James Baldwin

James Baldwin
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 sierpnia 1924
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

1 grudnia 1987
Saint-Paul-de-Vence

Narodowość

amerykańska

Język

angielski

Dziedzina sztuki

literatura

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

James Baldwin (ur. 2 sierpnia 1924[1] w Nowym Jorku[1], zm. 1 grudnia 1987 w Saint-Paul-de-Vence) – amerykański[1] powieściopisarz i eseista. Jego powieści i manifesty zaliczane są do najważniejszych dzieł literatury afroamerykańskiej[1].

Życiorys

James Baldwin urodził się i wychowywał w Harlemie[2]. Pochodził z wielodzietnej rodziny, był jednym z dziewięciorga dzieci pastora urodzonego w Nowym Orleanie[2]. Wychował się pod okiem surowego ojczyma, który sprzeciwiał się jego literackim aspiracjom. Znalazł jednak wsparcie u swego nauczyciela. Pomógł mu także burmistrz Nowego Jorku, Fiorello La Guardia, a później inny czarnoskóry pisarz, idol Baldwina, Richard Wright. W młodości imał się różnych zajęć, był m.in. kaznodzieją[1]. Do roku 1942 uczęszczał do DeWitt Clinton High School[3].

Baldwin, podobnie jak wielu innych amerykańskich pisarzy tego okresu, przeniósł się na jakiś czas do Europy – w 1948 r. zamieszkał w Paryżu. Po powrocie do Ameryki zaangażował się w ruch praw obywatelskich i działania na rzecz równości rasowej. Aktywnie wspierał działalność Martina Luthera Kinga.

Tematyka utworów Baldwina często dotyczy problemów rasizmu i prześladowania homoseksualizmu, widzianych z perspektywy osobistych doświadczeń (sam był homoseksualistą[3]).

Twórczość

  • 1953 Głoś to na górze (Go Tell It on the Mountain, wyd. polskie 1966)
  • 1955 Zapiski syna tego kraju (Notes of a Native Son, wyd. polskie 2019)
  • 1956 Mój Giovanni (Giovanni's Room, wyd. polskie 1991)
  • 1962 Nikt nie zna mego imienia (Nobody Knows My Name: More Notes of a Native Son)
  • 1962 Inny kraj (Another Country, wyd. polskie 1968)
  • 1963 Następnym razem pożar (The Fire Next Time)
  • 1965 Zaułek Amen (The Amen Corner)
  • 1966 Na spotkanie człowieka (Going to Meet the Man)
  • 1968 Powiedz mi, jak dawno odszedł pociąg (Tell Me How Long the Train's Been Gone, wyd. polskie 1971)
  • 1974 Gdyby ulica Beale umiała mówić (If Beale Street Could Talk, wyd. polskie 1977)
  • 1985 The Evidence of Things Not Seen
  • 1986 The Price of the Ticket

Przypisy

  1. a b c d e Autoren in Wort... ↓.
  2. a b JamesJ. Baldwin JamesJ., Zapiski syna tego kraju, 2019, s. 25, 118, ISBN 978-83-66147-04-1  (pol.).
  3. a b James Baldwin w bazie Notable Names Database (ang.)

Bibliografia

  • Elke Schwarck: Autoren in Wort und Bild. Gütersloh: Bertelsmann, Reinhardt Mohn. (niem.).
  • Lee A.L.A. Daniels Lee A.L.A., James Baldwin, Eloquent Writer In Behalf of Civil Rights, Is Dead, nytimes.com, 2 grudnia 1987 [dostęp 2013-12-10]  (ang.).
  • JarasRS: Namiętny styl z czarnego Harlemu – postać pisarza J.Baldwina. hip-hop.pl, 4 czerwca 2004. [dostęp 2013-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-19)].
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000121446704
  • VIAF: 97644708
  • ULAN: 500490454
  • LCCN: n79076619
  • GND: 118506196
  • NDL: 00432162
  • LIBRIS: jgvxxlb224jtmc8
  • BnF: 11889971h
  • SUDOC: 026702126
  • SBN: CFIV080204
  • NLA: 35383597
  • NKC: jn19990000402
  • BNE: XX1721241
  • NTA: 069640939
  • BIBSYS: 90143812
  • Open Library: OL391839A
  • PLWABN: 9810646852805606
  • NUKAT: n97013961
  • J9U: 987007258018505171
  • PTBNP: 26003
  • CANTIC: a11663091
  • LNB: 000005563
  • NSK: 000006748
  • CONOR: 12020067
  • BNC: 000035980
  • ΕΒΕ: 85474
  • BLBNB: 000370237
  • KRNLK: KAC201004809
  • LIH: LNB:HX+;=BG
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3873637
  • Britannica: biography/James-Baldwin
  • Treccani: james-baldwin
  • Universalis: james-baldwin
  • БРЭ: 1875557
  • NE.se: james-baldwin
  • SNL: James_Baldwin
  • VLE: james-baldwin
  • Catalana: 0006993
  • DSDE: James_Baldwin
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 5481