Lejb Olicki
Lejb Olicki (jid. לייב אָליצקי; ur. 1894 w Turzysku, zm. 1 września 1975 w Giwatajim[1]) – polski i izraelski poeta i pisarz tworzący w języku jidysz, tłumacz literatury z języka hebrajskiego, jidysz i rosyjskiego.
Życiorys
Urodził się w 1894 w Turzysku na Wołyniu w rodzinie żydowskiej. Jego bracia Baruch (1907–1941) i Mates (ur. 1915) byli również poetami. W dzieciństwie uczył się zarównio w szkołach religijnych, jak i w świeckich. Zadebiutował w 1924 tomem opowiadań w języku jidysz. Pracował w szkołach świeckiej organizacji oświatowej CISZO na Wołyniu i w Warszawie.
Po wybuchu II wojny światowej uciekł do radzieckiej strefy okupacyjnej i zamieszkał w Kowlu. Po ataku III Rzeszy na Związek Radziecki w czerwcu 1941 uciekł do Baszkirii, gdzie utrzymywał się z pracy fizycznej. W latach 1942–1945 pracował w szpitalu wojskowym w Ufie. Na przełomie 1945 i 1946 przebywał w Moskwie, gdzie pracował w Komitecie Organizacyjnym Żydów Polskich przy Związku Patriotów Polskich.
W 1946 jako repatriant wrócił do Polski i osiadł w Łodzi. W 1949 przeprowadził się do Warszawy. W latach 1950–1956 trzykrotnie został wybrany do prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. Przez wiele lat był redaktorem wydawnictwa Idisz Buch oraz współredaktorem pisma „Jidisze Szriftn”. W 1959[2] wyemigrował do Izraela, gdzie zmarł w 1975[1].
Twórczość
Lejb Olicki tworzył głównie naturalistyczną prozę obyczajową i popularne baśnie żydowskie przetworzone literacko, w tym m.in.:
- 1956: Zogt di welt a moszl
- 1955: Dodje Kowal
- 1949: Meszolim-buch
- 1927: In szajn fun flamen
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)[3]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[4]
Przypisy
- ↑ a b Biogramy | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-05-06] .
- ↑ Wiele źródeł podaje błędny rok emigracji Olickiego z Polski, np. Encyklopedia WIEM (1954) czy jidyszland.pl (1956).
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia
- Grzegorz Berendt: Życie żydowskie w Polsce w latach 1950–1956. Z dziejów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2006, s. 156. ISBN 83-7326-385-3.
- Zofia Borzymińska: Olicki (Ulicki) Lejb. W: Polski słownik judaistyczny. Dzieje – kultura – religia – ludzie. Oprac. Zofia Borzymińska i Rafał Żebrowski. T. 2: L–Ż. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003, s. 258–259, seria: Słowniki. ISBN 83-7255-175-8.
Linki zewnętrzne
- Khayim-Leyb Fuks (tłum. Joshua Fogel): Leyb Olitski (Olitzky). [w:] Yiddish Leksikon [on-line]. 2014-06-24. [dostęp 2018-08-20]. (ang.).
- Nathan Cohen (tum. Carrie Friedman-Cohen): Olitski Brothers. [w:] The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe [on-line]. YIVO Institute for Jewish Research, 2010. [dostęp 2018-08-20]. (ang.).
