Komproporcjonowanie

Komproporcjonowanie, synproporcjonowanie – rodzaj przemiany chemicznej, w której dwa różne indywidua chemiczne zawierające ten sam pierwiastek ulegają jednoczesnej przemianie chemicznej do wspólnego produktu, zgodnie ze schematem^[1][2][3]:

A′ + A″ → 2A

lub

A[wyższy st. utl.]
+ A[niższy st. utl.]
→ 2A[średni st. utl.]

Jest to reakcja odwrotna do dysproporcjonowania, w której dane indywiduum chemiczne zarówno utlenia się, jak i redukuje^[1][2][3].

Przykłady reakcji komproporcjonowania:

• SIV
  O
  2 + 2H
  2S−
  II
  → 3S0
  + 2H
  2O^[1] (siarka na IV stopniu utlenienia redukuje się, a siarka na stopniu –II utlenia się, dając S0
  )
• Pb0
  + PbIV
  O
  2 + 2H
  2SO
  4 ⟶ 2PbII
  SO
  4 + 2H
  2O^[1]
• 2NaCl−
  I
  + NaClV
  O
  3 ⟶ 3NaClI
  O^[1]
• CuII
  Cl
  2 + Cu0
  → 2CuI
  Cl^[4]
• CIV
  O
  2 + C0
  → 2CII
  O
• NII
  O + NIV
  O
  2 ⇌ N
  2III
  O
  3

Reakcjami komproporcjonowania są też reakcje odwrotne do autodysocjacji^[3], np.:

• H
  3O+
  + OH−
  ⇄ 2H
  2O
• NH+
  4 + NH−
  2 ⇄ 2NH
  3

Przypisy