Kościół św. Józefa w Łodzi

Kościół pw. św. Józefa w Łodzi

A/10 (kościół), A/11 (dzwonnica)[1] z dnia 20.01.1970
kościół parafialny
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Miejscowość	Łódź
Adres	Ogrodowa 22, 91-065 Łódź
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Św. Józefa Oblubieńca NMP w Łodzi
Wezwanie	św. Józefa, do 1888 roku Wniebowzięcia NMP
Wspomnienie liturgiczne	19 marca
Historia Data rozpoczęcia budowy 1765 Data zakończenia budowy 1768 Data poświęcenia 1768 i 1888 Fundator abp Antoni Ostrowski, Izrael Poznański
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno Ołtarz • liczba ołtarzy • wezwania ołtarzy bocznych 5 Matki Boskiej Bolesnej, Męki Pańskiej, Jana Chrzciciela, Matki Boskiej Częstochowskiej Liczba naw 3 Organy • liczba głosów 18 Dzwonnica • typ dzwonnicy • nazwa dzwonu wolnostojąca Stanisław
Położenie na mapie Łodzi Kościół św. Józefa
Położenie na mapie Polski Kościół św. Józefa
Położenie na mapie województwa łódzkiego Kościół św. Józefa
51°46′39,4″N 19°26′56,2″E/51,777611 19,448944
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Józefa (dawniej Kościół pw. Wniebowzięcia NMP) – rzymskokatolicki kościół parafialny z II poł. XVIII wieku przy ul. Ogrodowej 22 w Łodzi. Najstarszy łódzki kościół^[a] i jedyny zachowany budynek z czasów Łodzi rolniczej.

Historia

W 1763 roku pierwszą łódzką świątynię z XIV wieku wizytował ks. kan. Antonii Sikorski, który uznał, że ówczesna świątynia nie nadaje się do użytku i grozi zawaleniem^[2] . Na polecenie biskupa kujawskiego Antoniego Ostrowskiego rozebrano ją. Budowę z funduszy biskupa Ostrowskiego rozpoczęto w 1765 roku. Nowy kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP stanął w tym samym miejscu, na obecnym placu Kościelnym. Został konsekrowany w 1768 roku. Niewielki modrzewiowy kościółek na planie prostokąta miał niecałe 8 metrów szerokości, 14 metrów długości i ponad 6 metrów wysokości. W latach 30. XIX wieku kościół stał się za ciasny i dlatego zlecono wydłużenie kościoła do ponad 30 metrów. Prace wykonano w latach 1835–1837 pod nadzorem majstra budowniczego Fryderyka Hoffmana^[3]. Kolejnej przebudowy dokonano w 1881 roku, a ponieważ nie była ona wystarczająca w 1888 postanowiono postawić nowy, murowany kościół Wniebowzięcia NMP. Ówczesny proboszcz parafii ks. Jan Siemiec postanowił jednak uchronić drewnianą świątynię, przenosząc ją w nowe miejsce. Wybraną lokalizacją był dawny (pierwszy w Łodzi) cmentarz katolicki przy ul. Ogrodowej, nieczynny od 1852 roku^[4]. Władze poinformowano, że w ołtarzu głównym zostanie umieszczony obraz św. Mikołaja, patrona cara. Przenosin budynku dokonali robotnicy fabryki Poznańskiego pod nadzorem architekta Konstantego Wojciechowskiego^[5] . Prace rozpoczęto 10 kwietnia 1888 roku. Według legendy samo przenoszenie trwało zaledwie jeden dzień. Prace ukończono 10 maja, a 21 maja 1888 arcybiskup warszawski Wincenty Teofil Popiel dokonał rekonsekracji kościoła, nadając mu za patrona św. Józefa. Do roku 1909 pełnił funkcję świątyni filialnej, natomiast w roku 1910 erygowano parafię pw. św. Józefa, której stał się siedzibą. Pierwszym proboszczem parafii został ks. inf. Henryk Przeździecki. Dokonał on kolejnej rozbudowy poszerzając kościół o nawy boczne, dobudowując kaplice boczne i przebudowując prezbiterium. Odkupił on również przylegający do kościoła teren zamkniętego cmentarza ewangelickiego, który zaaranżowano na park parafialny. W tym samym okresie rodzina Poznańskich ufundowała 5 nowych ołtarzy wykonanych przez firmę Święty Wojciech w Poznaniu^[6] [7] . W 1935 roku wyremontowano dzwonnicę i umieszczono w niej dzwony: Józef, Walenty, Antoni, skradzione przez hitlerowców w czasie II wojny światowej, kiedy to kościół został zamknięty^[b]. W 1951 roku ufundowano nowe, większe organy, które zastąpiły te 12 głosowe z końca XIX wieku^[8] . W 1957 roku, poszerzono kaplice boczne wstawiając w nich drzwi. W 2008 roku oddano do użytku, po długim czasie zapuszczenia, park parafialny.

29 lipca 2023 r. kard. Grzegorz Ryś wraz z duchownymi łódzkich wspólnot chrześcijańskich poprowadził nabożeństwo ekumeniczne z okazji 600-lecia lokacji miasta Łodzi^[9].

Zobacz też

• Parafia św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Łodzi
• Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Krzysztof Stefański: Ludzie, którzy zbudowali Łódź. Leksykon architektów i budowniczych miasta. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2009. ISBN 978-83-61253-44-0. (pol.).
• Jan Kanty Chrzanowski: Historia Łodzi do 1865 roku. Łódź: Grey Studio, 2013, s. 47–48. ISBN 978-83-937590-0-2.
• Historia kościoła pw. św. Józefa. jozef.org.pl – oficjalna strona parafii. [dostęp 2014-09-14]. (pol.).
• Anna Gronczewska. Łódzkie kościoły: zabytek z ulicy Ogrodowej. „Dziennik Łódzki”, s. 1–3, 2011-01-31. [dostęp 2014-09-15]. (pol.). 
• Krzysztof Nalepa. Historia kościoła i parafii św. Józefa w Łodzi. „Niedziela”. 11/2003, 2003. [dostęp 2014-09-15]. (pol.). 
• Rzymskokatolicki kościół parafialny pw. św. Józefa Oblubieńca, 1765-1768, 1888. topografie.pl – Stowarzyszenie Topografie. [dostęp 2014-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-28)]. (pol.).
• AnnaA. Rynkowska AnnaA., Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, ISBN 978-83-939822-4-0 .

Linki zewnętrzne

• Album pamiątkowy w 25-lecie istnienia Parafii Św. Józefa w Łodzi 1910-1935 – w zbiorach National Digital Library
• http://www.tonz.org.pl/lodz/zabytek/kosciol-drewniany-sw-jozefa – nota na stronie TOnZ