Kolonia Borek

Zobacz też: Kolonia Borek w innych znaczeniach tej nazwy.

Kolonia Borek

wieś
Warta przepływająca przez Kolonię Borek
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	częstochowski
Gmina	Poczesna
Liczba ludności (2008)	358
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-262[2]
Tablice rejestracyjne	SCZ
SIMC	0142591
Położenie na mapie gminy Poczesna Kolonia Borek
Położenie na mapie Polski Kolonia Borek
Położenie na mapie województwa śląskiego Kolonia Borek
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego Kolonia Borek
50°41′56″N 19°09′49″E/50,698889 19,163611[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Kolonia Borek – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Poczesna^[3][4].

W latach 1975–1998 Kolonia Borek administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Przed 2023 r. miejscowość była częścią wsi Zawodzie^[5][3].

Historia

Folwark Borek pojawia się w zapisach ksiąg parafii w Poczesnej w 1793 roku^[6]. W Królestwie Polskim folwark Borek wchodził w skład dóbr rządowych ekonomii Poczesna, jednej z pięciu w regionie częstochowskim^[7]. Ukazem carskim z dnia 4 listopada 1841 roku część ekonomii razem z folwarkiem Borek została nadana prawem majoratu rosyjskiemu generał-lejtnantowi artylerii Michałowi Sobolewowi. W 1854 roku folwark miał powierzchnię 402 mórg. Po zmarłym w 1866 roku generale Sobolewie majorat odziedziczył jego syn Michał, a po nim jego siostra księżna Eliza Teniszew. Na mocy ustawy z 25 lipca 1919 r. majoraty przeszły na własność Skarbu Państwa^[8].

Wieś Borek, obecnie Kolonia Borek leży w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym i przez prawie cały XX wiek była ważnym ośrodkiem tego obszaru. W miejscowości znajdowała się siedziba Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Hutniczych "Huta Bankowa" w Poczesnej. Huta była zarządzana przez Austriaków. W 1908 roku przeszła na własność Francuskiego Towarzystwa Anonimowego. W 1918 roku zarząd przeszedł w ręce Polaków. Następnie z powodu trudności finansowych wszystkie akcje wykupił największy francuski zakład metalurgiczny Schneider & Cie. Dyrektorem towarzystwa był Ludwik Hennequin, który w Kolonii Borek miał swój pałac nad rzeką Wartą. W okresie międzywojennym zakład zatrudniał 1452 pracowników pracujących w 19 kopalniach. W latach 1931-36 z powodu kryzysu finansowego towarzystwo nie funkcjonowało. W roku 1963 Przedsiębiorstwo Kopalni Rud Żelaza "Osiny" zatrudnionych było 4985 pracowników. W ramach przedsiębiorstwa funkcjonowały duże kopalnie jak: "Tadeusz I", "Tadeusz II","Teodor", "Dębowiec" czy "Szczekaczka". Kopalnie połączone były siecią linii kolejek wąskotorowych. Dowoziły one pracowników, jak i przewoziły rudę, m.in. do pobliskiej Huty Częstochowa. Zakład przyczynił się do rozwoju regionu, budował szkoły, przedszkola, obiekty sportowe (w gminie Poczesna i Huta Stara B). W roku 1985 zakład upadł, zlikwidowano przemysł wydobywczy, zamknięto kopalnie, tory linii wąskotorowych rozebrano. Przy przedsiębiorstwie w latach sześćdziesiątych XX wieku funkcjonowały Zakłady Mechaniczne. Na bazie upadającego przedsiębiorstwa, powstało Przedsiębiorstwo Budowy Maszyn, produkujące popularne w latach 70, 80 i 90. "osinobusy". Były to pojazdy brygadowe produkowane w Nowej Wsi na podwoziu marki "Star" sprowadzanym ze Starachowic. Przedsiębiorstwo produkowało wszelkiego rodzaju pojazdy specjalne. Od 1992 roku produkcję pojazdów specjalnych prowadzi PPHU "Osiny" SC.

W 2010 roku miejscowość została nawiedzona przez powódź w wyniku wylania rzeki Warty.

Parafia rzymskokatolicka

Parafianie wyznania rzymskokatolickiego podlegają pod parafię św. Jana Chrzciciela w Poczesnej^[9].

Galeria

• 
  Biurowiec PPHU "Osiny" S.C.
• 
  Parowóz Las47 kolei wąskotorowej Kopalni Rud Żelaza "Osiny" w Poraju z 1956 roku w skansenie w Chabówce
• 
  Parowóz TKh 0175 na kolej normalnotorową z 1957 roku służący w ZGH Sabinów, od 1975 roku w KRŻ Osiny. W Od 1998 roku stanowił ekspozycję na dworcu kolejowym w Bielsku-Białej. Obecnie znajduje się w skansenie w Chabówce

Przypisy

Bibliografia

• Kolonia Borek na portalu internetowym korwinow.com