Jan III Dukas Watatzes

Ιωάννης Γʹ Δούκας Βατάτζης

Jan III Dukas (manuskrypt z XV wieku)

Cesarz bizantyński

Okres

od 15 grudnia 1222
do 3 listopada 1254

Poprzednik

Teodor I Laskarys

Następca

Teodor II Laskarys

Dane biograficzne

Data i miejsce urodzenia

ok. 1192
Didimoticho

Data i miejsce śmierci

3 listopada 1254
Nymphaion (dzisiejsza Kemalpaşa)

Ojciec

Bazyli Watatzes

Matka

Angelina Angelos (prawdopodobnie)

Małżeństwo

Irena Laskarina
od 1212
do 1239

Dzieci

Teodor II Laskarys

Małżeństwo

Konstancja Hohenstauf
od 1244
do 3 listopada 1254

Moneta

Hyperpyron Jana III Dukasa

Multimedia w Wikimedia Commons

Jan III Dukas Watatzes (gr. Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης, Iōannēs III Doukas Batatzēs; ur. 1192, zm. 3 listopada 1254) – cesarz nicejski w latach 1222–1254.

Zyskał sławę jako żołnierz. W 1222 został wybrany cesarzem w miejsce swego teścia Teodora I. Wcześniej poślubił jego córkę Irenę Laskarys (w 1212). Mieli jednego syna, Teodora, późniejszego cesarza Teodora II. Irena po upadku z konia nie mogła już mieć więcej dzieci i wstąpiła do klasztoru, gdzie przebywała aż do śmierci w 1239. Jan ożenił się ponownie w 1244 – z Konstancją, nieślubną córką cesarza rzymskiego Fryderyka II. Nie mieli jednak dzieci.

Zreorganizował pozostałość Cesarstwa Bizantyjskiego będącą w jego władaniu (Cesarstwo Nicejskie). Dzięki zdolnościom administracyjnym uczynił z niego najsilniejsze i najbogatsze państwo na Wschodzie. Zabezpieczył jego wschodnią granicę przez porozumienie z Sułtanatem Rumu. Próbował odzyskać europejskie posiadłości jego poprzedników.

Stłumił rebelię braci poprzedniego cesarza, popieranych przez Cesarstwo Łacińskie, w bitwie pod Poimanenonem, w następstwie której zajął tereny Azji Mniejszej należące do Cesarstwa Łacińskiego Roberta de Courtenay. Jego flota rozszerzyła jego cesarstwo o wyspy Lesbos, Samos, Chios, Kos i Rodos. Odbił też z rąk łacinników Adrianopol^[1].

Wraz z Bułgarami przeprowadził nieudane oblężenie Konstantynopola (1235). Objął zwierzchnictwo nad Tesaloniką i Epirem. Ostateczne odzyskanie Konstantynopola przez jego następców było możliwe dzięki jego przygotowaniom.

4 listopada 1253 został wliczony w poczet świętych prawosławnych. Czczony jest jako Jan Watatzes Miłościwy.

Jan III cierpiał na epilepsję.

Przypisy

↑ Kenneth M. Setton, The Papacy and the Levant, 1204–1571: Volume I, The Thirteenth and Fourteenth Centuries, DIANE Publishing, 1976, s. 52, ISBN 0-87169-114-0 (ang.).

