Kościół św. Michała Archanioła w Prudniku

Kościół św. Michała Archanioła
w Prudniku

480/58 z dnia 15.10.1958
kościół parafialny
Kościół św. Michała Archanioła
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Miejscowość	Prudnik
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Michała Archanioła w Prudniku
Wezwanie	św. Michała Archanioła
Historia Data rozpoczęcia budowy 1730 Data zakończenia budowy 1738 Data poświęcenia 2 lipca 1752
Dane świątyni plan kościoła (przed 1939) Styl barokowy Architekt Jan Innocenty Töpper Świątynia • materiał bud. • powierzchnia • wysokość • liczba wiernych • cegła 1284 m² 62[2] m 13819[1] osób Wieża kościelna • liczba wież 1 Liczba naw 3 Organy • liczba manuałów 3 Dzwonnica • typ dzwonnicy zwarta
Położenie na mapie Prudnika Kościół św. Michała Archanioła w Prudniku
Położenie na mapie Polski Kościół św. Michała Archanioła w Prudniku
Położenie na mapie województwa opolskiego Kościół św. Michała Archanioła w Prudniku
Położenie na mapie powiatu prudnickiego Kościół św. Michała Archanioła w Prudniku
Położenie na mapie gminy Prudnik Kościół św. Michała Archanioła w Prudniku
50°19′13,0440″N 17°34′47,3520″E/50,320290 17,579820
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kościół św. Michała Archanioła w Prudniku – zabytkowy, późnobarokowy kościół katolicki w Prudniku, znajdujący się w południowej części Starego Miasta, przy Placu Farnym^[3]. Świątynia wpisuje się w szachownicowy układ miasta założonego w XIII wieku na prawie niemieckim.

Historia

Pierwszy drewniany kościół, pierwotnie pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, na terenie Prudnika został wzniesiony w drugiej połowie XIII wieku, podczas postępowania procesu kolonizacyjnego prowadzonego przez marszałka Woka z Rożemberka. Według proboszcza Macieja Alojzego Scharkowa, parafia powstała w 1279, kiedy to syn Woka, Henryk z Rożemberka, lokował Prudnik na prawie niemieckim^[4]. Pierwsze pisemne wzmianki o kościele w Prudniku pochodzą z 1321 i 1331. Dokumenty wspominają pierwszego prudnickiego proboszcza o imieniu Milotha^[5].

W wyniku reformacji od 1554 kościół należał do luteranów. Po odzyskaniu go przez katolików w 1612 rozpoczęto budowę nowego kościoła w stylu renesansowym z inicjatywy Macieja Bilicera, jednakże w 1627, jeszcze przed ukończeniem budowy, miasto znów padło ofiarą pożaru. Spłonęły: wieża, organy, dzwony i dach. Dopiero w 1638 doprowadzono świątynię do używalności. Po wizytacji w 1666 dokonano poświęcenia kościoła pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Michała Archanioła^[5]. W 1722 kościół posiadał już sześć ołtarzy bocznych: Zbawiciela, św. Sebastiana, św. Krzyża, św. Henryka, św. Józefa.

Obecna świątynia została zbudowana w latach 1730–1738 w stylu barokowym, według projektu prudnickiego architekta Jana Innocentego Töppera^[6]. Pierwowzorem dla niej był kościół św. Mikołaja w Pradze w dzielnicy Malá Strana, na Rynku Małostrańskim^[4]. Obrazy na chórze kościoła zostały namalowane w 1735 przez Feliksa Antona Schefflera^[7]. 2 lipca 1752 nastąpiło uroczyste poświęcenie kościoła przez biskupa wrocławskiego Philippa Gottharda von Schaffgotscha^[5].

28 lutego 1779 miasto zostało zaatakowane przez austriackie wojska i kościół został ponownie uszkodzony. Dopiero w 1860 roku w ramach przeprowadzonego remontu obiekt zyskał nowy dach – z blachy oraz nową posadzkę. W 1803 nadbudowano wieżę^[8]. W 1898 w powiększonych wcześniej otworach okiennych prezbiterium umieszczono witraże ze scenami ze Starego Testamentu. Kościół w 1917 utracił dzwony na potrzeby wojenne, lecz zyskał nowe w 1929.

Podczas bitwy o Prudnik 23 kwietnia 1945 na północny przedsionek kościoła spadła bomba lotnicza, przez co zniszczeniu uległo boczne wejście^[5]. W 1946 parafię przejęli dominikanie, którzy założyli tu swój klasztor i którzy przebywali w Prudniku aż do 1999, kiedy to przekazali wiernych pod opiekę księży diecezjalnych.

