Juraj Dalmatinac

Juraj Dalmatinac
Ilustracja
Juraj Dalmatinac
Pomnik w Zadarze
Data i miejsce urodzenia

ok. 1410
Zadar

Data i miejsce śmierci

1473/1475
Szybenik

Narodowość

włoska, chorwacka

Dziedzina sztuki

rzeźbiarstwo
architektura

Epoka

gotyk, renesans

Ważne dzieła

Katedra Świętego Jakuba w Szybeniku

Multimedia w Wikimedia Commons

Juraj Dalmatinac, także jako Giorgio da Sebenico,Giorgio Orsini – rzeźbiarz i architekt pochodzący z Dalmacji tworzący w okresach gotyku oraz renesansu. Jego dzieła można znaleźć w Wenecji, Ankonie, Szybeniku oraz Splicie.

Życiorys

Początki twórczości

Urodzony w Zadarze w rodzie Orsinich, w młodym wieku wyemigrował do Wenecji. Tam ożenił się z Elisabettą, córką włoskiego cieśli. W Wenecji prawdopodobnie był uczniem bądź współpracownikiem Giovanniego i Bartolomeo Bonów. Z tego okresu Dr. Anne Markham Schultz przypisuje mu wykonanie reliefu na lunecie przed głównym portalem wejściowym do Scuola di San Marco w Wenecji przedstawiającego św. Marka na tronie pomiędzy członkami bractwa religijnego. Przypisuje się mu także wykonanie elementów Porta della Carta w Pałacu Dożów[1].

Budowa katedry w Szybeniku

W roku 1441 podpisał kontrakt na wybudowanie Katedry świętego Jakuba w Szybeniku, którą budował do swojej śmierci. W budowie katedry zastosował nowatorskie na tamte czasy rozwiązania kamieniarskie, dzięki czemu możliwe było postawienie budowli bez użycia zaprawy murarskiej[2].

W czasie prac nad katedrą znalazł czas na tworzenie innych dzieł. W 1448 r. wykonał kamienny ołtarz dla katedry w Splicie ze sceną przedstawiającą biczowanie Chrystusa[1]. W Ankonie zaprojektował oraz wykonał fasadę budynku Loggia dei Mercanti oraz portal wejściowy do kościoła San Francesco alle Scale[1]. Jako urbanista zaprojektował miasto Pag[1]. Pracował także przy odbudowie Pałacu Rektora w Dubrowniku[1] oraz wykonał ołtarz św. Rainera dla nieistniejącego już kościoła św. Eufemii w Splicie[1],

Pod jego okiem pracowali: Niccolò di Giovanni Fiorentino oraz Andrea Alessi[2].

Galeria

  • Głowy na ścianach katedry - dzieło Juraja
    Głowy na ścianach katedry - dzieło Juraja
  • Płaskorzeźba w baptysterium - dzieło artysty
    Płaskorzeźba w baptysterium - dzieło artysty
  • Biczowanie Chrystusa - Płaskorzeźba z ołtarza Katedry w Splicie
    Biczowanie Chrystusa - Płaskorzeźba z ołtarza Katedry w Splicie
  • Loggia dei Mercanti w Ankonie
    Loggia dei Mercanti w Ankonie
  • Porta della Carta z zaznaczonymi elementami przypisywanymi Jurajowi Dalmatinacowi
    Porta della Carta z zaznaczonymi elementami przypisywanymi Jurajowi Dalmatinacowi

Przypisy

  1. a b c d e f Anne Markham Schulz. Giorgio da Sebenico and the Workshop of Giovanni Bon. „Radovi Instituta za Povijest Umjetnosti”. 3–6, s. 77–92, 1982. (ang.). 
  2. a b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., The Cathedral of St James in Šibenik [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-07-17]  (ang.).
  • ISNI: 0000000120962272
  • VIAF: 59893944, 237168147
  • ULAN: 500003656
  • LCCN: n84094294
  • GND: 119424452
  • BnF: 15076785w
  • NKC: js20211106525
  • BIBSYS: 1498562807766, 1498562807767
  • NSK: 000046007
  • CONOR: 67582051