Millotisaurus Pasteur, 1962[4]
  • Domerguella Pasteur, 1964[5]
  • Vanzoia Smith, Martin & Swain, 1977[6]
Gatunki

82 gatunki – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Lygodactylus – rodzaj jaszczurek z rodziny gekonowatych (Gekkonidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce (Senegal, Gambia, Gwinea Bissau, Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Mali, Burkina Faso, Ghana, Togo, Benin, Niger, Nigeria, Kamerun, Czad, Sudan, Erytrea, Somalia, Etiopia, Sudan Południowy, Republika Środkowoafrykańska, Gwinea Równikowa, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Rwanda, Burundi, Uganda, Kenia, Tanzania, Malawi, Zambia, Angola, Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambik, Juan de Nova, Madagaskar, Eswatini, Południowa Afryka i wyspa Europa) i Ameryce Południowej (Brazylia, Boliwia i Paragwaj)[7][8].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1864 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym jaszczurkom z Afryki Południowo-Wschodniej wraz z opisem nowych taksonów opublikowanym na łamach Proceedings of the Zoological Society of London[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) Lygodactylus capensis.

Etymologia

  • Lygodactylus: gr. λυγος lugos ‘giętka gałązka, witki’[9]; δακτυλος daktulos ‘palec’[10].
  • Scalabotes: gr. ασκαλαβωτης askalabōtēs ‘cętkowana jaszczurka’[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Scalabotes thomensis Peters, 1881.
  • Microscalabotes: gr. μικρος mikros ‘mały’[11]; rodzaj Scalabotes Peters, 1881. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Microscalabotes cowanii Boulenger, 1883 (= Scalabotes bivittis Peters, 1883).
  • Millotisaurus: Jacques Millot (1897–1980), francuski arachnolog, anatom, ichtiolog i etnolog; gr. σαυρος sauros ‘jaszczurka’[12]. Gatunek typowy: Millotisaurus mirabilis Pasteur, 1962.
  • Domerguella: Charles Antoine Domergue (1914–2008), francuski przyrodnik i herpetolog; łac. przyrostek zdrabniający -ella[5]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Lygodactylus miops Günther, 1891.
  • Vanzoia: Paulo Emílio „Vanzo” Vanzolini (1924–2013), brazylijski herpetolog[13]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Vanzoia klugei Smith, Martin & Swain, 1977.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[7]:

