Kopalnia soli
Kopalnia soli – kopalnia odkrywkowa lub podziemna eksploatująca złoże soli, głównie soli kamiennej (również w postaci solanki[1]) lub potasowej poprzez tworzenie wyrobisk górniczych[2], ługowanie[3] lub wydobywająca solankę poprzez odwierty jako kopalnia otworowa[4].
Kopalnie soli na świecie (wybór)
Europa
- Niemcy: kopalnia Niedersachsen-Riedel, zespół kopalń Heilbronn-Kochendorf[5]
- Wielka Brytania: kopalnia w Boulby, kopalnia Winsford[5]
- Hiszpania: kopalnia Cardona, Balsareny, Sallent, Suria, Naval, Galar[6]
- Włochy: kopalnie w San Cataldo, Palo, Santa Caterina, Piolo, Pasquasia oraz Corvillo[7]
- Rosja: kopalnie w okolicy Solikamska i Bierezników[7]
- Białoruś: kombinat Soligorsk[7]
- Ukraina: kopalnia w Sołedaru, dawne kopalnie soli potasowych w Kałuszu, Stebniku i Hołyniu[8]
- Rumunia: kopalnie Slanic Prahova, Salina Praid, Salina Dej, Cacica, Tirgu Ocna[8]
Ameryka Północna
- USA: kopalnia Cane Creek[9]
- Kanada: kopalnia Windsor, kopalnia w Goderich (największa kopalnia soli na świecie[10]), kopalnie w basenie Elk Point (największe złoża soli na świecie)[11]
Ameryka Południowa
- Chile: kopalnia odkrywkowa w okolicy Iquique (jedna z największych tego typu na świecie)[12]
Azja
- Pakistan: kopalnia Khewra (druga co do wielkości na świecie)[13]
Afryka
- Etiopia: wydobycie odkrywkowe na Pustyni Danakilskiej[14]
Kopalnie soli w Polsce
Kopalnie czynne:
- Kopalnia Soli Kłodawa (wydobycie soli kamiennej systemem komorowym[4][15][16])
- Zakłady Górnicze Polkowice-Sieroszowice (wydobycie tradycyjnymi metodami górniczymi[15][16])
- Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino” (wydobycie poprzez ługowanie)[15][17]:
Kopalnie historyczne:
- żupy solne w Małopolsce wschodniej: np. Stebnik, Lacko, Drohobycz, Bolechów, Dolina, Kałusz, Delatyn, Łanczyn, Kosów[19]
- Otworowa Kopalnia Soli Łężkowice[20] w Łężkowicach, działająca w latach 1968–1987; należała do Kopalni Soli Bochnia[21][22] (wydobycie bez ochrony stropu[4])
- Kopalnia Otworowa Barycz[20] działająca w latach 1924–1998; należała do Kopalni Soli Wieliczka[23] (wydobycie bez ochrony stropu[4])
- Kopalnia soli Bochnia[18] (wydobycie metodą ługowni otwartych[4][16])
- Kopalnia Soli Siedlec-Moszczenica[18]
- Kopalnia Soli im. Tadeusza Kościuszki w Wapnie[24][18] (1911-1977)
- Kopalnia Soli „Solno” w Inowrocławiu (wydobycie metodą ługowni otwartych[4]
Czynne zakłady uzyskujące sól jedynie w wyniku odparowania podziemnej solanki:
- Zakład Odsalania „Dębieńsko” (sól z kopalnianych wód dołowych[15])
- Warzelnia Soli Ciechocinek w Ciechocinku[26]
- Soda Polska Ciech[4]
- Kopalnia soli Wieliczka (dawniej wydobycie tradycyjne i prace metodą ługowni otwartych[4][25][16], obecnie sól pozyskiwana jedynie z odparowania solanki z kopalnianych wód dołowych[15])
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Jesionkowski 1984 ↓.
- ↑ Leksykon 1989 ↓.
- ↑ PAN 1996 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i Hwałek 2000 ↓, s. 8.
- ↑ a b Garlicki 2016 ↓, s. 24.
- ↑ Garlicki 2016 ↓, s. 26.
- ↑ a b c Garlicki 2016 ↓, s. 27.
- ↑ a b Garlicki 2016 ↓, s. 28.
- ↑ Garlicki 2016 ↓, s. 29.