Cesarze bizantyńscy

gwiazdką^*oznaczono monarchów nienależących do dynastii

Dynastia teodozjańska 395–457	Arkadiusz (395–408) Teodozjusz II (408–450) Pulcheria Marcjan (450–457)
Dynastia leońska 457–518	Leon I (457–474) Leon II (474) Zenon Izauryjczyk (474–491) Bazyliskus (475–476)^* Anastazjusz I (491–518)
Dynastia justyniańska 518–602	Justyn I (518–527) Justynian I Wielki (527–565) Justyn II (565–578) Tyberiusz II Konstantyn (578–582) Maurycjusz (582–602) Fokas (602–610)^*
Dynastia heraklijska 610–711	Herakliusz (610–641) Konstantyn III (641) Herakleonas (641) Konstans II (641–668) Konstantyn IV (668–685) Justynian II Rhinotmetos (685–695) Leoncjusz II (695–698)^* Tyberiusz III (698–705)^* Justynian II Rhinotmetos (705–711) Filipikos Bardanes (711–713)^* Anastazjusz II (713–715)^* Teodozjusz III (715–717)^*
Dynastia izauryjska 717–802	Leon III Izauryjczyk (717–741) Artabasdes (741–743) Konstantyn V Kopronim (741–775) Leon IV Chazar (775–780) Konstantyn VI (780–797) Irena (797–802)
Dynastia Niceforów 802–813	Nicefor I Genik (802–811) Staurakios (811) Michał I Rangabe (811–813) Leon V Armeńczyk (813–820)^*
Dynastia amoryjska 820–867	Michał II Amoryjczyk (820–829) Teofil (829–842) Michał III Metystes (842–867)
Dynastia macedońska 867–1057	Bazyli I (867–886) Leon VI Filozof (886–912) Aleksander (912–913) Konstantyn VII Porfirogeneta (913–959) Roman I Lekapen (920–944) Roman II (959–963) Nicefor II Fokas (963–969) Jan I Tzimiskes (969–976) Bazyli II Bułgarobójca (976–1025) Konstantyn VIII (1025–1028) Roman III Argyros (1028–1034) Michał IV Paflagończyk (1034–1041) Michał V Kalafates (1041–1042) Zoe (1042) Konstantyn IX Monomach (1042–1055) Teodora (1055–1056) Michał VI Stratiotikos (1056–1057) Izaak I Komnen (1057–1059)^*
Dynastia Dukasów 1059–1081	Konstantyn X Dukas (1059–1067) Roman IV Diogenes (1068–1071) Michał VII Dukas (1071–1078) Nicefor III Botaniates (1078–1081)
Dynastia Komnenów 1081–1185	Aleksy I Komnen (1081–1118) Jan II Komnen (1118–1143) Manuel I Komnen (1143–1180) Aleksy II Komnen (1180–1183) Andronik I Komnen (1183–1185)
Dynastia Angelosów 1185–1204	Izaak II Angelos (1185–1195 i 1203–1204) Aleksy III Angelos (1195–1203) Aleksy IV Angelos (1203–1204) Mikołaj Kanabos (1204)* Aleksy V Murzuflos (1204)*
Dynastia Laskarysów 1204–1261	Teodor I Laskarys (1204–1221) Jan III Dukas Watatzes (1221–1254) Teodor II Laskarys (1254–1258) Jan IV Laskarys (1258–1261)
Dynastia Paleologów 1259–1453	Michał VIII Paleolog (1259–1282) Andronik II Paleolog (1282–1328) Andronik III Paleolog (1328–1341) Jan V Paleolog (1341–1391) Jan VI Kantakuzen (1347–1354)* Mateusz Kantakuzen (1353–1357)* Andronik IV Paleolog (1376–1379) Jan VII Paleolog (1390) Manuel II Paleolog (1391–1425) Jan VIII Paleolog (1425–1448) Konstantyn XI Paleolog (1448–1453)

