Larry McMurtry

Larry McMurtry
Larry Jeff McMurtry
ilustracja
Imię i nazwisko

Larry Jeff McMurtry

Data i miejsce urodzenia

3 czerwca 1936
Wichita Falls

Data i miejsce śmierci

25 marca 2021
Archer City

Narodowość

amerykańska

Język

angielski

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

XX, XXI w.

Cytaty w Wikicytatach

Larry Jeff McMurtry (ur. 3 czerwca 1936 w Wichita Falls[1][2] w Teksasie, zm. 25 marca 2021 w Archer City[3]) – amerykański powieściopisarz, eseista, księgarz, scenarzysta. Akcja utworów jego autorstwa rozgrywa się zwykle na dawnym Dzikim Zachodzie albo w dzisiejszym Teksasie. Napisał kilkadziesiąt powieści i kilkanaście książek non-fiction.

Życiorys

Dorastał na ranczu w okolicach Archer City (Teksas). W 1958 ukończył North Texas State University, a w 1960 – Rice University w Houston, gdzie później wykładał literaturę angielską, zanim całkowicie poświęcił się pisarstwu. W 1962 zdobył nagrodę Teksaskiego Instytutu Literackiego Jesse M. Jonesa, a w 1964 został stypendystą fundacji Guggenheima. Kształcił się także na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii, gdzie zawiązała się jego bliska przyjaźń Kenem Keseyem (w 2011 ożenił się z wdową po nim).

Największą popularność przyniosła mu westernowa epopeja Na południe od Brazos (Lonesome Dove) – drugi w historii western uhonorowany Nagrodą Pulitzera. Powieść stała się podstawą wybitnego miniserialu w reż. Simona Wincera (wystąpili w nim m.in. Robert Duvall, Tommy Lee Jones, Robert Urich, Diane Lane, Anjelica Huston, Frederic Forrest i Chris Cooper, a muzykę skomponował Basil Poledouris)[4].

Wnętrze antykwariatu McMurtry'ego w Archer City

McMurtry prowadził wielki antykwariat Booked Up w Archer City, jednak w 2012 z powodu konkurencji w Internecie wyprzedał większość książek[5]. Jest współautorem scenariuszy m.in. filmów Ostatni seans filmowy (na podstawie własnej powieści) i Tajemnica Brokeback Mountain (na podstawie opowiadania E. Annie Proulx). Za ten drugi otrzymał Złoty Glob i Oscara. Ponadto zekranizowano powieści: Leaving Cheyenne (film Lovin' Molly), Horseman, Pass By (film Hud, syn farmera), Czułe słówka (zdobył 5 Oscarów), Dziewczęta z prerii, i Na południe od Brazos (miniserial, zdobył 2 Złote Globy i 7 nagród Emmy) wraz z kontynuacjami: Streets of Laredo, Dead Man’s Walk i Comanche Moon[6].

Powieści[7]

  • 1966Ostatni seans filmowy (The Last Picture Show) – wyd. pol. 1995, 2006 i 2019
  • 1975Czułe słówka (Terms of Endearment) – wyd. pol. 1993, 2004 i 2015
  • 1985Na południe od Brazos (Lonesome Dove) – wyd. pol.: tłum. M. Kłobukowski, T. 1-2, Warszawa: PIW, 1991; Czerwonak : Vesper, 2017
  • 1987Teksasówek (Texasville) – wyd. pol. 1996
  • 1988Wszystko dla Billy’ego (Anything For Billy) – wyd. pol. 1993
  • 1989...a życie płynie... (Some Can Whistle) – wyd. pol. 1994
  • 1990Dziewczęta z prerii (Buffalo Girls) – wyd. pol. 1995
  • 1992 – Gwiazda wieczorna (The Evening Star) – 1997
inne
  • 1961Horseman, Pass By
  • 1963Leaving Cheyenne

Scenariusze

  • Ostatni seans filmowy
  • Tajemnica Brokeback Mountain

Ekranizacje

  • 1963: Hud, syn farmera, na podst. Horseman, Pass By
  • 1971: Ostatni seans filmowy
  • 1974: Lovin' Molly, na podst. Leaving Cheyenne
  • 1983: Czułe słówka
  • 1985: Na południe od Brazos[8]
  • 1990: Texasville
  • 1992: Złudne szczęście
  • 1995: Dziewczęta z prerii
  • 1996: Czułe słówka: ciąg dalszy
  • 2005: Tajemnica Brokeback Mountain
  • 2020: Joe Bell

Przypisy

  1. Strona pisarza w serwisie Onet.pl. [dostęp 2014-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-24)].
  2. Larry McMurtry Biography – life, family, children, name, story, school, mother, young, son – Newsmakers Cumulation [online], notablebiographies.com [dostęp 2021-03-26] .
  3. DwightD. Garner DwightD., Larry McMurtry, Novelist of the American West, Dies at 84, „The New York Times”, 26 marca 2021, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-03-26]  (ang.).
  4. Na południe od Brazos / Lonesome Dove. [dostęp 2021-03-26].
  5. JohnJ. Williams JohnJ., Wanted, Dead or Alive: Used Books, „The New York Times”, 12 sierpnia 2012, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-03-26]  (ang.).
  6. „Na południe od Brazos” („Lonesome Dove”) – powieść i miniserial: Larry McMurtry [online], "Na południe od Brazos” („Lonesome Dove”) – powieść i miniserial [dostęp 2017-10-26] .
  7. NUKAT | Prosto do informacji – katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych [online], katalog.nukat.edu.pl [dostęp 2017-10-26] . wydane w Polsce
  8. Ekranizacja nagrodzonej Pulitzerem powieści Larry'ego McMurtry'ego

Linki zewnętrzne

  • Larry McMurtry w bazie IMDb (ang.)
  • Larry McMurtry w bazie Filmweb
Zobacz multimedia związane z tematem: Antywariat Booked Up
  • p
  • d
  • e
1928–1950
1951–1975
1976–2000
2001–2025
  • p
  • d
  • e

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000081152700
  • VIAF: 36935272
  • LCCN: n79027185
  • GND: 118992171
  • LIBRIS: khwz09b31j3gvf1
  • BnF: 12039208j
  • SUDOC: 028585895
  • SBN: CFIV018322
  • NKC: mzk2003182685
  • BNE: XX900003
  • NTA: 069704619
  • BIBSYS: 90150197
  • CiNii: DA02696700
  • Open Library: OL22012A
  • PLWABN: 9810627899305606
  • NUKAT: n97009515
  • J9U: 987007515077305171
  • PTBNP: 61838
  • LNB: 000232351
  • NSK: 000002879
  • BLBNB: 000292592
  • WorldCat: lccn-n79027185
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3939112
  • Britannica: biography/Larry-McMurtry
  • NE.se: larry-mcmurtry
  • SNL: Larry_McMurtry