Kwantyfikator egzystencjalny

Kwantyfikator egzystencjalny, kwantyfikator mały, kwantyfikator szczegółowy – kwantyfikator oznaczający, że istnieje takie podstawienie zmiennej, dla którego dane twierdzenie (funkcja zdaniowa) jest prawdziwe.

Stosuje się dwie postacie graficzne:

x : ϕ ( x ) {\displaystyle \exists x:\phi (x)} (zapis ten jest związany z angielskim zwrotem „there exists”)

oraz

x ϕ ( x ) . {\displaystyle \bigvee _{x}\phi (x).}

W obu przypadkach czyta się „istnieje takie x , {\displaystyle x,} dla którego zachodzi ϕ ( x ) {\displaystyle \phi (x)} ”.

Gdy formuła wymaga ustalenia zakresu dla zmiennej, np.:

x : ( x A ϕ ( x ) ) {\displaystyle \exists x:(x\in \mathbb {A} \land \phi (x))}
x ( x A ϕ ( x ) ) {\displaystyle \bigvee _{x}(x\in \mathbb {A} \land \phi (x))}

to używa się uproszczonej notacji:

x A : ϕ ( x ) {\displaystyle \exists x\in \mathbb {A} :\phi (x)}
x A ϕ ( x ) {\displaystyle \bigvee _{x\in \mathbb {A} }\phi (x)}

I czyta się „dla pewnego x {\displaystyle x} należącego do zbioru A {\displaystyle \mathbb {A} } zachodzi ϕ ( x ) {\displaystyle \phi (x)} ”.

Jeżeli X = { x 0 , x 1 , , x n } {\displaystyle X=\{x_{0},x_{1},\dots ,x_{n}\}} jest skończonym podzbiorem (niekoniecznie właściwym) argumentów ϕ ( x ) {\displaystyle \phi (x)} to:

x X : ϕ ( x ) ϕ ( x 0 ) ϕ ( x 1 ) ϕ ( x n ) {\displaystyle \exists x\in \mathbb {X} :\phi (x)\equiv \phi (x_{0})\lor \phi (x_{1})\lor \cdots \lor \phi (x_{n})}

Zanegowany kwantyfikator egzystencjalny staje się kwantyfikatorem ogólnym i na odwrót:

¬ x : ϕ ( x ) = x : ¬ ϕ ( x ) {\displaystyle \neg \exists x:\phi (x)=\forall x:\neg \phi (x)}
¬ x : ϕ ( x ) = x : ¬ ϕ ( x ) . {\displaystyle \neg \forall x:\phi (x)=\exists x:\neg \phi (x).}

Kwantyfikator jednoznaczności

Stosowany bywa również zapis:

! x A : ϕ ( x ) {\displaystyle \exists !\,x\in \mathbb {A} :\phi (x)}

oznaczający „istnieje dokładnie jedno x z A, dla którego zachodzi ϕ ( x ) {\displaystyle \phi (x)} ”. Jest to kwantyfikator jednoznaczności(inne języki) który może zostać łatwo zredukowany do podstawowych kwantyfikatorów:

x ( ϕ ( x ) y ( ϕ ( y ) y = x ) ) {\displaystyle \exists x{\Bigl (}\phi (x)\land \forall y(\phi (y)\Rightarrow y=x){\Bigr )}}

Zobacz też

Kontrola autorytatywna (kwantyfikator):
  • GND: 4153313-6
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: topic/existential-quantifier