  • Lygodactylus angolensis Bocage, 1896
  • Lygodactylus angularis Günther, 1893
  • Lygodactylus arnoulti Pasteur, 1965
  • Lygodactylus baptistai Marques, Ceriaco, Buehler, Bandeira, Janota & Bauer, 2020
  • Lygodactylus bernardi FitzSimons, 1958
  • Lygodactylus bivittis (Peters, 1883)
  • Lygodactylus blancae Pasteur, 1995
  • Lygodactylus blanci Pasteur, 1967
  • Lygodactylus bonsi Pasteur, 1962
  • Lygodactylus bradfieldi Hewitt, 1932
  • Lygodactylus broadleyi Pasteur, 1995
  • Lygodactylus capensis (Smith, 1849)
  • Lygodactylus chobiensis Fitzsimons, 1932
  • Lygodactylus conradti Matschie, 1892
  • Lygodactylus conraui Tornier, 1902
  • Lygodactylus decaryi Angel, 1930
  • Lygodactylus depressus Schmidt, 1919
  • Lygodactylus expectatus Pasteur & Blanc, 1967
  • Lygodactylus fischeri Boulenger, 1890
  • Lygodactylus fritzi Vences, Multzsch, Gippner, Miralles, Crottini, Gehring, Rakotoarison, Ratsoavina, Glaw & Scherz, 2022
  • Lygodactylus grandisonae Pasteur, 1962
  • Lygodactylus graniticolus Jacobsen, 1992
  • Lygodactylus gravis Pasteur, 1965
  • Lygodactylus grotei Sternfeld, 1911
  • Lygodactylus guibei Pasteur, 1965
  • Lygodactylus gutturalis (Bocage, 1873)
  • Lygodactylus hapei Vences, Multzsch, Gippner, Miralles, Crottini, Gehring, Rakotoarison, Ratsoavina, Glaw & Scherz, 2022
  • Lygodactylus heeneni de Witte, 1933
  • Lygodactylus heterurus Boettger, 1913
  • Lygodactylus hodikazo Vences, Multzsch, Gippner, Miralles, Crottini, Gehring, Rakotoarison, Ratsoavina, Glaw & Scherz, 2022
  • Lygodactylus incognitus Jacobsen, 1992
  • Lygodactylus inexpectatus Pasteur, 1965
  • Lygodactylus insularis Boettger, 1913
  • Lygodactylus intermedius Pasteur, 1995
  • Lygodactylus keniensis Parker, 1936
  • Lygodactylus kimhowelli Pasteur, 1995
  • Lygodactylus klemmeri Pasteur, 1965
  • Lygodactylus klugei (Smith, Martin & Swain, 1977)
  • Lygodactylus laterimaculatus Pasteur, 1964
  • Lygodactylus lawrencei Hewitt, 1926
  • Lygodactylus madagascariensis (Boettger, 1881)
  • Lygodactylus manni Loveridge, 1928
  • Lygodactylus methuen Fitzsimons, 1937
  • Lygodactylus miops Günther, 1891
  • Lygodactylus mirabilis (Pasteur, 1962)
  • Lygodactylus mombasicus Loveridge, 1935
  • Lygodactylus montanus Pasteur, 1965
  • Lygodactylus montiscaeruli Jacobsen, 1992
  • Lygodactylus nigropunctatus Jacobsen, 1992
  • Lygodactylus nyaneka Marques, Ceriaco, Buehler, Bandeira, Janota & Bauer, 2020
  • Lygodactylus ocellatus Roux, 1907
  • Lygodactylus ornatus Pasteur, 1965
  • Lygodactylus pakenhami Loveridge, 1941
  • Lygodactylus pauliani Pasteur & Blanc, 1991
  • Lygodactylus petteri (Pasteur & Blanc, 1967)
  • Lygodactylus picturatus (Peters, 1870)
  • Lygodactylus pictus (Peters, 1883)
  • Lygodactylus rarus Pasteur & Blanc, 1973
  • Lygodactylus regulus Portik, Travers, Bauer & Branch, 2013
  • Lygodactylus rex Broadley, 1963
  • Lygodactylus roavolana Puente, Glaw, Vieites & Vences, 2009
  • Lygodactylus roellae Vences, Multzsch, Gippner, Miralles, Crottini, Gehring, Rakotoarison, Ratsoavina, Glaw & Scherz, 2022
  • Lygodactylus salvi Vences, Multzsch, Gippner, Miralles, Crottini, Gehring, Rakotoarison, Ratsoavina, Glaw & Scherz, 2022
  • Lygodactylus scheffleri Sternfeld, 1912
  • Lygodactylus scorteccii Pasteur, 1959
  • Lygodactylus somalicus Loveridge, 1935
  • Lygodactylus soutpansbergensis Jacobsen, 1994
  • Lygodactylus stevensoni Hewitt, 1926
  • Lygodactylus tantsaha Vences, Multzsch, Gippner, Miralles, Crottini, Gehring, Rakotoarison, Ratsoavina, Glaw & Scherz, 2022
  • Lygodactylus tchokwe Marques, Ceriaco, Buehler, Bandeira, Janota & Bauer, 2020
  • Lygodactylus thomensis (Peters, 1881)
  • Lygodactylus tolampyae (Grandidier, 1872)
  • Lygodactylus tsavoensis Malonza, Bauer, Granthon, Williams & Wojnowski, 2019
  • Lygodactylus tuberosus Mertens, 1965
  • Lygodactylus ulli Vences, Multzsch, Gippner, Miralles, Crottini, Gehring, Rakotoarison, Ratsoavina, Glaw & Scherz, 2022
  • Lygodactylus verticillatus Mocquard, 1895
  • Lygodactylus viscatus Vaillant, 1873
  • Lygodactylus waterbergensis Jacobsen, 1992
  • Lygodactylus wetzeli (Smith, Martin & Swain, 1977)
  • Lygodactylus williamsi Loveridge, 1952
  • Lygodactylus winki Vences, Multzsch, Gippner, Miralles, Crottini, Gehring, Rakotoarison, Ratsoavina, Glaw & Scherz, 2022
  • Lygodactylus wojnowskii Malonza, Granthon & Williams, 2016

Przypisy

  1. ↑ a b J.E. Gray. Notes on some New Lizards from South-Eastern Africa, with the Descriptions of several New Species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 32, s. 59, 1864. (ang.). 
  2. ↑ W.C.H. Peters. Eine neue Gattung von Geckonen, Scalabotes thomensis, welche Hr. Professor Dr. Greeff in Marburg auf der westafrikanischen Insel St. Thomé entdeckt hat, und über die Stellung von Elaps sundevallii Smith, eine von Wahlberg im Kafferlande gefundene Art. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1880, s. 795, 1881. (niem.). 
  3. ↑ G.A. Boulenger. Description of a new genus of geckos. „The Annals and magazine of natural history”. Fifth series. 11 (63), s. 174, 1883. (ang.). 
  4. ↑ G. Pasteur. Notes préliminaires sur les Lygodactyles (Gekkonidés). III. Diagnose de Millotisaurus gen. nov. de Madagascar. „Societe des Sciences Naturelles et Physiques du Maroc”. 28, s. 65, 1962. (fr.). 
  5. ↑ a b G. Pasteur. Notes préliminaires sur les Lygodactyles (Gekkonidés). IV. Diagnoses de quelques formes africaines et malgaches. „Bulletin du Muséum national d’histoire naturelle”. 2e série. 36 (3), s. 313, 1965. (fr.). 
  6. ↑ Smith, Martin i Swain 1977 ↓, s. 195.
  7. ↑ a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Lygodactylus. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-02]. (ang.).
  8. ↑ R. Midtgaard: Lygodactylus. RepFocus. [dostęp 2024-01-02]. (ang.).
  9. ↑ a b Jaeger 1959 ↓, s. 146.
  10. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 75.
  11. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 155.
  12. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 229.
  13. ↑ Smith, Martin i Swain 1977 ↓, s. 196.

Bibliografia

  • E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
  • H.M. Smith, R.L. Martin & T.A. Swain. A new genus and two new species of South American geckos (Reptilia: Lacertilia). „Papéis Avulsos de Zoologia”. 30 (14), s. 195—213, 1977. (ang.). 
  • J9U: 987007541046305171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 13758
  • GBIF: 2446969
  • identyfikator iNaturalist: 34235
  • ITIS: 818052
  • NCBI: 57063
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 37908