Jurek Błones

Jurek Błones
Data i miejsce urodzenia

1922
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 lipca 1943
Płudy

Przebieg służby
Siły zbrojne

Żydowska Organizacja Bojowa

Stanowiska

dowódca oddziału Bundu

Główne wojny i bitwy

Powstanie w getcie warszawskim

Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”
Grób Jurka Błonesa na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie

Jurek Błones (ur. 1924 w Warszawie[1], zm. 13 maja 1943 w Płudach) – żydowski działacz ruchu oporu w getcie warszawskim, uczestnik powstania w getcie warszawskim.

Życiorys

Urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej. Miał starszą siostrę Gutę i młodszego brata Eliezera (Luśka). W 1937 zmarła im matka.

Był aktywnym członkiem Socjalistiszer Kinder-Farband i Cukunftu. W 1940 wraz z najbliższą rodziną został przesiedlony do getta warszawskiego. Był członkiem Żydowskiej Organizacji Bojowej. W czasie wielkiej akcji deportacyjnej latem 1942 został wraz z młodszym bratem zabrany na Umschlagplatz. Udało im się uciec z pociągu jadącego do Treblinki i wrócić do getta. Podczas akcji deportacyjnej w styczniu 1943 przeszedł na aryjską stronę, by przyspieszyć dostawy broni.

Podczas powstania w getcie był dowódcą jednego z czterech oddziałów bojowych Bundu walczących na terenie szopu szczotkarzy. Brał udział w obronie bunkra przy ulicy Franciszkańskiej 30.

10 maja 1943 wyszedł kanałami wraz z siostrą i bratem na aryjską stronę przy ulicy Prostej. Mieli zostać ukryci u chłopa we wsi Płudy. Zostali jednak zdradzeni przez gospodarza i aresztowani przez Niemców. Obwieziono ich po Płudach i pobliskich wsiach z hańbiącym napisem informującym, że to żydowscy bandyci. Wkrótce wszystkich zabito. Po zakończeniu wojny ich ciała zostały pochowane na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (aleja główna, kwatera 12)[2][3].

W 1948 pośmiertnie odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużonym na Polu Chwały”[4].

Upamiętnienie

Jego nazwisko widnieje na tablicy pamiątkowej umieszczonej przy pomniku Ewakuacji Bojowników Getta Warszawskiego przy ulicy Prostej 51 w Warszawie.

Przypisy

  1. Blones Jurek. [w:] Internetowa baza danych getta warszawskiego [on-line]. [dostęp 2022-07-13].
  2. Grób Jurka Błonesa w Bazie Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  3. Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
  4. M.P. z 1948 r. nr 43, poz. 192

Bibliografia

  • Anka Grupińska: Po kole. Rozmowy z żydowskimi żołnierzami. Warszawa: Wydawnictwo Alfa, 1991. ISBN 83-70014-75-5.