Klementowice

Klementowice

wieś
Kościół pw. św. Klemensa i św. Małgorzaty
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	puławski
Gmina	Kurów
Wysokość	190 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	1255[2][3]
Strefa numeracyjna	81
Kod pocztowy	24-170[4]
Tablice rejestracyjne	LPU
SIMC	0384420[5]
Położenie na mapie gminy Kurów Klementowice
Położenie na mapie Polski Klementowice
Położenie na mapie województwa lubelskiego Klementowice
Położenie na mapie powiatu puławskiego Klementowice
51°21′19″N 22°07′43″E/51,355278 22,128611[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Klementowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Kurów^[5][6].

Wieś została założona przez Klemensa herbu Szreniawa pod koniec XIV wieku. Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego^[7]. Z liczbą prawie 1400 mieszkańców jest drugą miejscowością w gminie. Jej powierzchnia wynosi 18,6 km² (1. miejsce). Przez wieś przepływa prawy dopływ Kurówki – Struga Kurów (Garbówka). Miejscowość leży przy linii kolejowej nr 7. Jej część należy do Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Wieś podzielona jest na kilka przysiółków (m.in. kolonia Pod Dębem i kolonia Różana) i część główną. We wsi znajduje się parafia pw. św. Klemensa i św. Małgorzaty.

W Klementowicach znajduje się pomnik przyrody, stary dąb. Według legendy miał przy nim odpoczywać Napoleon, wraz ze swoimi wojskami, powracając z Rosji^[8].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Klementowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Kurów^[9]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1353 mieszkańców^[10].

Pradzieje Klementowic

Najstarsze ślady osadnictwa odkryto podczas badań archeologicznych i pochodzą one niemal sprzed blisko 15 000 lat. U schyłku epoki lodowej tereny Klementowic zamieszkiwała ludność w archeologii wiązana z kulturą archeologiczną wędrownych łowców reniferów, nazywaną kulturą magdaleńską. Jest to najdalej w kierunku północno-wschodnim wysunięty punkt osadnictwa tej kultury w Europie^[11][12]. Podczas badań przeprowadzonych przez Katedrę Archeologii UMCS w 1981 i 1982 roku odkryto ponad 7000 zabytków, z przyczyn niezależnych od archeologów badania wykopaliskowe zostały przerwane. W 2007 roku badania archeologiczne wznowiono. Podczas badań w latach 2007–2011 odkryto w sumie ponad 50 000 zabytków, głównie krzemiennych i kamiennych. W 2010 roku dokonano rzadkiego odkrycia na tego typu stanowiskach archeologicznych, mianowicie odkryto kości fauny plejstoceńskiej; kości długie i zęby końskie Equus ferus^[13].

Na obszarze Klementowic wyodrębniono także; osadę neolitycznej kultury malickiej, znaleziska wiązane z kulturą lubelsko-wołyńską^[14], cmentarzyska: kultury amfor kulistych datowane na ok. 2490-2225 p.n.e. oraz kultury pucharów lejkowatych^[15].

Spośród kultur Epoki brązu odkryto w Klementowicach podczas badań powierzchniowych: ślady kultury trzcinieckiej i kultury łużyckiej^[16].

Historia Klementowic

Wieś założył w XIV wieku Klemens Kurowski herbu Szreniawa. W 1418 roku Piotr Kurowski właściciel Klementowic, Bochotnicy, i Płonek założył parafię, oraz zbudował drewniany kościół. Świątynia parafialna została w późniejszym czasie zniszczona przez protestantów. W drugiej połowie XVII wieku, we wsi stanął ufundowany przez Adama Kotowskiego kościół modrzewiowy, zaprojektowany przez Tylmana z Gameren. Na przełomie XVIII i XIX wieku właścicielem miejscowości był Ignacy Potocki, a w latach 1819–1863 kasztelan Leon Dembowski, ojciec Edwarda Dembowskiego. Podczas powstania styczniowego w 1863 roku w Klementowicach przygotowywał się do walki oddział Aleksandra Grzymały, który następnie brał udział w zwycięskiej bitwie pod Żyrzynem.

Obecny kościół parafialny pod wezwaniem św. Klemensa i św. Małgorzaty, zbudowano w latach 1914–1927, zgodnie z projektem Władysława Łaszkiewicza. Z poprzedniego, modrzewiowego kościoła zachowano tam ołtarze, ambonę i chrzcielnicę projektu Tylmana z Gameren^[17].

Postacie związane z Klementowicami

• Klemens Kurowski herbu Szreniawa (1340–1405) – szlachcic i senator, założyciel Klementowic.
• Leon Dembowski (1789–1878) – polityk, minister skarbu Rządu Narodowego Królestwa Polskiego w okresie powstania listopadowego.
• Edward Dembowski (1822–1846) – działacz polskiej lewicy niepodległościowej, krytyk literacki, filozof, jeden z organizatorów powstania krakowskiego.
• Tadeusz Jeżyna (1920–1944) – żołnierz Batalionów Chłopskich, członek Komendy Okręgu Lublin tej organizacji.
• Ignacy Potocki (1750–1809) – jeden z twórców Konstytucji 3 maja, działacz Komisji Edukacji Narodowej.
• Dr hab. prof. h.c. Tadeusz Wijaszka, prof. nadzw. – dyrektor Państwowego Instytutu Weterynaryjnego.
• Julian Chabros (1912-1943) – żołnierz Batalionów Chłopskich, członek Komendy Okręgu Lublin tej organizacji.
• Ignacy Pardyka (1950–2019) – wojewoda kielecki.

Oświata

• Zespół Placówek Oświatowych (przedszkole, Szkoła Podstawowa im. Stanisława Rzepeckiego)
• Zespół Szkół Agrobiznesu w Klementowicach im. Macieja Rataja (gimnazjum, technikum agrobiznesu, liceum ogólnokształcące, technikum uzupełniające)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Klementowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 129 .
• Strona internetowa ZSA Klementowice
• Strona internetowa Parafii Klementowice
• S. Wójcicki, Dziedzictwo kulturowe gminy Kurów
• T. Wiśniewski, Pradzieje gminy Kurów