Kwasy żółciowe

Kwas cholanowy
Kwas cholowy
Kwas 7-deoksycholowy

Kwasy żółciowe – organiczne kwasy syntetyzowane w wątrobie, będące końcowymi produktami degradacji (rozkładu) endogennego (wewnątrzustrojowego) cholesterolu. Wśród związków steroidowych są one najlepiej rozpuszczalne w wodzie, ze względu na obecność kilku hydrofilowych grup –OH oraz polarnej grupy karboksylowej. Ułatwiają rozpuszczanie się zawartego w żółci cholesterolu.

Główne rodzaje kwasów żółciowych

W żółci występują głównie następujące pochodne kwasu cholanowego:

I-rzędowe

  • kwas cholowy (3,7,12-trihydroksycholanowy)
  • kwas chenodeoksycholowy (3,7-dihydroksycholanowy)

II-rzędowe

  • kwas deoksycholowy (3,12-dihydroksycholanowy)
  • kwas litocholowy (3-hydroksycholanowy).

Sole żółciowe

Kwasy żółciowe mogą koniugować z tauryną lub glicyną przez wiązanie amidowe aby utworzyć sole żółciowe (żółciany), które zjonizowane tworzą sole z kationami sodowymi. Koniugacja ta zwiększa amfipatyczność[1], dzięki czemu żółciany są substancjami powierzchniowo czynnymi[2]. W fazie wodnej tworzą one micele, dzięki czemu mają zdolność emulgowania kwasów tłuszczowych i tłuszczów[2]. Zjawisko to nosi nazwę solubilizacji[3]. Powstanie emulsji jest równoznaczne ze zwiększeniem powierzchni dostępnej dla lipazy trzustkowej, dzięki czemu może ona skutecznie hydrolizować tłuszcze[4][5]enzymu odpowiedzialnego za trawienie tłuszczów w jelicie (ponadto aktywują one ten enzym).

Zobacz też

Przypisy

  1. Denise R.D.R. Ferrier Denise R.D.R., Biochemia, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2021, ISBN 978-83-66067-02-8, OCLC 1310309123 [dostęp 2022-04-24] .
  2. a b A.F.A.F. Hofmann A.F.A.F., The function of bile salts in fat absorption. The solvent properties of dilute micellar solutions of conjugated bile salts, „The Biochemical Journal”, 89, 1963, s. 57–68, DOI: 10.1042/bj0890057, PMID: 14097367, PMCID: PMC1202272 [dostęp 2022-04-27]  (ang.).
  3. BengtB. Borgström BengtB., GöranG. Lundh GöranG., AlanA. Hofmann AlanA., The Site of Absorption of Conjugated Bile Salts in Man, „Gastroenterology”, 45 (2), 1963, s. 229–238, DOI: 10.1016/S0016-5085(19)34901-7, PMID: 14054317 [dostęp 2022-04-27]  (ang.).
  4. Rycina 41.14. Wchłanianie tłuszczów, [w:] Jane B.J.B. Reece Jane B.J.B. i inni, Biologia Campbella, wyd. 2, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2016, s. 905, ISBN 978-83-7818-716-5, OCLC 946317178 .
  5. IsaacI. Chen IsaacI., SebastianoS. Cassaro SebastianoS., Physiology, Bile Acids, „NIH Bookshelf”, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2022, PMID: 31747172, Bookshelf ID: NBK549765 [dostęp 2022-04-27]  (ang.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Kontrola autorytatywna (klasa indywiduów chemicznych o zbliżonym pochodzeniu lub występowaniu):
  • LCCN: sh85014008
  • GND: 4155851-0
  • BnF: 11987253b
  • BNCF: 20896
  • BNE: XX4904155
  • J9U: 987007284754105171
  • LNB: 000294980