Władcy państw greckich w latach 1204–1479

Cesarstwo Łacińskie 1204–1261	Baldwin I Flandryjski (1204–1205) Henryk Flandryjski (1205–1216) Piotr de Courtenay (1217) Robert de Courtenay (1217–1228) Jolanta (1217–1219) Baldwin II (1228–1261) Jan z Brienne (1231–1237)
Cesarstwo Nicejskie 1204–1261	Teodor I Laskarys (1204–1221) Jan III Dukas Watatzes (1221–1254) Teodor II Laskarys (1254–1258) Jan IV Laskarys (1258–1261) Michał VIII Paleolog (1259–1282)
Cesarstwo Bizantyńskie 1261–1453	Michał VIII Paleolog (1259–1282) Andronik II Paleolog (1282–1328) Andronik III Paleolog (1328–1341) Jan V Paleolog (1341–1391) Jan VI Kantakuzen (1347–1354) Mateusz Kantakuzen (1353–1357) Andronik IV Paleolog (1376–1379) Jan VII Paleolog (1390) Manuel II Paleolog (1391–1425) Jan VIII Paleolog (1425–1448) Konstantyn XI Paleolog (1448–1453)
Cesarstwo Trapezuntu 1204–1461	Aleksy I Dawid I Andronik I Gidos Jan I Manuel I Andronik II Jerzy Jan II Teodora Jan II Aleksy II Andronik III Manuel I Bazyli Irena Paleolog Anna Anachutlu Michał Anna Anachutlu Jan III Michał Aleksy III Manuel III Aleksy IV Jan IV Dawid II
Królestwo Tesaloniki 1204–1224	Bonifacy z Montferratu (1204–1207) Demetriusz (1204–1224)
Cesarstwo Tesaloniki 1227–1246	Teodor Angelos Dukas Komnen (1227–1230) Manuel Angelos Dukas Komnen (1230–1237) Jan Angelos Dukas Komnen (1237–1244) Demetriusz Angelos (1244–1246)
Despotat Epiru 1205–1449	Michał I Angelos (1205–1215) Teodor Angelos (1215–1230) Michał II Angelos (1230–1271) Nicefor I Angelos (1271–1296) Tomasz I Angelos (1296–1318) Mikołaj Orsini (1318–1323) Jan II Orsini (1223–1335) Nicefor II Orsini (1335–1337, 1339–1340, 1356–1359) Symeon Sinisza (1359–1366) Gjin Bua Spata (1359–1399, w południowym Epirze) Tomasz II Preljubowicz (1366–1384) Maria Angelina (1384–1385) Esau Buondelmonti (1384–1408) Karol I Tocco (1399–1429) Karol II Tocco (1429–1449)
Tesalia 1271–1318	Jan I Angelos (1271–1289) Konstantyn Angelos (1289–1303) Jan II Angelos (1303–1318) Jan II Orsini (1332–1335) Nicefor II Orsini (1356–1359) Symeon Sinisza (1359–ok.1370) Jan Urosz (ok.1370–ok.1373)
Hrabstwo Kefalenii 1194–1479	Maio I Orsini (1194–1238) Maio II Orsini (1238–1264) Ryszard Orsini (1264–1304) Jan I Orsini (1304–1318) Mikołaj Orsini (1318–1323) Jan II Orsini (1323–1324) Leonardo I Tocco (1357–1376) Carlo I Tocco (1376–1429) Carlo II Tocco (1429–1448) Leonardo III Tocco (1448–1479)
Księstwo Aten 1204–1460	Otto de la Roche (1205–1225) Gwido I de la Roche (1225–1263) Jan I de la Roche (1263–1280) Wilhelm I de la Roche (1280–1287) Gwido II de la Roche (1287–1308) Walter V z Brienny (1308–1311) Joanna z Châtillon (1311) Roger Deslaur (1311–1312) Manfred Aragoński (1312–1317) Wilhelm II Aragoński (1317–1338) Jan II Aragoński (1338–1348) Fryderyk I (książę Aten) (1348–1355) Fryderyk III Sycylijski (1355–1377) Maria Sycylijska (1377–1388) Piotr IV Aragoński (1381–1387) Jan z Uturbia (1380–1388) Nerio I Acciaiuoli (1388–1394) Franciszka Acciaiuoli (1394–1395) Antoni I Acciaiuoli (1394–1435) Nerio II Acciaiuoli (1435–1439 i 1441–1451) Antoni II Acciaiuoli (1439–1441) Franciszek I Acciaiuoli (1451–1455) Klara Zorzi (1451–1455) Franciszek II Acciaiuoli (1455–1460)
Księstwo Achai 1205–1432	Wilhelm I z Champlitte (1205–1209) Gotfryd I Villehardouin (1209–1228) Gotfryd II Villehardouin (1228–1246) Wilhelm II Villehardouin (1246–1278) Karol I Andegaweński (1278–1285) Karol II Andegaweński (1285–1289) Izabela z Villehardouin (1289–1297 i 1301–1307) Florens z Hainaut (1289–1297) Filip Sabaudzki (1301–1307) Filip I z Tarentu (1307–1313) Matylda z Hainaut (1313–1318) Ludwik Burgundzki (1313–1316) Robert z Tarentu (1318–1322) Jan de Gravina (1322–1333) Robert z Tarentu (1333–1364) Filip II z Tarentu (1364–1373) Joanna (1373–1381) Jakub de Baux (1381–1383) Karol III (1383–1386) Piotr z St. Superan (1396–1402) Maria Zaccaria (1402–1404) Centurion II Zaccaria (1404–1432)
Despotat Morei 1308–1460	Michał Kantakuzen (1308–1316) Andronik Asen (1316–1322) Manuel Kantakuzen (1348–1380) Mateusz Kantakuzen (1380–1383) Demetriusz I Kantakuzen (1383) Teodor I Paleolog (1383–1407) Teodor II Paleolog (1407–1443) Konstantyn Paleolog (1428–1449) Demetriusz II Paleolog (1428–1460) Tomasz Paleolog (1449–1460)