- ↑ Schwartz ↓.
- ↑ Garlicki 2016 ↓, s. 30.
- ↑ Garlicki 2016 ↓, s. 21.
- ↑ Mahmud 2016 ↓.
- ↑ Patinkin 2016 ↓.
- ↑ a b c d e Jasiński 2007 ↓.
- ↑ a b c d e Garlicki 2016 ↓, s. 23.
- ↑ Solino ↓.
- ↑ a b c d e Cyran 2008 ↓.
- ↑ Hwałek 2000 ↓, s. 18-20.
- ↑ a b Garlicki 2016 ↓, s. 22.
- ↑ Poborska-Młynarska 2009 ↓.
- ↑ Zięba 2009 ↓.
- ↑ Mazurek 2009 ↓.
- ↑ Hwałek 2000 ↓, s. 35.
- ↑ a b Kunstman 2002 ↓.
- ↑ Hwałek 2000 ↓, s. 102.
Bibliografia
- Katarzyna Cyran, Aleksander Garlicki: Złoża soli kamiennej w Polsce i możliwości ich wykorzystania. W: Przemiany środowiska naturalnego a rozwój zrównoważony. Maciej J. Kotarba (red.). Kraków: Wydawnictwo TBPŚ „Geosfera”, 2008, s. 234. ISBN 978-83-915765-7-1.
- Aleksander Garlicki: Kopalnie soli na świecie. W: Andrzej Nowakowski: Skarb. Kopalnia Soli „Wieliczka”. Universitas, 2016. ISBN 97883-242-2278-0.
- Stanisław Hwałek: Kopalnictwo soli i pozostałych surowców (bez siarki). W: Historia polskiego przemysłu kopalnictwa surowców chemicznych. Warszawa: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, 2000, seria: Karty z historii polskiego przemysłu chemicznego. T. 13. ISBN 83-908323-9-9.
- Wojciech Jasiński: Odpowiedź ministra skarbu państwa na zapytanie nr 2241 w sprawie planowanej sprzedaży Kopalni Soli ˝Kłodawa˝ SA. Ministerstwo Skarbu Państwa, 2007-03-27. [dostęp 2016-12-18].
- Leszek Jesionkowski, Barbara Jesionkowska, Henryk Szydłowski: Wieliczka: solny skarb. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 19. ISBN 83-03-00203-1. OCLC 11387171. (pol.).
- Andrzej Kunstman, Katarzyna Poborska-Młynarska, Kazimierz Urbańczyk: Zarys otworowego ługownictwa solnego: aktualne kierunki rozwoju. Kraków: Wydawnictwa AGH, 2002, s. 8. ISBN 83-88408-48-8.
- Leksykon górniczy. Hasło: kopalnia soli. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1989, s. 121. ISBN 83-216-0690-3.
- Sarmad Mahmud: Khewra Salt Mine, the second largest in the world. Business Recorder, 2016-10-31. [dostęp 2016-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-21)]. (ang.).
- Jakub Mazurek. Deformacje powierzchni w Otworowej Kopalni Doli „Barycz” w likwidacji. Czy mogą jeszcze powstać zapadliska?. „Górnictwo i Geoinżynieria”, s. 409, 2007. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. ISSN 1732-6702.
- Jason Patinkin: Endangered camel caravans of the Ethiopian salt mines. Al Jazeera Media Network, 2016-01-13. [dostęp 2016-12-18]. (ang.).
- Katarzyna Poborska-Młynarska. Techniki eksploatacji ługowniczej w złożu solnym Łężkowic - z historii produkcji solanki na Podkarpaciu. „Geologia”. 35 (3), s. 394, 2009. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie.
- IKS Solino. O firmie. Orlen. [dostęp 2016-12-18].
- Ryan Schwartz: The potential impact of climate change on the Lake Huron shoreline at Goderich. [dostęp 2016-12-18]. (ang.).
- „Technika poszukiwań geologicznych, geosynoptyka i geotermia”. 35, s. 46, 1996. Centrum Podstawowych Problemów Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. ISSN 0304-520X.
- Krzysztof Zięba, Wiesław Kowalczyk: Urządzenia transportowe w Kopalni Soli Bochnia. W: Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury. T. 2. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2009, s. 368. ISBN 978-83-7493-459-6.
- GND: 4131710-5
