Linia ukraińska

Linia ukraińska – linia umocnień funkcjonująca w latach 1731-1760 zbudowana przez Rosję w celu ochrony przed najazdami Tatarów i Turków. Na południe od linii rozciągało się zamieszkane przez Kozaków stepowe Zaporoże.

Linia została zaprojektowana przez gen. hrabiego Johanna von Weisbacha, budowę rozpoczęto w 1731, intensywnie ją rozbudowywano do 1733, a potem kończono ją jeszcze do lat 40. XVIII wieku. Na jej budowie pracowało ponad 30 tysięcy ludzi.

Rozciągała się na długości około 285 km, od Dniepru do rzeki Oril, a następnie jej dopływem Berestową, następnie wzdłuż rzeki Bereki do jej ujścia do Dońca. Składała się z 16 fortec i 49 redut, połączonych wysokim wałem ziemnym i głęboką fosą.

Bronić jej miało 20 pułków milicji (14 konnych i 6 pieszych), liczących około 22 tysięcy żołnierzy, wspieranych przez 180 armat i 39 moździerzy.

Linia nie spełniała dobrze swojej podstawowej roli (ochrony przed atakami Tatarów), natomiast spełniała dobrze funkcje policyjne - zapobiegała ucieczkom chłopów na Zaporoże, jak również uniemożliwiała Kozakom przedostanie się na Ukrainę Lewobrzeżną i Ukrainę Słobodzką.

Linia utraciła swoje znaczenie, kiedy w latach 70. XVIII wieku zbudowano 180 km na południe od niej linię dnieprowską.

Twierdze^[1]

Ukraińska linia składa się z 16 twierdz i 49 redut połączonych wysokim wałem ziemnym i głębokim rowem.

• Twierdza Borysoglebska (ukr. Борисоглібська фортеця), Rudka(inne języki), rejon caryczański, obwód dniepropetrowski
• Twierdza Liwieńska (ukr. Лівенська фортеця), Liwenśke(inne języki), rejon nowosanżarski, obwód połtawski
• Twierdza Wasylewska (ukr. Василівська фортеця), 1731/36, Nechworoszcza(inne języki), rejon nowosanżarski, obwód połtawski
• Twierdza Riaska (ukr. Ряська фортеця), Riaśke(inne języki), rejon masziwski, obwód połtawski
• Twierdza Kozłowska (ukr. Козлівська фортеця) 1731, Skałoniwka, rejon zaczepyliwski, obwód charkowski
• Twierdza Świętego Teodora (ukr. Фортеця святого Феодора 1731, Zalinijne(inne języki), rejon zaczepyliwski, obwód charkowski
• Twierdza Bielowska (ukr. Білевська фортеця) 1731/42, Krasnohrad, rejon krasnohradzki, obwód charkowski
• Twierdza Świętego Jana (ukr. Фортеця святого Іоанна) 1731/42, Żowtnewe(inne języki), rejon krasnohradzki, obwód charkowski
• Twierdza Orłowska (ukr. Орловська фортеця) 1731/42, Diaczkiwka(inne języki), rejon nowowodołazki, obwód charkowski
• Twierdza Świętej Paraskiewy^[2] (ukr. Фортеця святої Параскеви) 1731/42, Paraskowija(inne języki), rejon nowowodołazki, obwód charkowski
• Twierdza Jefremowska (ukr. Єфремівська фортеця) 1731-1742, Jefremiwka(inne języki), rejon perwomajski, obwód charkowski
• Twierdza Świętego Aleksego (ukr. Фортеця святого Олексія) 1731/42, Ołeksijiwka, rejon perwomajski, obwód charkowski
• Twierdza Świętego Michała (ukr. Фортеця святого Михайла) 1731/42, Mychajliwka(inne języki), rejon perwomajski, obwód charkowski
• Twierdza Słobodzka (ukr. Слобідська фортеця), Pawliwka Druha(inne języki), rejon łozowski, obwód charkowski
• Twierdza Tambowska (ukr. Тамбовська фортеця) 1731, Marjiwka(inne języki), rejon barwinkowski, obwód charkowski
• Twierdza Świętego Piotra (ukr. Фортеця святого Петра) 1731, Petriwśke(inne języki), rejon bałaklijski, obwód charkowski

Przypisy

Bibliografia, literatura

• Українська лінія w: Dovidnyk z istorii Ukrainy, opr. Ihor Pidkova, Roman Shust, Kost Bondarenko; Lviv 1999, Wyd. Lvivskyi derzhavnyi universytet im. Ivana Franka i Vydavnyctvo Heneza, ISBN 978-966-504-237-2
• Василь Пірко. УКРАЇНСЬКА ЛІНІЯ \\ ДОНЕЦЬКИЙ ВІСНИК НАУКОВОГО ТОВАРИСТВА ім. ШЕВЧЕНКА. ІСТОРІЯ. Т. 18, 2007.