Klitellum

Klitellum, siodełko (clitellum) – zgrubiały, obrączkowaty odcinek ciała tworzący się na naskórku siodełkowców (Clitellata), z licznymi, silnie rozwiniętymi komórkami wydzielniczymi, uczestniczącymi w procesie rozmnażania i wytwarzania kokonu. Obejmuje od dwóch do kilkudziesięciu segmentów.

W siodełku występują trzy funkcjonalne grupy gruczołów:

wydzielające śluz potrzebny podczas kopulacji,
produkujące substancje potrzebne do budowy kokonu,
produkujące albuminy tworzące środowisko dla rozwijających się zarodków.

Obecność siodełka jest cechą taksonomiczną odróżniającą siodełkowce od pozostałych pierścienic.

Położenie klitellum u wybranych rodzin i podrodzin^[1]:

Naidinae – dwa kolejne segmenty pomiędzy IV a VIII,
pozostałe podrodziny Naididae – X i XI,
Enchytraeidae – XI i XII,
Phreodrilidae – połowa XII i cały XIII,
Lumbriculidae – kilka segmentów począwszy od VIII lub IX,
Capilloventridae – od połowy XII do XIV,
Haplotaxidae – kilka segmentów począwszy od X lub XI.

Przypisy

↑ Adrian Pinder. Tools for identifying selected Australian aquatic oligochaetes (Clitellata: Annelida). „Museum Victoria Science Reports”. 13, s. 1–26, 2010. (ang.). (pdf)

Bibliografia

Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
Siodełkowce. W: Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6.
Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.