Kofaktor heparyny II

Kofaktor heparyny II, inhibitor czynnika IIa (HC-II) – specyficzny inhibitor generowania trombiny[1]. Zaliczany jest do osoczowych czynników krzepnięcia krwi.

Genetyka

Kofaktor heparyny II kodowany jest przez gen SERPIND1, znajdujący się na chromosomie 22. Gen zawiera pięć eksonów i cztery introny[2]. Jest homologiczny z antytrombiną i innymi członkami nadrodziny alfa 1-antytrypsyn. Mutacje w tym genie prowadzą do niedoboru kofaktora heparyny II.

Jako inhibitor proteinazy serynowej hamuje trombinę w obecności siarczanu dermatanu i heparyny[3].

Rola w patologii

Niedobór kofaktora heparyny II może prowadzić do zwiększonego wytwarzania trombiny i stanu nadkrzepliwości. Inhibitory generowania trombiny (antykoagulanty) wykorzystywane są w terapii przeciwzakrzepowej. Do antykoagulantów zalicza się antytrombinę III, hirudynę, heparynę i jej pochodne, antagonistów witaminy K oraz preparaty defibrynujące[4]. Powszechne zastosowanie w farmakoterapii znalazły syntetyczne, niskocząsteczkowe inhibitory naśladujące strukturę tripeptydu D-Phe-Pro-Arg, czyli sekwencję, w której dochodzi do proteolizy łańcucha Aα fibrynogenu[5].

Poza HC-II, do inhibitorów generowania trombiny zalicza się także:

  • inhibitor zewnątrzpochodnego szlaku krzepnięcia (TFPI), który hamuje wytwarzanie trombiny na szlaku zależnym od czynnika tkankowego[6]
  • aktywne białko C (APC), które przez częściową proteolizę powoduje rozpad kompleksów tenazy i protrombinazy[7]
  • antytrombina III (ATIII), która neutralizuje aktywne czynniki krzepnięcia: XIa, IXa, VIIa, Xa i samą trombinę[8].

Przypisy

  1. ↑ Robert N.R.N. Pike Robert N.R.N. i inni, Control of the coagulation system by serpins. Getting by with a little help from glycosaminoglycans, „The FEBS journal”, 272 (19), 2005, s. 4842–4851, DOI: 10.1111/j.1742-4658.2005.04880.x, PMID: 16176258  (ang.).
  2. ↑ Gene: SERPIND1 (ENSG00000099937) - Summary - Homo_sapiens - Ensembl genome browser 102 [online] .
  3. ↑ Serpin peptidase inhibitor, clade G (C1 inhibitor), member 1 (SERPING1); rs2511989, „Science-Business eXchange”, 1 (37), 2008, s. 907–907, DOI: 10.1038/scibx.2008.907 .
  4. ↑ WaldemarW. Janiec WaldemarW., UrszulaU. Cegieła UrszulaU., Kompendium farmakologii, wyd. 1 (dodr.), Warszawa: Wydaw. Lekarskie PZWL, 2003, ISBN 83-200-2814-0, OCLC 749449037 [dostęp 2020-12-07] .
  5. ↑ A.A. Schwienhorst A.A., Direct thrombin inhibitors - a survey of recent developments, „Cellular and molecular life sciences: CMLS”, 63 (23), 2006, s. 2773–2791, DOI: 10.1007/s00018-006-6219-z, PMID: 17103113  (ang.).
  6. ↑ James T.B.J.T.B. Crawley James T.B.J.T.B., David A.D.A. Lane David A.D.A., The haemostatic role of tissue factor pathway inhibitor, „Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology”, 28 (2), 2008, s. 233–242, DOI: 10.1161/ATVBAHA.107.141606, PMID: 17951326 .
  7. ↑ C.T.C.T. Esmon C.T.C.T., Regulation of blood coagulation, „Biochimica et Biophysica Acta”, 1477 (1-2), 2000, s. 349–360, DOI: 10.1016/s0167-4838(99)00266-6, PMID: 10708869 .
  8. ↑ Noelene .SN.S. Quinsey Noelene .SN.S. i inni, Antithrombin: in control of coagulation, „The International Journal of Biochemistry & Cell Biology”, 36 (3), 2004, s. 386–389, DOI: 10.1016/S1357-2725(03)00244-9, PMID: 14687916  (ang.).