W lutym 1947 w kościele doszło do napadu. Lokalna gazeta Nasz Głos opisała zdarzenie następująco: „Kościół farny w Prudniku stał się miejscem zuchwałego napadu bandyckiego, połączonego ze świętokradztwem. Wieczorem 16 lutego 1947 roku o godzinie 19 czterech zamaskowanych i uzbrojonych bandytów wtargnęło do zakrystii w czasie, kiedy kapłan udzielał ślubu nowożeńcom. Bandyci sterroryzowali bronią obecnych i podnieśli świętokradzką rękę na ołtarz. Z tabernakulum wyjęli monstrancję srebrną, pozłacaną, którą zrabowali, poczem wycofali się, grożąc bronią. Oddział śledczy Milicji Powiatowej prowadzi energiczne dochodzenie i podobno jeden ze sprawców napadu został poznany”.

W 1952 odnowiono polichromię w kościele^[9]. W latach 70. XX wieku odnowiono pokrycie dachu i wieży kościoła, a także przeprowadzono generalną renowację wnętrz^[5].

13 grudnia 1989 w kościele ks. biskup Wacław Wycisk poświęcił sztandar Komisji Zakładowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” ZPB „Frotex”^[10].

Biskup pomocniczy opolski Jan Bagiński 10 maja 1998 poinformował Radę Parafialną o zamiarze opuszczenia Prudnika przez Zakon Dominikański. Podczas mszy 1 sierpnia 1999 w kościele św. Michała Archanioła dominikanie przekazali parafię kapłanom diecezjalnym. Pierwszym proboszczem został ks. dr Stanisław Bogaczewicz^[5].

10 września 2010 roku naprzeciwko kościoła dokonano odsłonięcia pomnika papieża Jana Pawła II i kardynała Stefana Wyszyńskiego. Przedstawia scenę, gdy nowo wybranemu papieżowi składa hołd kardynał Stefan Wyszyński, a Jan Paweł II podnosi go z kolan. Autorem rzeźby z brązu i marmuru jest Marian Molenda^[11].

11 lutego 2018 na ścianie kościoła św. Michała Archanioła dokonano odsłonięcia tablicy upamiętniającej Jana Górę^[12][13]. W 2018 wydana została płyta Meditationes ad misterium Trinitatis z serii Organy Śląska Opolskiego, nagrana w kościele św. Michała Archanioła w Prudniku^[14].

Architektura i wnętrza

Kościół św. Michała Archanioła zbudowany został w stylu późnobarokowym. Jest to kościół halowy murowany z cegły, trójnawowy, z barokowym ołtarzem głównym. W skromnym z zewnątrz korpusie kryje olbrzymie sklepienie kolebkowe z umieszczonym w tęczy herbem Prudnika^[15].

Wewnątrz olbrzymia galeria połączoną z chórem i wieżą, a także ołtarz z dwoma cherubinami oraz rzeźbą Chrystusa na zwieńczeniu. Na tylnej ścianie prezbiterium umieszczono barokowy obraz przedstawiający Wniebowzięcie Matki Bożej^[16]. W zakrystii znajduje się obraz Matki Boskiej Prudnickiej pochodzący ze zburzonego w roku 1907 klasztoru kapucynów^[4] oraz obraz Trójcy Świętej autorstwa Feliksa Antona Schefflera^[15].

Kościół posiada 9 ołtarzy bocznych. Na ołtarzu głównym znajduje się naturalnej wielkości figura Najświętszego Serca Jezusa autorstwa rzeźbiarza Thamma z Nysy^[15]. Ołtarz otaczają tzw. „Doktorzy Kościoła”: św. Augustyn, św. Grzegorz Wielki, św. Hieronim i św. Ambroży^[16].

Ambona kościoła ozdobiona jest drewnianymi rzeźbami przedstawiającymi alegorycznie główne funkcje Kościoła. Naprzeciwko niej znajduje się figura św. Jana Nepomucena^[17].

W głównej krypcie kościoła pochowani są kapucyni^[15].

Do kościoła prowadzą 3 wejścia: główne – od strony zachodniej oraz 2 boczne, od strony Publicznego Gimnazjum nr 1 (południe) i od strony „Domu Katolickiego” (dawne seminarium) (północ). Kościół posiada też parę mniejszych wejść, między innymi od strony południowej, czyli od strony plebanii. Przy wejściu północnym znajduje się tablica upamiętniająca Jana Górę^[13].

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Dereń: Prudnik i okolice: prudnicka granica cudów. Prudnik: Spółka Wydawnicza Aneks, 2009, s. 30. ISBN 978-83-917915-3-0.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona parafii