Jan z Melsztyna

Ten artykuł od 2014-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Jan z Melsztyna
Leliwa
Rodzina	Melsztyńscy herbu Leliwa
Data śmierci	1380 lub 1381
Ojciec	Spycimir Leliwita
Dzieci	Jadwiga Pilecka Spytek z Melsztyna

Jan „Jaśko” z Melsztyna (Melsztyński) herbu Leliwa (zm. 1380 lub 1381) – główny doradca króla Kazimierza Wielkiego (od 1333), łowczy krakowski (1335–1339), kasztelan wojnicki (1343–1345), wojewoda sandomierski (1361)^[1], kasztelan krakowski (1366).

Życiorys

Syn Spycimira Leliwity, brat Rafała z Tarnowa. Od niego wywodzi się ród Melsztyńskich, a jego brat Rafał – był założycielem rodu Tarnowskich.

Za panowania króla Władysława Łokietka walczył z najazdem wojsk króla czeskiego Jana Luksemburskiego. Towarzyszył królowi polskiemu ze swoim zastępem rycerzy w wyprawie celem odzyskania Śląska, walcząc m.in. w bitwie pod Kościanem, gdzie wedle relacji dał tam wiele dowodów swego męstwa^[2]. Walczył też na Pomorzu. Na początku panowania króla Kazimierza, zwanego później Wielkim, tj. w 1333 całe zgromadzenie dostojników wyznaczyło go na opiekuna młodocianych doradców króla^{[potrzebny przypis]}.

Skupiał się na zapewnieniu Polsce bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego. Po otruciu w 1340 przez ruskich bojarów księcia Rusi Halicko-Włodzimierskiej Bolesława Jerzego z dynastii Piastów skłonił króla Kazimierza Wielkiego do przyjęcia sukcesji po nim, w wyniku czego Polska interweniowała militarnie, zajmując w 1340 księstwo i jego stolicę Lwów, włączone następnie do Polski. Jan Melsztyński służył w tej wyprawie zarówno radą, jak i męstwem osobistym.

Z Zofią (Ofką), prawdopodobnie pochodzącą z Książa, miał córkę Jadwigę Pilecką, matkę Elżbiety Granowskiej, żony Jagiełły, oraz syna Spytka z Melsztyna, wojewodę i kasztelana krakowskiego.

Odbiór w kulturze

Jaśko Melsztyński jest jednym z epizodycznych bohaterów powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego pt. "Król chłopów"^[3].
Postać kasztelana krakowskiego odgrywa istotną rolę w serialu "Korona królów". Losy Jaśka przedstawione zostały w trzech pierwszych seriach produkcji. W rolę wcielił się Marcin Rogacewicz^[4].

Przypisy

↑ Jan (Jasiek) Melsztyński Internetowy Polski Słownik Biograficzny
↑ Sz. Starowolski, Wojownicy Sarmaccy, przekład, wstęp i przypisy S. Starnawski, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, s. 143.
↑ Józef Ignacy Kraszewski, Król chłopów :: Wolne Lektury [online], wolnelektury.pl [dostęp 2019-10-15] .
↑ Korona królów [online], FilmPolski [dostęp 2019-10-15] (pol.).

Bibliografia

Jan Długosz, Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 9 (1300–1370), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009 (II wydanie).
Sz. Starowolski, Wojownicy Sarmaccy, przekład, wstęp i przypisy S. Starnawski, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979 (oryginał: Simonis Starovolscii Sarmastiae Bellatores, Coloniae Agrippinae 1631).
Włodzimierz Dworzaczek, Genealogia, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
Nota biograficzna o Janie Melsztyńskim. rodtarnowski.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-10)].