José da Cruz Policarpo

Kardynał prezbiter

Per obedientiam ad libertatem
Przez posłuszeństwo do wolności

Kraj działania

Portugalia

Data i miejsce urodzenia

26 lutego 1936
Alvorinha

Data i miejsce śmierci

12 marca 2014
Lizbona

Patriarcha Lizbony

Okres sprawowania

1998–2013

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

15 sierpnia 1961

Nominacja biskupia

26 maja 1978

Sakra biskupia

29 czerwca 1978

Kreacja kardynalska

21 lutego 2001
Jan Paweł II

Kościół tytularny

S. Antonio in Campo Marzio

Multimedia w Wikimedia Commons

Sukcesja apostolska

Data konsekracji

29 czerwca 1978

Konsekrator

António Ribeiro

Współkonsekratorzy

João Alves
Manuel Franco da Costa de Oliveira Falcão

Konsekrowani biskupi
Tomás Pedro Barbosa da Silva Nunes	17 maja 1998
Manuel Clemente	22 stycznia 2000
António Montes Moreira	14 października 2001
Carlos Azevedo	2 kwietnia 2005
Joaquim Mendes	30 marca 2008
Ildo Augusto dos Santos Lopes Fortes	3 kwietnia 2011
José Cordeiro	2 października 2011
Nuno Brás	20 listopada 2011

Współkonsekrowani biskupi
Albino Mamede Cleto	22 stycznia 1983
José Francisco Alves	31 maja 1998

José da Cruz Policarpo (ur. 26 lutego 1936 w Alvorninha, zm. 12 marca 2014 w Lizbonie) – portugalski duchowny katolicki, patriarcha Lizbony, kardynał Kościoła rzymskokatolickiego.

Życiorys

Studiował w seminariach w Santarem, Almada i Olivais, przyjął święcenia kapłańskie 15 sierpnia 1961 z rąk kardynała Manuela Goncalvesa Cerejeiry, ówczesnego patriarchy Lizbony. Obronił licencjat z teologii dogmatycznej na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. W latach 1970–1997 pełnił funkcję rektora seminarium w Olivais, przez wiele lat wykładał oraz był dziekanem Wydziału Teologii Katolickiego Uniwersytetu Portugalii (1989–1996 rektor tej uczelni).

26 maja 1978 został mianowany biskupem pomocniczym patriarchatu lizbońskiego, otrzymał sakrę 29 czerwca 1978 z rąk patriarchy kardynała António Ribeiro. Od marca 1997 arcybiskup-koadiutor patriarchatu Lizbony, po śmierci kardynała Ribeiro został 24 marca 1998 16. patriarchą Lizbony. Pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Portugalii w latach 1999–2005 i ponownie w latach 2011–2014.

Brał udział w sesjach Światowego Synodu Biskupów w Watykanie, m.in. w II sesji specjalnej poświęconej Kościołowi europejskiemu w październiku 1999. W lutym 2001 Jan Paweł II wyniósł go do godności kardynalskiej, nadając tytuł prezbitera S. Antonio in Campo Marzio. Kardynał Policarpo zaliczany był do grona papabile, potencjalnych faworytów do następstwa po Janie Pawle II na konklawe 2005.

Brał udział w konklawe 2013, które wybrało papieża Franciszka. 18 maja 2013 papież Franciszek przyjął jego rezygnację z urzędu złożoną ze względu na wiek.

Bibliografia

sylwetka w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy
Kardynał José da Cruz Policarpo – materiały w serwisie Kosciol.pl
José da Cruz Policarpo [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-05-24] (ang.).

Biskupi i patriarchowie Lizbony

Biskupi	Potamiusz z Lizbony (II wiek – 356) Gens z Lizbony Paweł z Lizbony (589) Goma z Lizbony (610) Wiarik z Lizbony (633, 636, 638) Nefredus (646) Cezarius z Lizbony (656) Teodorik z Lizbony (666) Araz Lizbony (683) Landericusz Lizbony (688, 693) Ildefons z Lizbony (VIII wiek; wakat pomiędzy 716–1147) Gilbert z Hastings (1147–1163) Álwaroz Lizbony (1164–1184) Soeiroz Lizbony (1185–1210) Soeiro Wiegas (1210–1232) Wincenty z Lizbony (1233) Paio Pais (1234) João Falberto (1234) Estêwão Gomes (1234–1237) João z Lizbony (1239–1241) Richard William (1241) Airas Wasques (1241–1258) Mateusz z Lizbony (1258–1282) Estêvão Anes de Wasconcelos (1282–1290) Domingos Anes Jardo (1290–1293) João Martins de Soalhães(1294–1313) Friar Estevão (1313–1322) Gonzalo Pereira (1322–1326) João Afonso de Brito (1326–1342) Wasco Martins (1342–1344) Stefan de la Garde (1344–1348) Tibaud de Castillon (1348–1356) Reginald de Maubernard (1356–1358) Lourenço Rodrigues (1359–1364) Pedro Gomes Barroso (1364–1369) Ferdinand Álvares (1369–1371) Wasco z Lizbony (1371) Agapito Colonna (1371–1378) John de Agoult (1379) Martino z Lizbony (1379–1383) João Guterres (1381–1382), João Anes ( 1383–1394)
Arcybiskupi	João (I) Anes (1394–1402) João (II) Afonso da Azambuja (1402–1415), kardynał Diogo Álvares de Brito (1418–1422) Pedro de Noroa (1424–1452) Luís Koutino (1452–1453) Jaime z Portugalii (1453–1459) Afonso Nogueira (1459–1464) Jorge da Costa (1464–1500), kardynał Alpedrina Martinho da Costa (1500–1521) Afonos z Portugalii (1523–1540) Fernando de Menezes Coutinho e Vasconcelos (1540–1564) Henryk I Kardynał (1564–1570) Jorge de Almeida (1570–1585) Miguel de Castro (1586–1625), Afonso Furtado de Mendonça (1626–1630) João Manuel (1632–1633) Rodrigo da Cunha (1635–1643) António de Mendonça (1670–1675) Luís de Sousa (1675–1702), kardynał João de Sousa (1703–1710)
Patriarchowie	Tomás de Almeida (1716–1754) José Manuel da Câmara d’Atalaia (1754–1758) Francisco de Saldanha da Gama (1758–1776) Fernando de Sousa e Silva (1779–1786) José Francisco Miguel António de Mendonça (1786–1818) Carlos da Cunha e Menezes (1819–1825) Patrício da Silva (1826–1840) Francisco de São Luiz Saraiva (1840–1845) Guilherme Henriques de Carvalho (1845–1857) Manuel Bento Rodrigues da Silva (1858–1869) Inácio do Nascimento Morais Cardoso (1871–1883) José Sebastião Neto (1883–1907) António Mendes Bello (1907–1929) Manuel Gonçalves Cerejeira (1929–1971) António Ribeiro (1971–1998) José da Cruz Policarpo (1998–2013) Manuel Clemente (2013–2023) Rui Valério (od 2023)

Portugalscy kardynałowie

Zmarli kardynałowie (XX-XXI wiek)	António Mendes Bello (1911) Manuel Gonçalves Cerejeira (1929) José da Costa Nunes (1962) António Ribeiro (1973) José Policarpo (2001)
Żyjący kardynałowie bez uprawnień elektorskich	José Saraiva Martins (2001) Manuel Monteiro de Castro (2012)
Żyjący kardynałowie elektorzy	Manuel Clemente (2015) António Marto (2018) José Tolentino Mendonça (2019) Américo Aguiar (2023)