Jerzy Artysz

Jerzy Artysz
Data i miejsce urodzenia

18 listopada 1930
Sochaczew

Typ głosu

baryton

Gatunki

opera

Zawód

solista operowy, pedagog muzyczny

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Cytaty w Wikicytatach

Jerzy Artysz (ur. 18 listopada 1930 w Sochaczewie) – polski śpiewak operowy (baryton), pedagog muzyczny.

Życiorys

Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1950 r.)[1]. Studiował śpiew i grę na skrzypcach w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Klasę śpiewu ukończył z wyróżnieniem w 1959 r. Studia wokalne uzupełnił dwukrotnym kursem u Marii Carbone-Rossini w Mediolanie. Był laureatem międzynarodowych konkursów wokalnych w Moskwie (1957 r.), ’s-Hertogenbosch (1958 – wyróżnienie[2]), Tuluzie (1959 r.) i Genewie (1960 r. – II nagroda[3]).

Debiutował jako student na scenie operowej w Łodzi, z którą współpracował w latach 1958–1963. W okresie 1964–1990 był solistą Teatru Wielkiego w Warszawie, później poświęcił się pracy pedagogicznej za granicą. Współpracował również z Warszawską Operą Kameralną.

Koncertował w wielu państwach Europy, a także w Izraelu, Kanadzie i USA. Współpracował z wybitnymi dyrygentami i występował z wieloma znakomitymi śpiewakami. W 1986 kreował partię Edypa w prapremierze opery Edyp i Jokasta Josepa Solera w Teatro Liceu w Barcelonie.

Wykonuje partie wokalne Jozuego w filmie muzycznym Jutro (1973 r.) w reż. Bogdana Hussakowskiego[4].

Od 1975 jest profesorem w Akademii Muzycznej w Warszawie. Zapraszany jest jako juror międzynarodowych konkursów wokalnych w Barcelonie, Busseto, Genewie i Tuluzie. W latach 1990–1994 był dyrektorem artystycznym Escola d’Opera (szkoły operowej) w Barcelonie. Członek Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów Śpiewu[5].

Odznaczenia

Nagrody i wyróżnienia

1979 r. – Nagroda Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie wokalistyki oraz za wielki wkład w propagandę muzyki współczesnej w kraju i za granicą,

1981 r. – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za osiągnięcia artystyczne w dziedzinie wokalistyki ze szczególnym uwzględnieniem roli Dzaresa w operze Paria Stanisława Moniuszki w Teatrze Wielkim w Warszawie,

2004 r. – Nagroda „Orfeusza” przyznana przez Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków za najlepsze wykonanie dzieła polskiego kompozytora podczas Festiwalu „Warszawska Jesień” (Ładnienie Pawła Mykietyna),

2005 r. – Dyplom uznania Ministra Kultury z okazji Dnia Artysty Śpiewaka,

2006 r. – Nagroda „Ariona” przyznana przez Sekcję Teatrów Muzycznych, Opery, Operetki, Baletu i Musicalu ZASP za całokształt twórczości scenicznej w dziedzinie teatru muzycznego.

Spektakle (wybór)

  • 1957, 1963 – Carmen jako Morales
  • 1960, 1971 – Cyrulik sewilski jako Figaro
  • 1960 – Faust jako Walentyn
  • 1961 – Casanova jako Hr. Ksawery Branicki
  • 1962 – Opowieści Hoffmanna jako Schlehmil
  • 1962, 1967 – Cyganeria jako Marceli
  • 1962 – Pajace jako Silvio
  • 1963 – Telefon czyli miłość we troje jako Jan
  • 1967 – Bunt żaków jako Tomasz Kurzelowita
  • 1967, 1968 – Eugeniusz Oniegin jako Eugeniusz Oniegin
  • 1968 – Madame Butterfly jako Sharpless
  • 1970 – Wesele Figara jako hrabia Almaviva
  • 1972 – Straszny dwór jako Maciej
  • 1974 – Tannhäuser jako Wolfram von Eschenbach
  • 1974 – Chłopi jako Antek
  • 1975, 2003 – Falstaff jako Falstaff
  • 1978 – Edyp jako Edyp
  • 1980 – Paria jako Dżares
  • 1982 – Manekiny jako Jakub
  • 1984 – Poławiacze pereł jako Zurga
  • 1985 – Macbeth jako Macbeth
  • 1986 – Aida jako Amonastro
  • 1987 – Traviata jako Georges Germont
  • 1987 – Mistrz i Małgorzata jako Piłat; Iwan Groźny
  • 1988 – Dama pikowa jako książę Jelecki
  • 1989 – Zmierzch bogów jako Gunter
  • 2001 – Ignorant i szaleniec jako ojciec
  • 2007 – Henryk VI na łowach jako król Henryk VI

Przypisy

  1. Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1950. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2021-01-12].
  2. 401ivca.com – Winners [online], 401ivca.com [dostęp 2020-02-27] .
  3. Archives. Concours de Genève [online], www.concoursgeneve.ch [dostęp 2020-05-26]  (ang.).
  4. Jutro – film fabularny – telewizyjny [online], FilmPolski [dostęp 2020-02-25] .
  5. Działalność Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów Śpiewu w kadencji 2013–2017. Kronika Nr 5. Eugeniusz Sąsiadek (red.), Piotr Łykowski (współpraca red.). Wrocław: Polskie Stowarzyszenie Pedagogów Śpiewu, 2017, s. 147. ISBN 978-83-938902-2-4.
  6. M.P. z 2010 r. nr 31, poz. 440, „za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej oraz działalności pedagogicznej”.
  7. Uroczystość wręczenia orderów i odznaczeń. UMFC. www.chopin.edu.pl. [dostęp 2020-02-25].
  8. MKiDN – Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], mkidn.gov.pl [dostęp 2023-05-24] .

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Jerzy Artysz na zdjęciach w bibliotece Polona
  • ISNI: 0000000110446995
  • VIAF: 22334770
  • LCCN: n78011856
  • GND: 131492977
  • BnF: 13962300p
  • SUDOC: 174098103
  • PLWABN: 9810582660105606
  • NUKAT: n2005092822
  • J9U: 987007345606105171
  • LNB: 000313409
  • LIH: LNB:CXpv;=CR
  • PWN: 3871472
  • ETP: 7334
Identyfikatory zewnętrzne:
  • identyfikator osoby w bazie „Ludzie nauki” (dawnej): 71669